استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 52

ص:73

جعل خیار در معاملات معوّض

89: آیا در دیگر معاملات معوض نیز می توان همانند بیع خیاری، جعل خیار نمود؟ مثل اینکه زید خانه خود را به قیمت 50 میلیون تومان با عمرو مصالحه نموده و شرط کرده اند که اگر زید تا شش ماه، ثمن را برگرداند حق فسخ صلح مزبور را داشته باشد و هکذا در اجاره و...

ج: باسمه جلت اسمائه

بلی در معاملات دیگر می توان به نحو شرط خیار، جعل خیار نمود.

تلف مبیع در زمان خیار

90: در رابطه با قاعده «تلف المبیع فی زمن الخیار ممن لاخیار له» بفرمایید:

الف: مقصود از «خیار مختص مشتری» چیست؟ آیا مقصود مانند خیار حیوان است که بر مسلک مشهور فقها مختص مشتری است، یا منظور این است که در معامله تنها مشتری خیار داشته باشد، مثل اینکه بایع خیار شرط یا مجلس خود را ساقط نموده و خیار مختص مشتری گردیده است؟

ج: باسمه جلت اسمائه

مراد همان است که بر مسلک مشهور فقها مختص به مشتری است.

ب: اگر مبیع، حیوان باشد و بایع نیز خیار مجلس یا خیار شرط داشته باشد، آیا از مصادیق قاعده مزبور است و تلف بر عهده بایع است یا خیار مشترک محسوب می شود و بر طبق قواعد رفتار می گردد؟

ج: باسمه جلت اسمائه

قاعده به صورتی که طرف معامله خیار نداشته باشد، اختصاص ندارد.

ج: آیا قاعده مزبور اختصاص به مبیع شخصی و کلی در معین دارد و یا در کلی فی الذمه نیز جاری است؟

ج: باسمه جلت اسمائه

شمول قاعده در مورد کلی فی الذمه معنی ندارد، مگر بعد از تطبیق بر فرد، بنابراین ضمان در آن مورد هم ثابت می باشد.