استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 316
- یادداشت 1
- اشاره 3
- نقش امین در صورت خیانت متولّی وقف 5
- 1 - وقف و تولیت در وقف 5
- شرط وصف خاص در متولّی وقف 5
- کِبَر سنّ متولی موقوفه 6
- عدم امکان بیع زمین وقفی 7
- عدم بطلان وقف در فرض مانع شدن از عمل به وقف 8
- ایجاد وقف نامه متعارض با وقف نامه اول 8
- قرار دادن تولیت برای فرزندان به صورت متوالی 9
- قبول تولیت پس از ردّ ابتدایی آن 9
- قرار دادن تولیت برای چند نسل متوالی 10
- مبیع قرار گرفتن حقوق 11
- بیع کالی به کالی 11
- قبول تولیت به صورت مشروط 11
- 2 - بیع واحکام معاملات 11
- مزایده معاملات عمده دولتی و عدم شرط صحت 12
- کفایت علم به متعارف بودن در بلد برای صحت معامله 12
- ایجاب نبودن اعلان مزایده در عقد بیع 13
- لزوم ذکر هزینه های اضافی در بیع مرابحه 13
- عدم امکان اضافه نمودن اجرت کار به رأس المال در بیع مرابحه 13
- حکم بیع فضولی توسط بعضی از وراث 14
- لزوم پرداخت قیمت حین المعامله در ردّ معامله فضولی 15
- فروش یک ملک به صورت زمانی به چند نفر 15
- عدم ربوی بودن معامله در صورت خرید نقد به مبلغ کمتر از فروش نسیه ای و قبل از تحویل 16
- احکام معاملات در شرکت های هرمی 17
- اختصاص امضا بر همان معامله 19
- شک در تحقق شرایط متعاقدین یا عوضین 20
- امتزاج اموال با یکدیگر 20
- مفهوم اجحاف در معاملات 20
- اضرار به مالک با پرداخت مؤجل ثمن 21
- منوطکردن صحت بعض عقود به گذراندن مراحل خاص توسط دولت اسلامی 22
- جلوگیری شهرداری از تصرف خریدار در زمین 22
- اشتراط ضمان در مال معین به نحو تقیید 23
- حکم معامله با عدم صدق عقود معیّن بر آن 24
- ادعای عدم تبرّع 24
- عدم لزوم موجود بودن مبیع در حین عقد 25
- انشاء به نحو تعلیق در منشأ به نحو شرط مقارن (در پیش فروش مکان های تجاری) 25
- لزوم دارا بودن صفات خاص نمونه در بیع از روی نمونه 26
- مالکیت بیع و ثمن در بیع معلّق 26
- اختلاف در مکان تسلیم مبیع و ثمن 26
- بطلان معامله در صورت عدم وجود خارجی ثمن المعامله 27
- شرط تأخیر در انتقال مالکیت 27
- بیع به شرط آزمایش 27
- حق مطالبه باقی مانده ثمن المعامله به قیمت عادلانه در بیع منجّز و بلاقید و شرط 28
- صحت شرط فروش دوباره به بایع 29
- تصرف در مبیع از سوی مشتری جاهل به بیع فضولی 29
- عدم صحت فروش چک نقدی به چک مدت دار 29
- عدم امکان مطالبۀ مازاد از اجرت المثل در صورت عدم تعیین اجرت در فروش سرقفلی 30
- معلوم شدن اضافه مساحت ملک پس از بیع 31
- فروش یک قطعه زمین از مجموعه زمین به صورت مشاع با حدود معین 32
- حکم خرید و فروش پول 32
- عدم ضمان دیرکرد در معامله 32
- شرط خسارت در صورت فسخ معامله بدون تعیین مدت 33
- شرط ابتدایی خارج از عقد 34
- معامله اشیاء با منع قانونی 34
- واقع شدن عقود و ایقاعات به وسیله تلفن و اینترنت 35
- انجام معامله صوری در مورد ملکی که بابت تضمین گرفته شده 36
- فروش مبیعی که هنوز خریداری نشده است 36
- فروش مبیع با ثمن نقد به مبلغ زیادتر 38
- خرید و فروش چک 38
- عدم بطلان معامله به سبب اضطرار 40
- ضمان در معاملات مغشوش 43
- حق فسخ بایع در صورت تخلف از شرط مشتری 44
- 3 - خیارات و حق فسخ 44
- بطلان تصرفات منافی با خیار در بیع شرط 46
- فسخ معامله معیوب توسط وراث 47
- قابلیت نقل اختیاری خیارات 47
- غرامت گرفتن از بایع در صورت رجوع مالک اصلی به مشتری 48
- قابل اسقاط بودن خیارات 48
- فوریت خیار فسخ در عقود 49
- عذر محسوب شدن جهل و نسیان در خیارات 49
- تقدم فسخ در صورت تعارض فسخ و امضا 50
- اسقاط بخشی از خیارات قابل انتقال 50
- تلف مال در زمان خیار 51
- تلف مبیع در زمان خیار 52
- اختلاف نظر مشتریان متعدّد در مورد مبیع معیوب 53
