استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 31
- یادداشت 1
- اشاره 3
- نقش امین در صورت خیانت متولّی وقف 5
- 1 - وقف و تولیت در وقف 5
- شرط وصف خاص در متولّی وقف 5
- کِبَر سنّ متولی موقوفه 6
- عدم امکان بیع زمین وقفی 7
- عدم بطلان وقف در فرض مانع شدن از عمل به وقف 8
- ایجاد وقف نامه متعارض با وقف نامه اول 8
- قبول تولیت پس از ردّ ابتدایی آن 9
- قرار دادن تولیت برای فرزندان به صورت متوالی 9
- قرار دادن تولیت برای چند نسل متوالی 10
- مبیع قرار گرفتن حقوق 11
- قبول تولیت به صورت مشروط 11
- 2 - بیع واحکام معاملات 11
- بیع کالی به کالی 11
- مزایده معاملات عمده دولتی و عدم شرط صحت 12
- کفایت علم به متعارف بودن در بلد برای صحت معامله 12
- لزوم ذکر هزینه های اضافی در بیع مرابحه 13
- ایجاب نبودن اعلان مزایده در عقد بیع 13
- عدم امکان اضافه نمودن اجرت کار به رأس المال در بیع مرابحه 13
- حکم بیع فضولی توسط بعضی از وراث 14
- لزوم پرداخت قیمت حین المعامله در ردّ معامله فضولی 15
- فروش یک ملک به صورت زمانی به چند نفر 15
- عدم ربوی بودن معامله در صورت خرید نقد به مبلغ کمتر از فروش نسیه ای و قبل از تحویل 16
- احکام معاملات در شرکت های هرمی 17
- اختصاص امضا بر همان معامله 19
- شک در تحقق شرایط متعاقدین یا عوضین 20
- مفهوم اجحاف در معاملات 20
- امتزاج اموال با یکدیگر 20
- اضرار به مالک با پرداخت مؤجل ثمن 21
- منوطکردن صحت بعض عقود به گذراندن مراحل خاص توسط دولت اسلامی 22
- جلوگیری شهرداری از تصرف خریدار در زمین 22
- اشتراط ضمان در مال معین به نحو تقیید 23
- حکم معامله با عدم صدق عقود معیّن بر آن 24
- ادعای عدم تبرّع 24
- انشاء به نحو تعلیق در منشأ به نحو شرط مقارن (در پیش فروش مکان های تجاری) 25
- عدم لزوم موجود بودن مبیع در حین عقد 25
- مالکیت بیع و ثمن در بیع معلّق 26
- اختلاف در مکان تسلیم مبیع و ثمن 26
- لزوم دارا بودن صفات خاص نمونه در بیع از روی نمونه 26
- بیع به شرط آزمایش 27
- بطلان معامله در صورت عدم وجود خارجی ثمن المعامله 27
- شرط تأخیر در انتقال مالکیت 27
- حق مطالبه باقی مانده ثمن المعامله به قیمت عادلانه در بیع منجّز و بلاقید و شرط 28
- صحت شرط فروش دوباره به بایع 29
- عدم صحت فروش چک نقدی به چک مدت دار 29
- تصرف در مبیع از سوی مشتری جاهل به بیع فضولی 29
- عدم امکان مطالبۀ مازاد از اجرت المثل در صورت عدم تعیین اجرت در فروش سرقفلی 30
- معلوم شدن اضافه مساحت ملک پس از بیع 31
- فروش یک قطعه زمین از مجموعه زمین به صورت مشاع با حدود معین 32
- حکم خرید و فروش پول 32
- عدم ضمان دیرکرد در معامله 32
- شرط خسارت در صورت فسخ معامله بدون تعیین مدت 33
- شرط ابتدایی خارج از عقد 34
- معامله اشیاء با منع قانونی 34
- واقع شدن عقود و ایقاعات به وسیله تلفن و اینترنت 35
- انجام معامله صوری در مورد ملکی که بابت تضمین گرفته شده 36
- فروش مبیعی که هنوز خریداری نشده است 36
- فروش مبیع با ثمن نقد به مبلغ زیادتر 38
- خرید و فروش چک 38
- عدم بطلان معامله به سبب اضطرار 40
- ضمان در معاملات مغشوش 43
- 3 - خیارات و حق فسخ 44
- حق فسخ بایع در صورت تخلف از شرط مشتری 44
- بطلان تصرفات منافی با خیار در بیع شرط 46
- فسخ معامله معیوب توسط وراث 47
- قابلیت نقل اختیاری خیارات 47
- غرامت گرفتن از بایع در صورت رجوع مالک اصلی به مشتری 48
- قابل اسقاط بودن خیارات 48
- فوریت خیار فسخ در عقود 49
- عذر محسوب شدن جهل و نسیان در خیارات 49
- اسقاط بخشی از خیارات قابل انتقال 50
- تقدم فسخ در صورت تعارض فسخ و امضا 50
- تلف مال در زمان خیار 51
- تلف مبیع در زمان خیار 52
- اختلاف نظر مشتریان متعدّد در مورد مبیع معیوب 53
