استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 326

ص:347

ضمان عبور دهندگان قاچاقی افراد از مرزها

586: کسانی که خود را برای عبور دادن افراد از مرزهای بین المللی آماده کرده و به طور قاچاق، افراد را عبور می دهند؛ آیا ضامن وجوهی هستند که از این بابت می گیرند؟

ج: باسمه جلت اسمائه

مخالفت با حکومت، خصوصاً حکومت اسلامی، در صورتی که منع از چیزی به عنوان رعایت مصالح مملکتی و عامۀ مردم بنماید جایز نیست. بنابراین اگر منع از عبور قاچاق از این حیث باشد قهراً حرام است و پول گرفتن در مقابل عمل محرّم غیر جایز است و موجب مالکیت گیرنده نمی شود. پس قهراً افراد عبوردهنده ضامن آن وجوه می باشند. مگر آن که پول دهنده ها راضی به تصرّف آنها باشند که خیال می کنم غالباً چنین است، در آن صورت ضامن نیستند و چنان چه منع حکومت به رعایت حال خود افراد باشد، که به اصطلاح علمی نهی ارشادی باشد، عمل حرام نیست و پول گرفتن در مقابل آن جایز است. در این صورت هیچ وجهی بر ضمان عبوردهنده ها نیست.

ضمان غاصب در صورت تحمیل خسارت در حقوق معنوی

587: اگر کتاب یا نوشتجات کسی را غصب کنند و مدتی نزد خود نگه دارند تا ارزش خود را از دست بدهد و یا مطالبی را از نوشتجات او منتشر کنند که موجب خسارت مالی به مؤلف شود، آیا ضمان هرگونه خسارت به عهدۀ غاصب است؟

ج: باسمه جلت اسمائه

کسی که چیزی تألیف می کند آن چیز، محصول زحمت و نتیجۀ کار او است و تنها او مالک آن کار است. بنابراین کسی که آن را نزد خود نگه دارد تا ارزش خود را از دست بدهد، اتلاف مال غیر نموده و ضامن است و نیز کسی که آن را منتشر کند بدون رضایت او، تصرف غیر مجاز است و اگر موجب خسارت شود قهراً ضامن است.