- حادث شدن عیب جدید در نتیجۀ عیب قدیم 53
- احکام عیوب حادث در مبیع یا ثمن 54
- تخلّف شرط در بیع مشروط 55
- احکام تدلیس در مبیع 55
- مبدأ محاسبۀ فوریت 56
- حق فسخ مطلق با توجه به مادۀ 385 قانون مدنی 57
- شک در فوریت خیار غبن 58
- زایل شدن عیب حادث بعد از عقد بیع 58
- اسقاط خیار عیب با هبه مبیع معیوب 58
- خیار رؤیت به تخلّف وصف 59
- 4 - دین ومستثنیات دین 59
- احکام مربوط به ضمان مطلق 59
- نبودن منزل جزء مستثنیات دین در صورت خریداری برای فرار از دین 60
- اجبار بدهکار به فروش مستثنیات دین 61
- احکام مربوط به مستثنیات دین 61
- دیون فاقد ضمانت اجرا در تعهدات طبیعی 62
- 5 - اجاره 63
- اجاره با اخذ مبلغی به عنوان سرقفلی از مستأجر 63
- تفاوت فوق العاده قیمت ها در بدهی های سابق نقدی 63
- حکم اجاره ملک برای رهن گذاشتن در فروعات مختلف 64
- شرط ضمن عقد اجاره با عنوان قرض الحسنه 66
- اجاره به شرط تملیک برای تخلّص از ربای قرضی 66
- ضمان مستأجر در اجاره دادن ملک به دیگری 67
- عدم دریافت سرقفلی در اجاره دادن ملک 67
- درخواست رفع تصرّف مالک به وسیلۀ غیر مالک 68
- اجاره مجدّد به شخص دیگر پس از بستن قرارداد اجاره اول 69
- ایجاد خسارت توسط مستأجر در مال الاجاره 70
- شرط تعمیر محل اجاره 70
- اجاره طلا و دریافت وجه نقد به صورت ماهیانه در برابر هر گرم 71
- لزوم در اختیارِ موجر قرار دادن عین مستأجره پس از انقضای اجاره 71
- استیفای منفعت پس از انقضای اجاره 71
- لزوم پرداخت اجرت المثل در ضمانت بها در صورت بطلان عقد 72
- صحّت ضمانت نسبت به بازگرداندن عین مستأجره پس از انقضای مدت 72
- معیوب بودن عین مستأجره در اجاره به نحو کلی 73
- اجاره ملک وقفی با فوت موجر و مستأجر 74
- مطالبه مخارج هزینه شده با وجود ثبوت انفساخ اجاره 74
- خیار در اجاره 75
- پیش پرداخت رهن و معافیت از اجاره 75
- فسخ قهری مضاربه 76
- 6 - مضاربه 76
- تغییر میزان سود پس از عمل در مضاربه 76
- حقوق امین هنگام استرداد مال ودیعه 77
- 7 - ودیعه 77
- جایز بودن عقد مضاربه 77
- ضمان امین در صورت افراط یا تفریط یا امتناع از ردّ ودیعه 77
- 8 - عاریه 78
- عاریه و ودیعۀ مال کلّی در معین یا کلّی در ذمه 78
- عدم ضمان در عاریه جواهرات غیر از طلا و نقره بدون شرط ضمان 78
- قبض عین در عاریه 79
- عاریۀ ماشین معیوب 79
- شرایط مستعیر 79
- تلف عین معاره بر اثر عیب سابق 80
- تعمیر کالا به وسیله قطعات غیراصلی در عاریه مضمونه 80
- عدم ضمان در عاریه فاسد 80
- قرض برای مصرف معین 81
- 9 - قرض و ربا 81
- شرط قیمت روزِ پرداخت در قرض 81
- شرط زیادی در قرض 82
- کاهش ارزش پول در قرض 82
- اخذ زیاده به ازاء تأجیل دین در قرض 83
- گرفتن وام از بانک تحت عنوان مضاربه 83
- رهن منزل بدون ارتکاب ربا 84
- اجاره کمتر از قیمت حقیقی و شرط مبلغی به عنوان قرض 84
- قراردادن أجل در مقابل زیادی در قرض 84
- عدم حرمت ربای حکمی 85
- احکام مربوط به عقد وکالت 86
- عدم اطلاع وکیل در مورد عزل 87
- فسخ وکالت در اثناء عمل 87
- تابع وکالت بودن اذن در تصرّف 88
- حجر موقت یا دائم وکیل در عقد وکالت 88
- آموزش مطالب متناقض به متهم توسط وکیل 90
- ضمان موکّل در صورت عدم پرداخت حق الوکاله 90
- وکالت یکی از سهام داران شرکت در فروع مختلف 91
- اهمال کفیل متمکّن از احضار مکفول 92
- 11 - کفالت 92
- شرط ضمان در صورت تعدّی و تفریط و بالعکس 93
- 12 - رهن 93
- رهن کالای ممنوع الفروش موقت 94
- تلف شدن عین مرهونه توسط مرتهن 94
- رهن دین و منفعت 95
- لزوم استقرار دین در ذمّه در مورد رهن 95
- تبدیل مال جدید به رهن در صورت تراضی 95
- امکان فسخ هبه قبل از به قبض دادن آن 96
- 13 - هبه 96