- حادث شدن عیب جدید در نتیجۀ عیب قدیم 53
- احکام عیوب حادث در مبیع یا ثمن 54
- احکام تدلیس در مبیع 55
- تخلّف شرط در بیع مشروط 55
- مبدأ محاسبۀ فوریت 56
- حق فسخ مطلق با توجه به مادۀ 385 قانون مدنی 57
- اسقاط خیار عیب با هبه مبیع معیوب 58
- شک در فوریت خیار غبن 58
- زایل شدن عیب حادث بعد از عقد بیع 58
- خیار رؤیت به تخلّف وصف 59
- احکام مربوط به ضمان مطلق 59
- 4 - دین ومستثنیات دین 59
- نبودن منزل جزء مستثنیات دین در صورت خریداری برای فرار از دین 60
- احکام مربوط به مستثنیات دین 61
- اجبار بدهکار به فروش مستثنیات دین 61
- دیون فاقد ضمانت اجرا در تعهدات طبیعی 62
- 5 - اجاره 63
- اجاره با اخذ مبلغی به عنوان سرقفلی از مستأجر 63
- تفاوت فوق العاده قیمت ها در بدهی های سابق نقدی 63
- حکم اجاره ملک برای رهن گذاشتن در فروعات مختلف 64
- شرط ضمن عقد اجاره با عنوان قرض الحسنه 66
- اجاره به شرط تملیک برای تخلّص از ربای قرضی 66
- عدم دریافت سرقفلی در اجاره دادن ملک 67
- ضمان مستأجر در اجاره دادن ملک به دیگری 67
- درخواست رفع تصرّف مالک به وسیلۀ غیر مالک 68
- اجاره مجدّد به شخص دیگر پس از بستن قرارداد اجاره اول 69
- ایجاد خسارت توسط مستأجر در مال الاجاره 70
- شرط تعمیر محل اجاره 70
- اجاره طلا و دریافت وجه نقد به صورت ماهیانه در برابر هر گرم 71
- لزوم در اختیارِ موجر قرار دادن عین مستأجره پس از انقضای اجاره 71
- استیفای منفعت پس از انقضای اجاره 71
- صحّت ضمانت نسبت به بازگرداندن عین مستأجره پس از انقضای مدت 72
- لزوم پرداخت اجرت المثل در ضمانت بها در صورت بطلان عقد 72
- معیوب بودن عین مستأجره در اجاره به نحو کلی 73
- اجاره ملک وقفی با فوت موجر و مستأجر 74
- مطالبه مخارج هزینه شده با وجود ثبوت انفساخ اجاره 74
- خیار در اجاره 75
- پیش پرداخت رهن و معافیت از اجاره 75
- تغییر میزان سود پس از عمل در مضاربه 76
- فسخ قهری مضاربه 76
- 6 - مضاربه 76
- ضمان امین در صورت افراط یا تفریط یا امتناع از ردّ ودیعه 77
- 7 - ودیعه 77
- حقوق امین هنگام استرداد مال ودیعه 77
- جایز بودن عقد مضاربه 77
- 8 - عاریه 78
- عاریه و ودیعۀ مال کلّی در معین یا کلّی در ذمه 78
- عدم ضمان در عاریه جواهرات غیر از طلا و نقره بدون شرط ضمان 78
- شرایط مستعیر 79
- عاریۀ ماشین معیوب 79
- قبض عین در عاریه 79
- عدم ضمان در عاریه فاسد 80
- تلف عین معاره بر اثر عیب سابق 80
- تعمیر کالا به وسیله قطعات غیراصلی در عاریه مضمونه 80
- 9 - قرض و ربا 81
- قرض برای مصرف معین 81
- شرط قیمت روزِ پرداخت در قرض 81
- شرط زیادی در قرض 82
- کاهش ارزش پول در قرض 82
- اخذ زیاده به ازاء تأجیل دین در قرض 83
- گرفتن وام از بانک تحت عنوان مضاربه 83
- رهن منزل بدون ارتکاب ربا 84
- قراردادن أجل در مقابل زیادی در قرض 84
- اجاره کمتر از قیمت حقیقی و شرط مبلغی به عنوان قرض 84
- عدم حرمت ربای حکمی 85
- احکام مربوط به عقد وکالت 86
- عدم اطلاع وکیل در مورد عزل 87
- فسخ وکالت در اثناء عمل 87
- تابع وکالت بودن اذن در تصرّف 88
- حجر موقت یا دائم وکیل در عقد وکالت 88
- آموزش مطالب متناقض به متهم توسط وکیل 90
- ضمان موکّل در صورت عدم پرداخت حق الوکاله 90
- وکالت یکی از سهام داران شرکت در فروع مختلف 91
- اهمال کفیل متمکّن از احضار مکفول 92
- 11 - کفالت 92
- 12 - رهن 93
- شرط ضمان در صورت تعدّی و تفریط و بالعکس 93
- تلف شدن عین مرهونه توسط مرتهن 94
- رهن کالای ممنوع الفروش موقت 94
- لزوم استقرار دین در ذمّه در مورد رهن 95
- رهن دین و منفعت 95
- تبدیل مال جدید به رهن در صورت تراضی 95
- امکان فسخ هبه قبل از به قبض دادن آن 96
- 13 - هبه 96
- تعارض ادّعای انتقال ملک با هبه و انتقال آن به عنوان مهریه 97
