استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 6
- یادداشت 1
- اشاره 3
- 1 - وقف و تولیت در وقف 5
- شرط وصف خاص در متولّی وقف 5
- نقش امین در صورت خیانت متولّی وقف 5
- کِبَر سنّ متولی موقوفه 6
- عدم امکان بیع زمین وقفی 7
- عدم بطلان وقف در فرض مانع شدن از عمل به وقف 8
- ایجاد وقف نامه متعارض با وقف نامه اول 8
- قبول تولیت پس از ردّ ابتدایی آن 9
- قرار دادن تولیت برای فرزندان به صورت متوالی 9
- قرار دادن تولیت برای چند نسل متوالی 10
- مبیع قرار گرفتن حقوق 11
- قبول تولیت به صورت مشروط 11
- 2 - بیع واحکام معاملات 11
- بیع کالی به کالی 11
- مزایده معاملات عمده دولتی و عدم شرط صحت 12
- کفایت علم به متعارف بودن در بلد برای صحت معامله 12
- ایجاب نبودن اعلان مزایده در عقد بیع 13
- عدم امکان اضافه نمودن اجرت کار به رأس المال در بیع مرابحه 13
- لزوم ذکر هزینه های اضافی در بیع مرابحه 13
- حکم بیع فضولی توسط بعضی از وراث 14
- لزوم پرداخت قیمت حین المعامله در ردّ معامله فضولی 15
- فروش یک ملک به صورت زمانی به چند نفر 15
- عدم ربوی بودن معامله در صورت خرید نقد به مبلغ کمتر از فروش نسیه ای و قبل از تحویل 16
- احکام معاملات در شرکت های هرمی 17
- اختصاص امضا بر همان معامله 19
- شک در تحقق شرایط متعاقدین یا عوضین 20
- مفهوم اجحاف در معاملات 20
- امتزاج اموال با یکدیگر 20
- اضرار به مالک با پرداخت مؤجل ثمن 21
- منوطکردن صحت بعض عقود به گذراندن مراحل خاص توسط دولت اسلامی 22
- جلوگیری شهرداری از تصرف خریدار در زمین 22
- اشتراط ضمان در مال معین به نحو تقیید 23
- حکم معامله با عدم صدق عقود معیّن بر آن 24
- ادعای عدم تبرّع 24
- انشاء به نحو تعلیق در منشأ به نحو شرط مقارن (در پیش فروش مکان های تجاری) 25
- عدم لزوم موجود بودن مبیع در حین عقد 25
- اختلاف در مکان تسلیم مبیع و ثمن 26
- مالکیت بیع و ثمن در بیع معلّق 26
- لزوم دارا بودن صفات خاص نمونه در بیع از روی نمونه 26
- بیع به شرط آزمایش 27
- شرط تأخیر در انتقال مالکیت 27
- بطلان معامله در صورت عدم وجود خارجی ثمن المعامله 27
- حق مطالبه باقی مانده ثمن المعامله به قیمت عادلانه در بیع منجّز و بلاقید و شرط 28
- تصرف در مبیع از سوی مشتری جاهل به بیع فضولی 29
- صحت شرط فروش دوباره به بایع 29
- عدم صحت فروش چک نقدی به چک مدت دار 29
- عدم امکان مطالبۀ مازاد از اجرت المثل در صورت عدم تعیین اجرت در فروش سرقفلی 30
- معلوم شدن اضافه مساحت ملک پس از بیع 31
- عدم ضمان دیرکرد در معامله 32
- حکم خرید و فروش پول 32
- فروش یک قطعه زمین از مجموعه زمین به صورت مشاع با حدود معین 32
- شرط خسارت در صورت فسخ معامله بدون تعیین مدت 33
- شرط ابتدایی خارج از عقد 34
- معامله اشیاء با منع قانونی 34
- واقع شدن عقود و ایقاعات به وسیله تلفن و اینترنت 35
- انجام معامله صوری در مورد ملکی که بابت تضمین گرفته شده 36
- فروش مبیعی که هنوز خریداری نشده است 36
- فروش مبیع با ثمن نقد به مبلغ زیادتر 38
- خرید و فروش چک 38
- عدم بطلان معامله به سبب اضطرار 40
- ضمان در معاملات مغشوش 43
- 3 - خیارات و حق فسخ 44
- حق فسخ بایع در صورت تخلف از شرط مشتری 44