- عدم ضمان ضامن در صورت هبه دین توسط طلبکار 97
- تعارض ادّعای انتقال ملک با هبه و انتقال آن به عنوان مهریه 97
- رجوع از هبه در مورد پدر و پسر 98
- هبه مشروط به عدم فروش آن 99
- لازم شدن هبه مشروط در صورت موت یکی از طرفین قبل از تحقق شرط 99
- جواز رجوع از وصیت حقوق 100
- رهن دادن موصی به پس از وصیت 100
- رجوع از وصیت 100
- وصیت به محرومیت از ارث تک فرزند 101
- وصیت به سهم الارث یکسان فرزندان دختر و پسر 102
- حق متوفّی نسبت به املاک، بعد از وفات 103
- عدم امکان تصرّف در ثلث اموال میت 103
- قابلیت انتقال حقوق به ورثه 105
- خیانت وصی در مال موصی به 105
- 15 - ارث 105
- ارتقاء قیمت موصی به 105
- سهم الارث اولاد ورثه (امی - أبوینی یا أبی) 106
- عدم ضمان اداره بیمه در تقسیم نامساوی ارث 106
- عدم ارث بری برادر و خواهر أبی با وجود برادر و خواهر أبوینی 107
- حق ارث نوه با وجود پسر ناتنی 107
- تعیین سهم الارث هر یک از ورّاث 108
- مسلمان شدن تنها وارث میت 108
- انحصار ورثه در زوجه 109
- ارث اموال تحت تصرّف ثالث 109
- اخذ سود توسط بانک با اشکال در بازپرداخت اقساط وام ها 110
- ماهیت حساب های بانکی از نظر اسلام 110
- ضمان بانک در صورت عدم قدرت پرداخت ضامن 112
- احکام مضاربه بانک های داخلی 112
- عدم اطلاع یکی از طرفین از برخی شرایط در بیمه 113
- سپرده گذاری به شرط گرفتن مضاربه از بانک 113
- نقش واسطه ای بانک در معاملات 114
- احکام شروط ضمن عقد ازدواج 117
- وکالت در عقد 117
- 17 - نکاح (دائم و موقّت) و موانع آن 117
- صحّت عقد با ادعای زوجه مبنی بر افاقۀ زوج 118
- شرط بکارت درعقد 119
- بیماری عنن در زوج 120
- نزدیکی در زمان عده طلاق یا قبل از آن 121
- نکاح مرد سنّی با دختر شیعه 122
- اذن پدر در ازدواج دختر بالغ 122
- نکاح با خواهرزن پس از ایام عدّه 122
- بخشیدن مهریه به شرط عدم ازدواج مجدّد شوهر 123
- شرط نبودن اجازه زن اول برای ازدواج مجدد 123
- معین نبودن حدّ نکاح موقت در کثرت و قلت 123
- عدم جواز نکاح با کفّار غیرکتابی 124
- عدم جواز ازدواج مرد مسیحی با زن مسلمان 124
- انکشاف رابطه محرمیّت پس از ارتباط زناشویی 124
- شرط توارث در نکاح موقت 125
- شرط عدم نفقه در نکاح 125
- لزوم نگه داشتن عده با وجود علم قطعی بر عدم حمل 125
- عدم تأثیر قصد باطنی در نکاح 126
- عدم ایجاد حرمت ابدی در زنا با زن شوهردار 126
- حکم نکاح معاطاتی 126
- نکاح دختر شیعه با پسری از فرقۀ علی اللهی 127
- امکان رجوع به مرجع دیگر در احتیاط واجب اذن پدر در نکاح 128
- شرط تنصیف دارایی در نکاح 128
- شرط ریاست زن در خانواده 128
- وکالت در بذل مدّت در نکاح موقت 129
- تأثیر مراتب جنون در فسخ نکاح 129
- ذکر مدّت مجهول در نکاح موقت 129
- 18 - مهر، نفقه و حق حبس 130
- عدم ایجاد حق حبس در صورت تمکین زوجه 130
- تخلّف از شرط ضمن عقد 130
- لزوم پرداخت نفقه و مهرالمسمّی در نکاح فاسد 132
- استحقاق مهرالمثل در زنای به اکراه 132
- مهریه قرار دادن ملک غیر معین 133
- عدم امکان افزایش مهر المسمّی 134
- عدم صحّت توافق بر سلب مطالبه مهریه 135
- ابراء مهریه قبل از دخول 135
- عدم تمکین در برابر عدم دریافت مهریه 136
- قابل مطالبه بودن نفقۀ گذشتۀ زن 138
- صحت شرط نتیجه و شرط فعل در مهریه 138
- وجوب پرداخت نفقۀ اولاد 139
- برداشتن نفقه از مال شوهر 140
- عدم امکان الزام والدین به پرداخت هزینه تحصیلی پس از 18 سالگی طبق قانون 140
- اسقاط حق حبس معلّق به وطی 141
- عدم امکان درخواست مطالبه وجه نقد به عنوان نفقه (با وجود فراهم بودن تمام مصادیق انفاق) 142
- تمکین شرط نفقه است یا نشوز مانع نفقه 143
- لزوم پرداخت نصف مهریه با شک در دخول 143