- عدم ضمان ضامن در صورت هبه دین توسط طلبکار 97
- رجوع از هبه در مورد پدر و پسر 98
- لازم شدن هبه مشروط در صورت موت یکی از طرفین قبل از تحقق شرط 99
- هبه مشروط به عدم فروش آن 99
- رجوع از وصیت 100
- رهن دادن موصی به پس از وصیت 100
- جواز رجوع از وصیت حقوق 100
- وصیت به محرومیت از ارث تک فرزند 101
- وصیت به سهم الارث یکسان فرزندان دختر و پسر 102
- عدم امکان تصرّف در ثلث اموال میت 103
- حق متوفّی نسبت به املاک، بعد از وفات 103
- قابلیت انتقال حقوق به ورثه 105
- خیانت وصی در مال موصی به 105
- 15 - ارث 105
- ارتقاء قیمت موصی به 105
- سهم الارث اولاد ورثه (امی - أبوینی یا أبی) 106
- عدم ضمان اداره بیمه در تقسیم نامساوی ارث 106
- عدم ارث بری برادر و خواهر أبی با وجود برادر و خواهر أبوینی 107
- حق ارث نوه با وجود پسر ناتنی 107
- تعیین سهم الارث هر یک از ورّاث 108
- مسلمان شدن تنها وارث میت 108
- انحصار ورثه در زوجه 109
- ارث اموال تحت تصرّف ثالث 109
- اخذ سود توسط بانک با اشکال در بازپرداخت اقساط وام ها 110
- ماهیت حساب های بانکی از نظر اسلام 110
- ضمان بانک در صورت عدم قدرت پرداخت ضامن 112
- احکام مضاربه بانک های داخلی 112
- عدم اطلاع یکی از طرفین از برخی شرایط در بیمه 113
- سپرده گذاری به شرط گرفتن مضاربه از بانک 113
- نقش واسطه ای بانک در معاملات 114
- احکام شروط ضمن عقد ازدواج 117
- وکالت در عقد 117
- 17 - نکاح (دائم و موقّت) و موانع آن 117
- صحّت عقد با ادعای زوجه مبنی بر افاقۀ زوج 118
- شرط بکارت درعقد 119
- بیماری عنن در زوج 120
- نزدیکی در زمان عده طلاق یا قبل از آن 121
- نکاح با خواهرزن پس از ایام عدّه 122
- اذن پدر در ازدواج دختر بالغ 122
- نکاح مرد سنّی با دختر شیعه 122
- بخشیدن مهریه به شرط عدم ازدواج مجدّد شوهر 123
- معین نبودن حدّ نکاح موقت در کثرت و قلت 123
- شرط نبودن اجازه زن اول برای ازدواج مجدد 123
- عدم جواز نکاح با کفّار غیرکتابی 124
- عدم جواز ازدواج مرد مسیحی با زن مسلمان 124
- انکشاف رابطه محرمیّت پس از ارتباط زناشویی 124
- شرط توارث در نکاح موقت 125
- لزوم نگه داشتن عده با وجود علم قطعی بر عدم حمل 125
- شرط عدم نفقه در نکاح 125
- حکم نکاح معاطاتی 126
- عدم ایجاد حرمت ابدی در زنا با زن شوهردار 126
- عدم تأثیر قصد باطنی در نکاح 126
- نکاح دختر شیعه با پسری از فرقۀ علی اللهی 127
- امکان رجوع به مرجع دیگر در احتیاط واجب اذن پدر در نکاح 128
- شرط تنصیف دارایی در نکاح 128
- شرط ریاست زن در خانواده 128
- وکالت در بذل مدّت در نکاح موقت 129
- ذکر مدّت مجهول در نکاح موقت 129
- تأثیر مراتب جنون در فسخ نکاح 129
- عدم ایجاد حق حبس در صورت تمکین زوجه 130
- 18 - مهر، نفقه و حق حبس 130
- تخلّف از شرط ضمن عقد 130
- استحقاق مهرالمثل در زنای به اکراه 132
- لزوم پرداخت نفقه و مهرالمسمّی در نکاح فاسد 132
- مهریه قرار دادن ملک غیر معین 133
- عدم امکان افزایش مهر المسمّی 134
- عدم صحّت توافق بر سلب مطالبه مهریه 135
- ابراء مهریه قبل از دخول 135
- عدم تمکین در برابر عدم دریافت مهریه 136
- قابل مطالبه بودن نفقۀ گذشتۀ زن 138
- صحت شرط نتیجه و شرط فعل در مهریه 138
- وجوب پرداخت نفقۀ اولاد 139
- عدم امکان الزام والدین به پرداخت هزینه تحصیلی پس از 18 سالگی طبق قانون 140
- برداشتن نفقه از مال شوهر 140
- اسقاط حق حبس معلّق به وطی 141
- عدم امکان درخواست مطالبه وجه نقد به عنوان نفقه (با وجود فراهم بودن تمام مصادیق انفاق) 142
- لزوم پرداخت نصف مهریه با شک در دخول 143
- تمکین شرط نفقه است یا نشوز مانع نفقه 143
- عدم امکان موکول نمودن تمکین مجدّد به دریافت کامل مهریه (با وجود تمکین قبلی) 144
