استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 337

ص:358

ضمانت فرمانده در عملیات انتحاری

606: اگر فرمانده، یک یا چند تن از افراد تحت امر خود را مأمور به عمل انتحاری کند و این مأموریت موفقیت آمیز باشد و معلوم شود فرمانده در تشخیص خود اشتباه نکرده، آیا چه کسی خون بهای کشته شدگان در آن عملیات انتحاری را ضامن است؟

ج: باسمه جلت اسمائه

موضوع ضمان، اضرار به مسلمین است و چون عمل فوق الذکر نافع به حال مسلمین است، پس مشمول دلیل ضمان نیست. بنابراین بر این فرمانده ضامن نیست. به علاوه این فرمانده محسن است، وما علی المحسنین من سبیل.

ضمانت مالک اسب در سقوط افراد از روی حیوان

607: اگر در پارک بازی، یکی از اولیای اطفال از مسئول قسمت اسب سواری بخواهد فرزند او را سوار کند، وی نیز با مراقبت کامل اقدام نماید، ولی اسب رم کرده و راکب بر اثر افتادن از اسب فوت نماید، ضمان آن به عهده ی کیست؟

ج: باسمه جلت اسمائه

چنان چه اسب با تنفیر مالک رم کند، فوت قهراً مستند به او است و قتل غیر عمد است و ضمان به عهده ی او است و اگر بدون تنفیر او باشد و مستند به او نباشد، ضمان به عهده ی او نیست. فقها در کتاب دیات چنین فرموده اند: «ولو القت الدابّه الراکب ضمن المالک ان کان بتنفیره والا فلا».

ضمانت پستچی

608: اگر فرستنده با علم و آگاهی به خلاف بودنِ گذاشتنِ اسکناس در داخل پاکت های عادی، مبادرت به چنین کاری کند و نامه رسان هم به دلیل خلاف بودن آن، اسکناس را برای خود بردارد و نامه را نرساند، آیا ضامن است و اگر جاهل به آن باشد چه حکمی دارد؟