- عدم امکان موکول نمودن تمکین مجدّد به دریافت کامل مهریه (با وجود تمکین قبلی) 144
- حق حبس در صورت اعسار زوج 145
- معلّق نمودن پرداخت مهریه معین و مشخص 146
- حق حبس در صورت رضایت زوج مبنی بر معجّل شدن مهر مؤجّل 146
- مطالبه مهریه در زمان استطاعت نسبت به کلّ مهر (در مهریه عندالاستطاعه) 146
- باقی ماندن وکالت در طلاق پس از رجوع 147
- عدم اعتبار وکالت طلاق برای زوجه در صورت نشوز 147
- 19 - طلاق، فسخ نکاح، نشوز 147
- رجوع از بذل مهر قبل از طلاق 147
- عدّه زن پس از طلاق 148
- حق فسخ در بیماری مقاربتی 148
- عدم ایجاد حق فسخ در بیماری های مسری نسبت به فرزند 148
- عدم خیار فسخ قبل از تحقق بیماری موجب فسخ 149
- اطلاق افضا و ایجاد حق فسخ 149
- اطلاق حق فسخ نکاح به واسطه عیوب 149
- امکان درمان عیوب موجب حق فسخ 150
- طلاق حاکم از ناحیه عسر و حرج زن 150
- وکالت طلاق بلاعزل ضمن عقد خارج لازم 150
- عدم امکان رجوع به بذل از ناحیۀ غیر مدخول بها 151
- عدم امکان اجبار زوج به طلاق 152
- مفارقت جسمانی زوجه به دلیل عدم تمکین وی 153
- استرداد درخواست طلاق از ناحیه زوج 153
- حکم نشوز زن در ایام عقد بستگی 154
- کفایت سماع صیغه طلاق 155
- تلازم ادّعای رجوع زن و عدم رجوع مرد در عدّه رجعیه 156
- امکان صدور حکم نشوز مرد 156
- صحّت طلاق در فرض عدم تمایل قلبی زوج 157
- طلاق زن با وجود عقد در زمان عده نکاح اول 157
- عدم امکان رجوع زن به بذل (پس از سه طلاق) 158
- عدم اثر رجوع شوهر بدون رجوع زوجه به بذل 158
- طلاق فضولی و اکراهی 159
- نسخ قبل از دخول یا پس از آن 159
- ادّعای زوجه مبنی بر اکراهی بودن طلاق 160
- 20 - اهدای نطفه و حضانت 160
- انتقال نطفه زوج به رحم زن پس از مرگ زوج 160
- اهدای جنین به طریق شرعی 161
- 21 - حجر 164
- عدم نفوذ معاملات در زوال عقل منجر به حدّ جنون یا سفه 164
- حضانت پس از مرگ پدر و مادر 164
- رسیدن حضانت به مادر با وجود حیات پدربزرگ 164
- حکم معامله قیّم قبل از اخذ سمت 165
- حدوث حجر در عقود لازم 166
- بقای ولایت ولی قهری تا اثبات رشد 166
- تأثیر جنون در امور کیفری و مدنی 167
- حق گذشت اولیای صغار و مجانین در ضرب و جرح و توهین 167
- غیر قابل عزل بودن ولی قهری 168
- محدودیت حجر معسر به امور مالی 168
- ادّعای اعسار 169
- حالّ نشدن دیون مؤجل مفلس 169
- اقرار مفلس به دین در ذمه 169
- حجیّت ادلّه اثبات جرم منحصر به نظر کارشناس 171
- استناد به اسناد ایجاد شده توسط دستگاه های مدرن در حکم 171
- 22 - قسم، اقرار و انکار، شهادت 171
- استناد به سند رسمی در دعوای بر میت 172
- حاضر نشدن مدّعی علیه مدعوّ در محکمه 173
- حجّت بودن سوگند 174
- ردّ قسم منکر به مدعی 176
- اقرار و انکار (در حدود و امور مالی) 176
- شرایط پذیرش شهادت صغیر ممیز 177
- شهادت 177
- کفایت حسن الظاهر در شاهد 177
- اشاره 179
- 1 - زنا، لواط و تجاوز به عنف 181
- رضایت حین عمل یا پس از آن در زنای به عنف 181
- جاری شدن احکام لواط بر بالغ و مختار 181
- اثبات اصل زنا در صورت عدم اثبات اکراه 182
- لزوم اثبات احصان برای اجرای حکم زنای محصنه 182
- شمول احصان در شرایط لازم حد قتل در لواط 183
- تجاوز به عنف 183
- عدم الحاق ولدالزنا به زانی 184
- حکم فرد لواط کننده 185
- 2 - اجرای حدود 186
- اختصاص قاعده درء به حدود و قصاص 186
- شهادت به حدود در دادسرا 186
- سقوط حدّ با احتمال صدق ادّعای نکاح معاطاتی در زنا 187
- در حکم حدود بودن تعزیرات منصوص 188
- عدم جواز تبدیل حکم رجم به انواع دیگری از قتل 189
- بی حس نمودن عضو در اجرای حدّ 189
- فرار مجرم از حفره در اجرای حکم رجم 190
- عدم جواز صرف نظر نمودن از حدود و تعزیرات اثبات شدۀ اقلّ از قتل 191