- حق حبس در صورت اعسار زوج 145
- معلّق نمودن پرداخت مهریه معین و مشخص 146
- حق حبس در صورت رضایت زوج مبنی بر معجّل شدن مهر مؤجّل 146
- مطالبه مهریه در زمان استطاعت نسبت به کلّ مهر (در مهریه عندالاستطاعه) 146
- عدم اعتبار وکالت طلاق برای زوجه در صورت نشوز 147
- رجوع از بذل مهر قبل از طلاق 147
- 19 - طلاق، فسخ نکاح، نشوز 147
- باقی ماندن وکالت در طلاق پس از رجوع 147
- حق فسخ در بیماری مقاربتی 148
- عدم ایجاد حق فسخ در بیماری های مسری نسبت به فرزند 148
- عدّه زن پس از طلاق 148
- عدم خیار فسخ قبل از تحقق بیماری موجب فسخ 149
- اطلاق حق فسخ نکاح به واسطه عیوب 149
- اطلاق افضا و ایجاد حق فسخ 149
- امکان درمان عیوب موجب حق فسخ 150
- وکالت طلاق بلاعزل ضمن عقد خارج لازم 150
- طلاق حاکم از ناحیه عسر و حرج زن 150
- عدم امکان رجوع به بذل از ناحیۀ غیر مدخول بها 151
- عدم امکان اجبار زوج به طلاق 152
- مفارقت جسمانی زوجه به دلیل عدم تمکین وی 153
- استرداد درخواست طلاق از ناحیه زوج 153
- حکم نشوز زن در ایام عقد بستگی 154
- کفایت سماع صیغه طلاق 155
- تلازم ادّعای رجوع زن و عدم رجوع مرد در عدّه رجعیه 156
- امکان صدور حکم نشوز مرد 156
- صحّت طلاق در فرض عدم تمایل قلبی زوج 157
- طلاق زن با وجود عقد در زمان عده نکاح اول 157
- عدم امکان رجوع زن به بذل (پس از سه طلاق) 158
- عدم اثر رجوع شوهر بدون رجوع زوجه به بذل 158
- طلاق فضولی و اکراهی 159
- نسخ قبل از دخول یا پس از آن 159
- 20 - اهدای نطفه و حضانت 160
- انتقال نطفه زوج به رحم زن پس از مرگ زوج 160
- ادّعای زوجه مبنی بر اکراهی بودن طلاق 160
- اهدای جنین به طریق شرعی 161
- عدم نفوذ معاملات در زوال عقل منجر به حدّ جنون یا سفه 164
- 21 - حجر 164
- حضانت پس از مرگ پدر و مادر 164
- رسیدن حضانت به مادر با وجود حیات پدربزرگ 164
- حکم معامله قیّم قبل از اخذ سمت 165
- بقای ولایت ولی قهری تا اثبات رشد 166
- حدوث حجر در عقود لازم 166
- تأثیر جنون در امور کیفری و مدنی 167
- حق گذشت اولیای صغار و مجانین در ضرب و جرح و توهین 167
- غیر قابل عزل بودن ولی قهری 168
- محدودیت حجر معسر به امور مالی 168
- اقرار مفلس به دین در ذمه 169
- ادّعای اعسار 169
- حالّ نشدن دیون مؤجل مفلس 169
- حجیّت ادلّه اثبات جرم منحصر به نظر کارشناس 171
- استناد به اسناد ایجاد شده توسط دستگاه های مدرن در حکم 171
- 22 - قسم، اقرار و انکار، شهادت 171
- استناد به سند رسمی در دعوای بر میت 172
- حاضر نشدن مدّعی علیه مدعوّ در محکمه 173
- حجّت بودن سوگند 174
- ردّ قسم منکر به مدعی 176
- اقرار و انکار (در حدود و امور مالی) 176
- شرایط پذیرش شهادت صغیر ممیز 177
- شهادت 177
- کفایت حسن الظاهر در شاهد 177
- اشاره 179
- 1 - زنا، لواط و تجاوز به عنف 181
- رضایت حین عمل یا پس از آن در زنای به عنف 181
- جاری شدن احکام لواط بر بالغ و مختار 181
- اثبات اصل زنا در صورت عدم اثبات اکراه 182
- لزوم اثبات احصان برای اجرای حکم زنای محصنه 182
- تجاوز به عنف 183
- شمول احصان در شرایط لازم حد قتل در لواط 183
- عدم الحاق ولدالزنا به زانی 184
- حکم فرد لواط کننده 185
- 2 - اجرای حدود 186
- شهادت به حدود در دادسرا 186
- اختصاص قاعده درء به حدود و قصاص 186
- سقوط حدّ با احتمال صدق ادّعای نکاح معاطاتی در زنا 187
- در حکم حدود بودن تعزیرات منصوص 188
- بی حس نمودن عضو در اجرای حدّ 189
- عدم جواز تبدیل حکم رجم به انواع دیگری از قتل 189
- فرار مجرم از حفره در اجرای حکم رجم 190
- عدم جواز صرف نظر نمودن از حدود و تعزیرات اثبات شدۀ اقلّ از قتل 191
- لزوم تأخیر اجرای حدّ یا قصاص زن شیرده 192
- توبۀ مسقط حدّ 192
