استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 298

ص:319

به حسب ظاهر عضو داخلی را شامل نیست. بنابراین در قطع غدّه تیرویید که از اعضای داخلی است، دیه نیست، قهراً به حکومت رجوع می شود که از آن تعبیر به ارش می شود.

دیه اشخاص در اماکن عمومی

528: اگر در اماکن عمومی غیر دولتی مانند: مساجد، تکایا، حرم امامان و امام زادگان، حوادثی مانند آتش سوزی، فروریختن سقف و مواردی از این قبیل پیش آید و تعدادی مصدوم و معدوم شوند، ضمان دیه ی آنها به عهده ی کیست؟

ج: باسمه جلت اسمائه

هیچ کس ضامن نیست. بلی در اجتماعات اگر به واسطه ی فشار جمعیت، یا آن که شخصی دیگری را بکشد و در آن ازدحام ناپدید شود ضمان به عهدۀ بیت المال است.

دیه شخص مأمور در حال انجام مأموریت

529: کسی که به ناچار برای انجام مأموریت در شب از شهر خارج شده و مورد تهاجم حیوان وحشی قرار گرفته و جان خود را از دست داده، آیا شخص مأموریت دهنده ضامن دیه ی او است یا اداره ی مربوطه یا بیت المال؟

ج: باسمه جلت اسمائه

چون مأمور، مجبور به خروج از شهر به نحوی که اختیار از او سلب شود نبوده و به اختیار خود خارج شده است. چنان چه یک غرض عقلایی داشته، مانند آن که اگر شب خارج نشود از کار بر کنار می شود. در این مورد فقها فرموده اند: مأموریت دهنده، ضامن است، لبناء العقلاء. ولی به نظر من تمام نیست و وجهی بر ضمان قبول ندارم و اگر غرض عقلایی آن چنانی نبوده بلااشکال کسی ضامن نیست.