- لزوم تأخیر اجرای حدّ یا قصاص زن شیرده 192
- توبۀ مسقط حدّ 192
- اجرای مجدّد رجم در صورت زنده ماندن پس از اجرای حکم 193
- تسرّی حکم تأخیر حدّ شلاّق به سایر حدود 194
- اثبات حدّ به وسیله تجسّس حرام 195
- دایره شمول صدق عنوان محارب 195
- عدم اعتبار قصد اعلان و افشا در قذف 196
- منظور از نفی بلد 197
- اصل عدم تعدّد مسبّبات به تعدّد اسباب 197
- تبدیل تبعید به حبس 198
- فرار محارب از محل تبعید 198
- عدم امکان اجرای متناوب تبعید 199
- هزینه های مدّت تبعید 199
- نفی بلد در زانی بکر 199
- اعتبار اقرار نزد غیر حاکم (دادیار - بازپرس) 200
- موضوعیت مجازات های منصوص در حدود و قصاص 200
- شهادت بر شهادت در حدود 201
- بی حس نمودن یا بیهوش کردن فرد در اجرای مجازات 201
- موضوعیت شیوه های خاص تعیین شده اجرای مجازات توسط شارع 203
- جواز قرار دادن محکوم در ملأ عام قبل و بعد از اجرای حکم به منظور عبرت عموم 204
- اجرای احکام برای مجرمین زیر 18 سال 205
- امکان بازداشت مجرم و اجرای حدّ در مکّه 207
- هزینه های درمان در اجرای حدود 208
- سرقت از عابر بانک 211
- 3 - سرقت 211
- عدم تشخیص میزان مال ربوده شده توسط هر سارق 211
- مسؤولیت تضامنی سارقین در ردّ مال مسروق 212
- سرقت اطلاعات رمز دار و شماره های موبایل 212
- عدم تحقّق سرقت در ربایش مال مجهول المالک 212
- لزوم اجرای حدّ پس از شکایت مسروق منه 213
- اجرای حدّ در صورت عفو سارق توسط مسروق منه 213
- عدم امکان اجرای حدّ بدون مرافعۀ مال باخته 214
- سقوط حدّ و تعزیر در صورت بازگرداندن مال مسروقه قبل از شکایت مسروق منه 214
- سرقت اموال فرزند توسط پدر 215
- قطع دست سارق بدون اذن قاضی 215
- سرقت مدارک و یادگاری هایی با ارزش انحصاری برای مالک 216
- ممانعت ثالث در درمان مجروح 217
- 4 - قتل 217
- راه های اثبات اعتقاد مهدور الدم بودن مقتول 218
- تسبیب در قتل خطایی 218
- انکار، پس از اقرار به قتل و پیدا نشدن جسد و آثار آن 219
- حکم وقوع قتل های ناموسی در برخی از مناطق 220
- اکراه در قتل 222
- عدم تعمیم حکم امر به قتل به اجیر نمودن قاتل 223
- تقاضای عفو قاتل در صورت عدم مصلحت سیاسی - اجتماعی 223
- قابل گذشت بودن مجازات معاونت قتل عمد 224
- عدم امکان استفاده از قرعه برای تشخیص قاتل در بین افراد محدود 226
- حکم قتل زانی با مطلّقه رجعیه توسط شوهر 226
- رها کردن عمدی شخص در حال غرق 227
- قتل با اجتماع اسباب 227
- شرکت در قتل به وسیله ضربات متعدد با مرور زمان 228
- عدم تعزیر در صورت شروع به قتل و جنایت بر عضو 228
- اقسام قتل در فروض مختلف 229
- قتل به سبب حوادث غیر مترقّبه در فرض علم و جهل به پیشامد 230
- قتل از سوی مأمور دولتی در حین عملیات 231
- قتل به وسیلۀ ایجاد هیجان ناشی از دعوا 231
- صغیر بودن اولیای دم 232
- 5 - قصاص نفس و عضو 232
- اعتراف پس از تبدّل قصاص به پرداخت دیه از بیت المال 233
- جواز استفاده از مواد بیهوشی در قصاص 234
- حبس طولانی مدت محکوم به قصاص تا اجرای حکم 235
- عدم وجود عضو مماثل در جانی 236
- عدم جواز مطالبه قصاص یا عفو بلاعوض به وسیلۀ ولی ورثه صغیر 237
- حکم قصاص در مورد اعضای زوج بدن انسان 237
- عفو یا توقّف و یا تبدیل قصاص قاتلی که با اجرای حکم هنوز جان نسپرده 238
- تداخل قصاص طرف در قصاص نفس و دیه عضو در دیۀ نفس 239
- عدم امکان تبدیل قصاص نفس به دیه توسط ولی امر 239
- امکان به تأخیر انداختن قصاص نفس یا عضو بدون عذر 240
- قصاص و دیۀ قتل در ماه حرام 241
- اجرای مجدّد حکم اعدام پس از مشاهده علائم حیاتی 242
- امکان قصاص یک بخش و عفو (یا طلب دیه یا مصالحه) بخش دیگر در جنایت بر اعضا 243
- رعایت مماثلت نسبیه یا عرفیه در قصاص اطراف 244
