استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 36

ص:57

معامله و پرداخت بدهی طلا در برابر طلا

62: فروشندگان طلا، بدهی خود را مدتی بعد از خرید طلا (مثلا یک ماه) پس می دهند و با توجه به نوسانات زیاد در قیمت طلا، امکان معاملات مدت دار نیز وجود ندارد. بنابراین ناچارند طلب یا بدهی خود را برحسب طلا محاسبه کنند. علاوه بر این عیارهای مختلف طلا قیمت های مختلف دارند؛ مثلا یک کیلو طلای خالص، تقریباً برابر قیمت یک و نیم کیلو طلای 16 عیار است و با توجه به مطلبی که به عرض رسید مبنی بر این که به ناچار، طلب و بدهی را برحسب طلا محاسبه می کنند؛ آیا می توان مقداری طلا با عیار بالاتر را با مقداری بیش تر از طلا با عیار کمتر معاوضه کرد؟ چاره کار چیست؟

ج: باسمه جلت اسمائه

برای فرار از ابتلاء به ربا، بهترین راه این است که دو معامله کنند: یکی این که، طلا را با پول بخرند و دوم این که طلای خود را با پول مقایسه بکنند که زیاد و کم آن، هیچ اشکالی پیدا نمی کند.

فروش مبیعی که هنوز خریداری نشده است

63: اگر کسی جنسی را که هنوز نخریده، اما تهیه کردن آن ساده است؛ بفروشد جایز است؟ به عبارت دیگر، آیا می توان جنسی را به شرط آنکه در موعدی معین تحویل دهد، بفروشد و بعد از فروش جنس، تا قبل از فرا رسیدن موعد، آن را خریده و به خریدار بدهد؟

ج: باسمه جلت اسمائه

خریدن چنین جنسی با پول در ذمه جایز نیست. از این معامله به بیع کالی به کالی تعبیر می کنند. بلی، اگر با پول نقد بخرد، اشکال ندارد.

انجام معامله صوری در مورد ملکی که بابت تضمین گرفته شده

64: فردی بابت تضمین دریافت مطالبات خود از شریکش در مؤسسه ای خصوصی اقدام به اخذ یک وثیقه عینی (سند منزل مسکونی شریک مدیون) همراه با وکالت نامه ثبتی از مالکین منزل (شریک و زوجه اش) می نماید.