- اجرای مجدّد رجم در صورت زنده ماندن پس از اجرای حکم 193
- تسرّی حکم تأخیر حدّ شلاّق به سایر حدود 194
- دایره شمول صدق عنوان محارب 195
- اثبات حدّ به وسیله تجسّس حرام 195
- عدم اعتبار قصد اعلان و افشا در قذف 196
- اصل عدم تعدّد مسبّبات به تعدّد اسباب 197
- منظور از نفی بلد 197
- فرار محارب از محل تبعید 198
- تبدیل تبعید به حبس 198
- هزینه های مدّت تبعید 199
- نفی بلد در زانی بکر 199
- عدم امکان اجرای متناوب تبعید 199
- موضوعیت مجازات های منصوص در حدود و قصاص 200
- اعتبار اقرار نزد غیر حاکم (دادیار - بازپرس) 200
- شهادت بر شهادت در حدود 201
- بی حس نمودن یا بیهوش کردن فرد در اجرای مجازات 201
- موضوعیت شیوه های خاص تعیین شده اجرای مجازات توسط شارع 203
- جواز قرار دادن محکوم در ملأ عام قبل و بعد از اجرای حکم به منظور عبرت عموم 204
- اجرای احکام برای مجرمین زیر 18 سال 205
- امکان بازداشت مجرم و اجرای حدّ در مکّه 207
- هزینه های درمان در اجرای حدود 208
- سرقت از عابر بانک 211
- عدم تشخیص میزان مال ربوده شده توسط هر سارق 211
- 3 - سرقت 211
- سرقت اطلاعات رمز دار و شماره های موبایل 212
- عدم تحقّق سرقت در ربایش مال مجهول المالک 212
- مسؤولیت تضامنی سارقین در ردّ مال مسروق 212
- اجرای حدّ در صورت عفو سارق توسط مسروق منه 213
- لزوم اجرای حدّ پس از شکایت مسروق منه 213
- سقوط حدّ و تعزیر در صورت بازگرداندن مال مسروقه قبل از شکایت مسروق منه 214
- عدم امکان اجرای حدّ بدون مرافعۀ مال باخته 214
- سرقت اموال فرزند توسط پدر 215
- قطع دست سارق بدون اذن قاضی 215
- سرقت مدارک و یادگاری هایی با ارزش انحصاری برای مالک 216
- ممانعت ثالث در درمان مجروح 217
- 4 - قتل 217
- تسبیب در قتل خطایی 218
- راه های اثبات اعتقاد مهدور الدم بودن مقتول 218
- انکار، پس از اقرار به قتل و پیدا نشدن جسد و آثار آن 219
- حکم وقوع قتل های ناموسی در برخی از مناطق 220
- اکراه در قتل 222
- تقاضای عفو قاتل در صورت عدم مصلحت سیاسی - اجتماعی 223
- عدم تعمیم حکم امر به قتل به اجیر نمودن قاتل 223
- قابل گذشت بودن مجازات معاونت قتل عمد 224
- عدم امکان استفاده از قرعه برای تشخیص قاتل در بین افراد محدود 226
- حکم قتل زانی با مطلّقه رجعیه توسط شوهر 226
- قتل با اجتماع اسباب 227
- رها کردن عمدی شخص در حال غرق 227
- شرکت در قتل به وسیله ضربات متعدد با مرور زمان 228
- عدم تعزیر در صورت شروع به قتل و جنایت بر عضو 228
- اقسام قتل در فروض مختلف 229
- قتل به سبب حوادث غیر مترقّبه در فرض علم و جهل به پیشامد 230
- قتل به وسیلۀ ایجاد هیجان ناشی از دعوا 231
- قتل از سوی مأمور دولتی در حین عملیات 231
- صغیر بودن اولیای دم 232
- 5 - قصاص نفس و عضو 232
- اعتراف پس از تبدّل قصاص به پرداخت دیه از بیت المال 233
- جواز استفاده از مواد بیهوشی در قصاص 234
- حبس طولانی مدت محکوم به قصاص تا اجرای حکم 235
- عدم وجود عضو مماثل در جانی 236
- عدم جواز مطالبه قصاص یا عفو بلاعوض به وسیلۀ ولی ورثه صغیر 237
- حکم قصاص در مورد اعضای زوج بدن انسان 237
- عفو یا توقّف و یا تبدیل قصاص قاتلی که با اجرای حکم هنوز جان نسپرده 238
- عدم امکان تبدیل قصاص نفس به دیه توسط ولی امر 239
- تداخل قصاص طرف در قصاص نفس و دیه عضو در دیۀ نفس 239
- امکان به تأخیر انداختن قصاص نفس یا عضو بدون عذر 240
- قصاص و دیۀ قتل در ماه حرام 241
- اجرای مجدّد حکم اعدام پس از مشاهده علائم حیاتی 242
- امکان قصاص یک بخش و عفو (یا طلب دیه یا مصالحه) بخش دیگر در جنایت بر اعضا 243
- رعایت مماثلت نسبیه یا عرفیه در قصاص اطراف 244
- عدم امکان تبعیض در قصاص 245
- عدم حق عفو برای حاکم 246
- شرایط لازم برای اولیای دم 247