- عدم امکان تبعیض در قصاص 245
- عدم حق عفو برای حاکم 246
- شرایط لازم برای اولیای دم 247
- دایره شمول استیذان در قصاص 248
- کشتن فرزند توسط مادر 249
- حق قصاص پس از زوال جنون 249
- عدم امکان قصاص در ضرب 250
- عدم امکان مطالبه دیه پس از قصاص 250
- حق قصاص وارث مفقودالاثر پس از پیدا شدن 250
- قتل قبل از بلوغ 251
- شرط تبدیل قصاص به دیه 251
- اجتماع قصاص و دیه در یک فرد 251
- لزوم محقون الدم بودن مجنی علیه هنگام تحقّق قتل 252
- قصاص با وجود مرتد شدن مجنی علیه قبل از مرگ 252
- حکم مضروبی که قبل از کشته شدن قاتل خود را می کشد 253
- قطع عمدی عضو مهدور الدم مطلق 253
- ثبوت قصاص در صورت ایراد جنایت بر مهدورالدم نسبت به قاتل 253
- عدم نفوذ اقرار سفیه در قطع 254
- قتل جانی قبل از مرگ مجنی علیه توسط ولی دم 254
- سؤالات مختلف مربوط به قسامه 255
- عدم ثبوت قسامه در مورد ضرب بدون جراحت 255
- صحت قسامه در صورت بیش از پنجاه نفر بودن قسم خوردگان 255
- عدم ثبوت قصاص با قسامه در جنایت عمدی بر اطراف 256
- امکان ادای سوگند در صورت بلوغ یا عقل حادث در زمان اجرای قسامه 257
- تعداد قسم ها در از بین رفتن منافع متعدد 258
- بودن مدّعی زن جزء قسم خورندگان در قسامه اعضا 258
- ادّعای انحصار قاتل با وجود لوث بر اشتراک قاتلین 259
- ایجاد لوث در قاتل بودن فرد نامعین در بین گروه معین 259
- قسامه با وجود ادّعای نابالغ بودن قاتل در زمان قتل 260
- 7 - دیه، ارش و ارش البکاره 263
- ضمان عدم درمان منجر به مرگ 263
- دیه انسان کامل در مورد جنین پس از ولوج روح 264
- عنین کردن شوهر در اثر خوراندن دارو 264
- امتناع ولی دم از گرفتن دیه در صورت تبدیل قصاص به دیه با فرار قاتل 265
- عدم امکان مطالبه زائد بر دیه 266
- ثبوت دیه در اثر مرگ به سبب استرس ناشی از مشاجره 267
- پرداخت دیه در صورت تردید بین دو طائفه 267
- مطالبۀ خسارت برای نقص زیبایی 268
- فساد بینی با شکستن یا سوزاندن آن 269
- محاسبۀ دیه با فوت یکی از قاتلین 270
- لزوم پرداخت ارش به قیمت روز صدور حکم 270
- مدت انتظار برای ثبوت میزان دیه در برخی جنایات 270
- حدّ قطع نخاع برای تعیین ارش 271
- لزوم پرداخت ارش با ممانعت از تغییر رنگ دندان 272
- منظور از جنایت دارای دیه یا ارش 273
- موارد شمول جراحت نافذه 273
- احکام تغلیظ دیه قتل در ماه حرام 274
- دیه قطع یا جرح آلت تناسلی در صورت های مختلف 274
- لزوم پرداخت دیۀ افراد کشته شده مازاد بر ظرفیت خودرو توسط راننده 275
- دیۀ گوش به صورت مستقل از سر و صورت 276
- انتخاب نوع دیه مقتول 276
- ارش البکاره در زنا 277
- لزوم پرداخت دیه در صورت عدم شناسایی قاتل و مقتول 278
- تقاضای مبلغ مازاد بر دیه در مصالحۀ قصاص 279
- مهلت پرداخت دیه در قتل و جراحات شبه عمد 280
- تأثیر درمان جراحات وارده در میزان گرفتن دیه 280
- هزینه درمان جراحاتی که با بهبودی، دیۀ متغیر دارند 281
- تفاوت دیه انگشتان 282
- عدم ثبوت دیه برای مقتول بهایی 284
- عدم لزوم پرداخت دیه به وسیله اولیای دو زن برای قصاص یک مرد 284
- تغلیظ دیه در ماه حرام 285
- ماهیت دیه به عنوان مجازات یا جبران خسارت 286
- وجوب تنصیف ارش زن در موارد مازاد بر ثُلْث کلّ دیه 286
- امکان اخذ ارش در شکستگی دندان 287
- میزان دیۀ اقلیت زرتشتی 287
- عدم تداخل دیه در شکستگی چند نقطه از یک استخوان 288
- تکلیف دیه در موارد اختلاف بین قاتل و اولیای دم در نوع قتل 289
- عدم توانایی پرداخت تفاضل دیه 290
- تقسیم دیه بین اولیای دم دو مقتول مردّد 292
- دیۀ کشته شدن کارگر بر اثر برق گرفتگی 293
- پرداخت دیه و تفاضل آن به قیمت سوقیه 294
- خسارت زاید بر دیه 295
- وجوب درمان جراحت متلاحمه منجر به فلج عضو 296
