استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 30

ص:51

شرط فروش مجدد بدون تقسیم مبیع برای مشتری

50: اگر بایع خانه را بفروشد و بر مشتری شرط کند که بدون تقسیم، آن را بفروشد جائز است؟ چنان چه فروشنده مضطر بوده و قیمت مورد معامله بیش از مبلغ مندرج در مبایعه نامه مذکور باشد و خریدار نیز قصدش این باشد که در صورت اجرا شدن کلیه شروط و ضوابط اجاره نامه از سوی فروشنده یا مستأجر، در وقت معینی مورد معامله را به همان مبلغ خریداری شده به فروشنده مسترد نماید آیا از نظر شرعی چنین معامله ای صحیح است یا خیر؟ و آیا خریدار یا موجر حق مطالبه اجاره طبق قرارداد را دارد یا خیر؟

ج: باسمه جلت اسمائه

اضطرار، و قصدی که در ضمن معامله شرط نشده باشد، تأثیر در معامله ندارند. بنابراین معامله ای که واقع شده است صحیح است، و موجر که خریدار است حق مطالبه اجاره را دارد.

عدم امکان مطالبۀ مازاد از اجرت المثل در صورت عدم تعیین اجرت در فروش سرقفلی

51: شخصی که مالک سرقفلی دکّانی است در نظر دارد سرقفلی دکّان را بفروشد و اجاره این مدّت را به صاحب ملک بپردازد. کارشناس دولت بنا به تقاضای صاحب ملک قیمت اجاره را بیشتر از اجاره دکّان های همسایه، یعنی بیشتر از اجرت المثل، تعیین کرده است. مع ذلک صاحب ملک دو برابر قیمت تعیین شده را مطالبه می کند. اکنون آیا لازم است که مستأجر قیمت مورد مطالبه را بپردازد یا همان قیمت تعیین شده توسط کارشناس را؟

ج: باسمه جلت اسمائه

ظاهر حال مالک و مستأجر در حین اجاره اگر تعیین اجرت نشده باشد این است که میزان اجرت المثل است، بنابراین نمی تواند زیادتر از اجرت المثل مطالبه کند.