- دایره شمول استیذان در قصاص 248
- حق قصاص پس از زوال جنون 249
- کشتن فرزند توسط مادر 249
- عدم امکان قصاص در ضرب 250
- عدم امکان مطالبه دیه پس از قصاص 250
- حق قصاص وارث مفقودالاثر پس از پیدا شدن 250
- قتل قبل از بلوغ 251
- اجتماع قصاص و دیه در یک فرد 251
- شرط تبدیل قصاص به دیه 251
- لزوم محقون الدم بودن مجنی علیه هنگام تحقّق قتل 252
- قصاص با وجود مرتد شدن مجنی علیه قبل از مرگ 252
- ثبوت قصاص در صورت ایراد جنایت بر مهدورالدم نسبت به قاتل 253
- قطع عمدی عضو مهدور الدم مطلق 253
- حکم مضروبی که قبل از کشته شدن قاتل خود را می کشد 253
- عدم نفوذ اقرار سفیه در قطع 254
- قتل جانی قبل از مرگ مجنی علیه توسط ولی دم 254
- صحت قسامه در صورت بیش از پنجاه نفر بودن قسم خوردگان 255
- سؤالات مختلف مربوط به قسامه 255
- عدم ثبوت قسامه در مورد ضرب بدون جراحت 255
- عدم ثبوت قصاص با قسامه در جنایت عمدی بر اطراف 256
- امکان ادای سوگند در صورت بلوغ یا عقل حادث در زمان اجرای قسامه 257
- بودن مدّعی زن جزء قسم خورندگان در قسامه اعضا 258
- تعداد قسم ها در از بین رفتن منافع متعدد 258
- ایجاد لوث در قاتل بودن فرد نامعین در بین گروه معین 259
- ادّعای انحصار قاتل با وجود لوث بر اشتراک قاتلین 259
- قسامه با وجود ادّعای نابالغ بودن قاتل در زمان قتل 260
- 7 - دیه، ارش و ارش البکاره 263
- ضمان عدم درمان منجر به مرگ 263
- عنین کردن شوهر در اثر خوراندن دارو 264
- دیه انسان کامل در مورد جنین پس از ولوج روح 264
- امتناع ولی دم از گرفتن دیه در صورت تبدیل قصاص به دیه با فرار قاتل 265
- عدم امکان مطالبه زائد بر دیه 266
- ثبوت دیه در اثر مرگ به سبب استرس ناشی از مشاجره 267
- پرداخت دیه در صورت تردید بین دو طائفه 267
- مطالبۀ خسارت برای نقص زیبایی 268
- فساد بینی با شکستن یا سوزاندن آن 269
- محاسبۀ دیه با فوت یکی از قاتلین 270
- لزوم پرداخت ارش به قیمت روز صدور حکم 270
- مدت انتظار برای ثبوت میزان دیه در برخی جنایات 270
- حدّ قطع نخاع برای تعیین ارش 271
- لزوم پرداخت ارش با ممانعت از تغییر رنگ دندان 272
- موارد شمول جراحت نافذه 273
- منظور از جنایت دارای دیه یا ارش 273
- دیه قطع یا جرح آلت تناسلی در صورت های مختلف 274
- احکام تغلیظ دیه قتل در ماه حرام 274
- لزوم پرداخت دیۀ افراد کشته شده مازاد بر ظرفیت خودرو توسط راننده 275
- دیۀ گوش به صورت مستقل از سر و صورت 276
- انتخاب نوع دیه مقتول 276
- ارش البکاره در زنا 277
- لزوم پرداخت دیه در صورت عدم شناسایی قاتل و مقتول 278
- تقاضای مبلغ مازاد بر دیه در مصالحۀ قصاص 279
- مهلت پرداخت دیه در قتل و جراحات شبه عمد 280
- تأثیر درمان جراحات وارده در میزان گرفتن دیه 280
- هزینه درمان جراحاتی که با بهبودی، دیۀ متغیر دارند 281
- تفاوت دیه انگشتان 282
- عدم ثبوت دیه برای مقتول بهایی 284
- عدم لزوم پرداخت دیه به وسیله اولیای دو زن برای قصاص یک مرد 284
- تغلیظ دیه در ماه حرام 285
- ماهیت دیه به عنوان مجازات یا جبران خسارت 286
- وجوب تنصیف ارش زن در موارد مازاد بر ثُلْث کلّ دیه 286
- امکان اخذ ارش در شکستگی دندان 287
- میزان دیۀ اقلیت زرتشتی 287
- عدم تداخل دیه در شکستگی چند نقطه از یک استخوان 288
- تکلیف دیه در موارد اختلاف بین قاتل و اولیای دم در نوع قتل 289
- عدم توانایی پرداخت تفاضل دیه 290
- تقسیم دیه بین اولیای دم دو مقتول مردّد 292
- دیۀ کشته شدن کارگر بر اثر برق گرفتگی 293
- پرداخت دیه و تفاضل آن به قیمت سوقیه 294
- خسارت زاید بر دیه 295
- وجوب درمان جراحت متلاحمه منجر به فلج عضو 296
- حجیّت تنصیف دیه زن 296
- تعلّق ارش به غدّه تیروئید 297
- عدم امکان رجوع عاقله به جانی برای وصول دیه پرداختی 297