- حجیّت تنصیف دیه زن 296
- تعلّق ارش به غدّه تیروئید 297
- عدم امکان رجوع عاقله به جانی برای وصول دیه پرداختی 297
- تفاضل دیه در شرکت در قتل 297
- دیه شخص مأمور در حال انجام مأموریت 298
- دیه اشخاص در اماکن عمومی 298
- 8 - حفاری غیر قانونی 299
- به دست آوردن سرمایه از طریق حفاری غیرقانونی 299
- به دست آوردن عتیقه در حفاری های غیر قانونی 299
- رشوه جهت اختبار و کشف حقیقت 300
- 9 - رشوه 300
- دستور مصادره اشیای عتیقه توسط قاضی 300
- نشر اتهامات واهی توسط روزنامه نگاران 301
- 10 - توهین 301
- ابتدایی و ارتجاعی بودن در توهین 301
- اجتماع دو مجازات حدّی و تعزیری 302
- 11 - اجرای مجازات 302
- قابلیت مجازات جرم محال 302
- عدم امکان تعزیر قبل از انجام عمل حرام 303
- میزان حدّاقلی تعزیرات 303
- عدم امکان تعزیر در خودکشی 304
- اعدام به عنوان مجازات تعزیری 304
- تعزیر اقرار کننده به قتل عمد در فروض مختلف 305
- اشاره 307
- عدم ضمان پزشک در صورت عدم درمان منجر به مرگ 309
- مسؤولیت پزشک در صورت عدم اخذ برائت 309
- ضمان والدین در کوتاهی از حفظ جان فرزند 310
- ضمان در شهادت کذب 310
- جبران خسارت های وارده در اعتراض های عمومی 311
- عدم ضمان در صورت تلف با زلزله 312
- ضمان کشور بیگانه در صورت مفقودالاثر شدن در آن 312
- تلف مواد اولیه سپرده شده به صاحبان حرف 312
- ضمان سرپرست صغیر یا مجنون در تصرّفات 313
- اقامه دعوی علیه پزشک سهل انگار در خارج از کشور 313
- حمل بار اضافی بدون اذن مالک 314
- مانع شدن ثالث در تحویل مال الاجاره 314
- عدم ضمان در صورت عدم اهمال راننده 314
- ضمان اجیر در شیر دادن به نوزاد 315
- ضمان در صورت خسارت به صنایع ملی 315
- ضمان مربی در صورت افراط در تعلیم 316
- خسارت در اراضی در اثر آزمایشات ارتش 316
- عدم ضمان در اشتباه هدف قرار دادن نیروی خودی 316
- خسارت به ثالث با اعتراف دیگری 317
- ضمان مأمورین دولتی در مرگ با ترس 317
- عدم ضمان سازندگان اشیاء و مواد ممنوعه 318
- عدم ضمان امین 318
- عدم ضمان شهرداری در بروز اتفاقات ناگهانی 318
- ضمان پزشک در تشخیص اشتباه 319
- سهل انگاری در عمل جراحی 319
- عمل جراحی بر اثر تشخیص اشتباه 320
- ضمان دامپزشک در صورت عدم توصیۀ مراقبتی 320
- اهمال پزشکی قانونی 320
- دفع حملۀ دیوانه 321
- ضمان در انجام عمل برخلاف تعهد 321
- ضمان خسارت وارد آمده به بار 321
- ضمان رانندۀ بی اطلاع از نواقص اتومبیل 322
- عدم ضمان راننده در صورت بروز حادثه برای کمک راننده 322
- ضمان مربی تعلیم رانندگی در صورت نقص اتومبیل 323
- عدم ضمان در جنگ های مطابق موازین اسلامی 323
- ضمان در صورت متعهد نبودن سران یک کشور به کنوانسیون ها 323
- ضمان انتقال بیماری آمیزشی به همسر 324
- عدم ضمان پلیس در تهاجم به اجتماعات غیرقانونی 324
- کندن چاه در زمینی که جزو معابر عمومی نیست 325
- خسارات ناشی از حفّاری های معابر 325
- ضمان عبور دهندگان قاچاقی افراد از مرزها 326
- ضمان غاصب در صورت تحمیل خسارت در حقوق معنوی 326
- ضمان خسارات وارده در ورزش 327
- ایجاد برق گرفتگی توسط طفل نابالغ 327
- ضمان در ایجاد تصادف به وسیلۀ اطفال 327
- ضمان خسارات بر نوآموزان هنگام آموزش کارهای خطرناک 328
- ضمان دیه نقص عضو، در ورزش دوچرخه سواری 328
- ضمان در گزارش خلاف واقع ناظر بانکی 329
- خسارت وارد کردن بر آثار باستانی 329
- پاره شدن سیم جرثقیلی هنگام جابه جایی محموله 330
- بطلان شرط ضمان امین در صورت عدم تعدّی و برعکس 331
- عدم مراعات جوانب ایمنی در تصادف 331
- ضمان شخصی که وظیفۀ نجات جان و مال دیگران را دارد 331
- عدم ضمان در صورت ایجاد پیشامد غیر مترقّبه 332
- عدم ضمان در صورت عدم انتساب تصادف به رانندگان دو خودرو 333
- اسباب ضمان 334
- تفاوت نظریه کارشناس بیمه با واقعیت 335
- ضمانت درآمدهای روزانه اشخاص ربوده شده 335
- ضمانت حقوق افراد در قبال تخصّص آن ها 336
- ضمان خریدار در معاملات شفاهی 336
- ضمانت مالک اسب در سقوط افراد از روی حیوان 337
- ضمانت فرمانده در عملیات انتحاری 337
- ضمانت پستچی 337
- ضمانت در فرض تصادف اتومبیل های اورژانس و آتش نشانی 338
- ضمان شرکت مسافربری در صورت نرسیدن مسافر به مقصد 338
- ضمان خسارات ناشی از سدّ معبر 339
- ضمان خسارت وارد شده به وسیله درختان خیابان 339
- خسارات وارد بر شوهر در اثر طلاق همسر زانیه اش 339
- ضمان ناشی از شکار غیر قانونی حیوانات وحشی 340
- کوتاهی مأموران دولتی در انجام وظیفه 341
- مسدود شدن حساب بانکی بدون تشکیل پرونده قضایی 341
- ضمانت دامدار نسبت به بهای دام در صورت چرای غیرقانونی 342
- ضمان مأمور حفاظت فرودگاه در صورت کشتن کبوتران 342
- تکدّی گری 342
- 13 - احکام قضاوت 343
- حجیّت علم قاضی و تأثیر حضور هیأت منصفه در تشخیص حکم 343
- خودداری قاضی از احراز امور قضایی 346
- الحاق علم قاضی به اقرار یا بیّنه یا طرق دیگر 346
- ذکوریت به عنوان شرط لازم برای تصدّی امر قضا 347
- صدور حکم غیر عادلانه از سوی قاضی 348
- تکلیف به تنفیذ احکام صادره قبلی توسط قاضی جدید 349
- صدور حکم اشتباه توسط قاضی در فروض مختلف 349
- اظهار علم قاضی به وقوع زنا قبل از اثبات زنا توسط ادله شرعیه 350
- اختلاف در احوال شخصیه متداعیین غیر شیعه 351
- احکام قضاوت در فروع مختلف 351
- احکام فرد خنثی 352
- 14 - احکام حقوقی و جزایی فرد خنثی 352
- ارتباط جنسی با خنثای مشکل 353
- اشاره 355
- توجیه حضور هیأت منصفه در دادگاه بر پایه آموزه های فقهی 357
- خرید با مبلغ کلاهبرداری شده 358
- تراضی بر تقسیم بدون تعدیل سهام 359
- دفاع در مقابل متجاوز برای دفع تجاوز 359
- فروش یا اهدای اعضای بدن برای جراحی و پیوند به دیگران 360
- تبادل زندانیان دو کشور با هم 361
- موارد اجرای قاعده قرعه 362
- استفاده از سکه و کارت های بهادار تقلبی 363
- استفاده از چک مخدوش 363
- فروش پروانه به صورت غیرقانونی توسط دارندگان پروانه 364
- کسب درآمد از راه تکدّی گری سالمندان 364
- حکم مالکیت، اجاره و وقف مدارهای ماهواره ای 364
ص:337
ج: باسمه جلت اسمائه
ظاهراً این ماده جنبۀ نفی ندارد. مقتضای قاعده این است که باید به خود شرکت خسارت پرداخت شود.
عدم ضمان در اشتباه هدف قرار دادن نیروی خودی
561: در حمله های پشتیبانی هوایی که به عهدۀ نیروی هوایی است، اگر خلبان به اشتباه نیروهای اسلام (خودی) را هدف قرار دهد، ضمان خسارت های جانی به عهدۀ کیست؟
ج: باسمه جلت اسمائه
چنان چه رعایت موازین حرب را نموده باشد و حمله به حسب موازین لازم بوده است، کسی ضمان ندارد. حتی در صورتی که فتح و قتال با کفار متوقف باشد به کشتن عمدی مسلمانان، مانند آن که کفّار مسلمانانی را سپر خود قرار دهند، کشتن آنها جایز و ضمانی نیست.
ضمان مربی در صورت افراط در تعلیم
562: سربازی که در سربازخانه تحت امر مسؤول آموزش تعلیم می بیند، اگر بر اثر افراطکاری تعلیم دهنده، مانند پریدن از ارتفاع زیاد، عبور از آب سرد و... خسارت هایی متوجه او شود، ضمان آن به عهدۀ دولت است یا مسؤول آموزش؟
ج: باسمه جلت اسمائه
با فرض افراطکاری تعلیم دهنده، ضمان به عهدۀ خود او است.
خسارت در اراضی در اثر آزمایشات ارتش
563: اگر بر اثر آزمایش هایی که ارتش در مورد کاربرد جنگ افزارهای خود در اراضی موات و غیره انجام می دهد، خسارت هایی از قبیل ریزش و مسدود شدن قنوات و یا ایجاد ارتعاشاتی که موجب زلزله و تخریب منازل و تلف شدن اموال و نفوس می شود پیش آید، ضمان آن به عهدۀ کیست؟