- تفاضل دیه در شرکت در قتل 297
- دیه اشخاص در اماکن عمومی 298
- دیه شخص مأمور در حال انجام مأموریت 298
- 8 - حفاری غیر قانونی 299
- به دست آوردن سرمایه از طریق حفاری غیرقانونی 299
- به دست آوردن عتیقه در حفاری های غیر قانونی 299
- رشوه جهت اختبار و کشف حقیقت 300
- 9 - رشوه 300
- دستور مصادره اشیای عتیقه توسط قاضی 300
- 10 - توهین 301
- نشر اتهامات واهی توسط روزنامه نگاران 301
- ابتدایی و ارتجاعی بودن در توهین 301
- قابلیت مجازات جرم محال 302
- 11 - اجرای مجازات 302
- اجتماع دو مجازات حدّی و تعزیری 302
- عدم امکان تعزیر قبل از انجام عمل حرام 303
- میزان حدّاقلی تعزیرات 303
- عدم امکان تعزیر در خودکشی 304
- اعدام به عنوان مجازات تعزیری 304
- تعزیر اقرار کننده به قتل عمد در فروض مختلف 305
- اشاره 307
- عدم ضمان پزشک در صورت عدم درمان منجر به مرگ 309
- مسؤولیت پزشک در صورت عدم اخذ برائت 309
- ضمان والدین در کوتاهی از حفظ جان فرزند 310
- ضمان در شهادت کذب 310
- جبران خسارت های وارده در اعتراض های عمومی 311
- ضمان کشور بیگانه در صورت مفقودالاثر شدن در آن 312
- تلف مواد اولیه سپرده شده به صاحبان حرف 312
- عدم ضمان در صورت تلف با زلزله 312
- اقامه دعوی علیه پزشک سهل انگار در خارج از کشور 313
- ضمان سرپرست صغیر یا مجنون در تصرّفات 313
- عدم ضمان در صورت عدم اهمال راننده 314
- حمل بار اضافی بدون اذن مالک 314
- مانع شدن ثالث در تحویل مال الاجاره 314
- ضمان در صورت خسارت به صنایع ملی 315
- ضمان اجیر در شیر دادن به نوزاد 315
- ضمان مربی در صورت افراط در تعلیم 316
- عدم ضمان در اشتباه هدف قرار دادن نیروی خودی 316
- خسارت در اراضی در اثر آزمایشات ارتش 316
- خسارت به ثالث با اعتراف دیگری 317
- ضمان مأمورین دولتی در مرگ با ترس 317
- عدم ضمان سازندگان اشیاء و مواد ممنوعه 318
- عدم ضمان شهرداری در بروز اتفاقات ناگهانی 318
- عدم ضمان امین 318
- ضمان پزشک در تشخیص اشتباه 319
- سهل انگاری در عمل جراحی 319
- ضمان دامپزشک در صورت عدم توصیۀ مراقبتی 320
- عمل جراحی بر اثر تشخیص اشتباه 320
- اهمال پزشکی قانونی 320
- ضمان در انجام عمل برخلاف تعهد 321
- دفع حملۀ دیوانه 321
- ضمان خسارت وارد آمده به بار 321
- عدم ضمان راننده در صورت بروز حادثه برای کمک راننده 322
- ضمان رانندۀ بی اطلاع از نواقص اتومبیل 322
- عدم ضمان در جنگ های مطابق موازین اسلامی 323
- ضمان مربی تعلیم رانندگی در صورت نقص اتومبیل 323
- ضمان در صورت متعهد نبودن سران یک کشور به کنوانسیون ها 323
- ضمان انتقال بیماری آمیزشی به همسر 324
- عدم ضمان پلیس در تهاجم به اجتماعات غیرقانونی 324
- خسارات ناشی از حفّاری های معابر 325
- کندن چاه در زمینی که جزو معابر عمومی نیست 325
- ضمان عبور دهندگان قاچاقی افراد از مرزها 326
- ضمان غاصب در صورت تحمیل خسارت در حقوق معنوی 326
- ضمان خسارات وارده در ورزش 327
- ضمان در ایجاد تصادف به وسیلۀ اطفال 327
- ایجاد برق گرفتگی توسط طفل نابالغ 327
- ضمان خسارات بر نوآموزان هنگام آموزش کارهای خطرناک 328
- ضمان دیه نقص عضو، در ورزش دوچرخه سواری 328
- ضمان در گزارش خلاف واقع ناظر بانکی 329
- خسارت وارد کردن بر آثار باستانی 329
- پاره شدن سیم جرثقیلی هنگام جابه جایی محموله 330
- ضمان شخصی که وظیفۀ نجات جان و مال دیگران را دارد 331
- عدم مراعات جوانب ایمنی در تصادف 331
- بطلان شرط ضمان امین در صورت عدم تعدّی و برعکس 331
- عدم ضمان در صورت ایجاد پیشامد غیر مترقّبه 332
- عدم ضمان در صورت عدم انتساب تصادف به رانندگان دو خودرو 333
- اسباب ضمان 334
- ضمانت درآمدهای روزانه اشخاص ربوده شده 335
- تفاوت نظریه کارشناس بیمه با واقعیت 335
- ضمان خریدار در معاملات شفاهی 336
- ضمانت حقوق افراد در قبال تخصّص آن ها 336
- ضمانت مالک اسب در سقوط افراد از روی حیوان 337
- ضمانت پستچی 337
- ضمانت فرمانده در عملیات انتحاری 337
- ضمانت در فرض تصادف اتومبیل های اورژانس و آتش نشانی 338
- ضمان شرکت مسافربری در صورت نرسیدن مسافر به مقصد 338
- ضمان خسارات ناشی از سدّ معبر 339
- ضمان خسارت وارد شده به وسیله درختان خیابان 339
- خسارات وارد بر شوهر در اثر طلاق همسر زانیه اش 339
- ضمان ناشی از شکار غیر قانونی حیوانات وحشی 340
- کوتاهی مأموران دولتی در انجام وظیفه 341
- مسدود شدن حساب بانکی بدون تشکیل پرونده قضایی 341
- ضمانت دامدار نسبت به بهای دام در صورت چرای غیرقانونی 342
- تکدّی گری 342
- ضمان مأمور حفاظت فرودگاه در صورت کشتن کبوتران 342
- 13 - احکام قضاوت 343
- حجیّت علم قاضی و تأثیر حضور هیأت منصفه در تشخیص حکم 343
- خودداری قاضی از احراز امور قضایی 346
- الحاق علم قاضی به اقرار یا بیّنه یا طرق دیگر 346
- ذکوریت به عنوان شرط لازم برای تصدّی امر قضا 347
- صدور حکم غیر عادلانه از سوی قاضی 348
- صدور حکم اشتباه توسط قاضی در فروض مختلف 349
- تکلیف به تنفیذ احکام صادره قبلی توسط قاضی جدید 349
- اظهار علم قاضی به وقوع زنا قبل از اثبات زنا توسط ادله شرعیه 350
- احکام قضاوت در فروع مختلف 351
- اختلاف در احوال شخصیه متداعیین غیر شیعه 351
- احکام فرد خنثی 352
- 14 - احکام حقوقی و جزایی فرد خنثی 352
- ارتباط جنسی با خنثای مشکل 353
- اشاره 355
- توجیه حضور هیأت منصفه در دادگاه بر پایه آموزه های فقهی 357
- خرید با مبلغ کلاهبرداری شده 358
- تراضی بر تقسیم بدون تعدیل سهام 359
- دفاع در مقابل متجاوز برای دفع تجاوز 359
- فروش یا اهدای اعضای بدن برای جراحی و پیوند به دیگران 360
- تبادل زندانیان دو کشور با هم 361
- موارد اجرای قاعده قرعه 362
- استفاده از سکه و کارت های بهادار تقلبی 363
- استفاده از چک مخدوش 363
- کسب درآمد از راه تکدّی گری سالمندان 364
- فروش پروانه به صورت غیرقانونی توسط دارندگان پروانه 364
- حکم مالکیت، اجاره و وقف مدارهای ماهواره ای 364
ص:52
ضمان اجرت المثل در صورت تصرف غیرقانونی متصرف
52: شخصی مالک رسمی و قانونی زمینی می باشد و دیگری بدون اذن و اجازه مالک، زمین وی را تصرف و در آن احداث بنا می کند؛ حال اگر متصرف بهای زمین را بعد از گذشت چندین سال (حدود 23 سال) پرداخت نماید، آیا مالک در مدتی که متصرف، ملکش را در تصرف داشته و از منافع آن استفاده کرده و در آن احداث بنا نموده، مستحق دریافت اجرت المثل ایام تصرف می باشد یا خیر؟ و یا در مدت تصرف غیر شرعی متصرف، منافع مالکیت مالک از جمله اجرت المثل، از بین رفته تلقی می گردد؟
ج: باسمه جلت اسمائه
چون مِلک غیر را تصرف نموده و استفاده هم نموده است، ضامن اجرت المثل می باشد.
معلوم شدن اضافه مساحت ملک پس از بیع
53: اگر ملکی که ساختمان است با متراژ و مساحت معین در معرض بیع و شراء قرار گرفته باشد و بر اساس متراژ و مساحت مندرج در مبایعه نامه نیز قیمت تعیین گردیده باشد و بعد از وقوع عقد البیع کاشف به عمل آید که مبیع (ساختمان مورد معامله) دارای اضافه مساحت می باشد، با توجه به اینکه مبیع عمارت و غیر قابل تجزیه بوده بایع شرعاً ولایت در فسخ معامله را دارد یا خیر؟ به عبارت دیگر چنین وضع و حالتی اعمال خیار تبعض صفقه جائز بوده یا آنکه به لحاظ عدم امکان تجزیه مبیع، بیع قابل فسخ بوده و بایع سلطنت در فسخ معامله را دارا خواهد بود؟
ج: باسمه جلت اسمائه
بایع خیار تبعض صفقه ندارد؛ چون محل آن خیار نیست و اگر مشتری حاضر شود پول مساحت زیادی را بدهد معامله لازم می شود والا بایع اختیار فسخ معامله را دارد.