- بطلان تصرفات منافی با خیار در بیع شرط 46
- فسخ معامله معیوب توسط وراث 47
- قابلیت نقل اختیاری خیارات 47
- قابل اسقاط بودن خیارات 48
- غرامت گرفتن از بایع در صورت رجوع مالک اصلی به مشتری 48
- عذر محسوب شدن جهل و نسیان در خیارات 49
- فوریت خیار فسخ در عقود 49
- اسقاط بخشی از خیارات قابل انتقال 50
- تقدم فسخ در صورت تعارض فسخ و امضا 50
- تلف مال در زمان خیار 51
- تلف مبیع در زمان خیار 52
- حادث شدن عیب جدید در نتیجۀ عیب قدیم 53
- اختلاف نظر مشتریان متعدّد در مورد مبیع معیوب 53
- احکام عیوب حادث در مبیع یا ثمن 54
- احکام تدلیس در مبیع 55
- تخلّف شرط در بیع مشروط 55
- مبدأ محاسبۀ فوریت 56
- حق فسخ مطلق با توجه به مادۀ 385 قانون مدنی 57
- اسقاط خیار عیب با هبه مبیع معیوب 58
- زایل شدن عیب حادث بعد از عقد بیع 58
- شک در فوریت خیار غبن 58
- احکام مربوط به ضمان مطلق 59
- 4 - دین ومستثنیات دین 59
- خیار رؤیت به تخلّف وصف 59
- نبودن منزل جزء مستثنیات دین در صورت خریداری برای فرار از دین 60
- احکام مربوط به مستثنیات دین 61
- اجبار بدهکار به فروش مستثنیات دین 61
- دیون فاقد ضمانت اجرا در تعهدات طبیعی 62
- 5 - اجاره 63
- تفاوت فوق العاده قیمت ها در بدهی های سابق نقدی 63
- اجاره با اخذ مبلغی به عنوان سرقفلی از مستأجر 63
- حکم اجاره ملک برای رهن گذاشتن در فروعات مختلف 64
- شرط ضمن عقد اجاره با عنوان قرض الحسنه 66
- اجاره به شرط تملیک برای تخلّص از ربای قرضی 66
- ضمان مستأجر در اجاره دادن ملک به دیگری 67
- عدم دریافت سرقفلی در اجاره دادن ملک 67
- درخواست رفع تصرّف مالک به وسیلۀ غیر مالک 68
- اجاره مجدّد به شخص دیگر پس از بستن قرارداد اجاره اول 69
- ایجاد خسارت توسط مستأجر در مال الاجاره 70
- شرط تعمیر محل اجاره 70
- لزوم در اختیارِ موجر قرار دادن عین مستأجره پس از انقضای اجاره 71
- اجاره طلا و دریافت وجه نقد به صورت ماهیانه در برابر هر گرم 71
- استیفای منفعت پس از انقضای اجاره 71
- لزوم پرداخت اجرت المثل در ضمانت بها در صورت بطلان عقد 72
- صحّت ضمانت نسبت به بازگرداندن عین مستأجره پس از انقضای مدت 72
- معیوب بودن عین مستأجره در اجاره به نحو کلی 73
- مطالبه مخارج هزینه شده با وجود ثبوت انفساخ اجاره 74
- اجاره ملک وقفی با فوت موجر و مستأجر 74
- پیش پرداخت رهن و معافیت از اجاره 75
- خیار در اجاره 75
- 6 - مضاربه 76
- فسخ قهری مضاربه 76
- تغییر میزان سود پس از عمل در مضاربه 76
- حقوق امین هنگام استرداد مال ودیعه 77
- ضمان امین در صورت افراط یا تفریط یا امتناع از ردّ ودیعه 77
- جایز بودن عقد مضاربه 77
- 7 - ودیعه 77
- عاریه و ودیعۀ مال کلّی در معین یا کلّی در ذمه 78
- 8 - عاریه 78
- عدم ضمان در عاریه جواهرات غیر از طلا و نقره بدون شرط ضمان 78
- عاریۀ ماشین معیوب 79
- قبض عین در عاریه 79
- شرایط مستعیر 79
- تعمیر کالا به وسیله قطعات غیراصلی در عاریه مضمونه 80
- عدم ضمان در عاریه فاسد 80
- تلف عین معاره بر اثر عیب سابق 80
- 9 - قرض و ربا 81
- شرط قیمت روزِ پرداخت در قرض 81
- قرض برای مصرف معین 81
- شرط زیادی در قرض 82
- کاهش ارزش پول در قرض 82
- اخذ زیاده به ازاء تأجیل دین در قرض 83
- گرفتن وام از بانک تحت عنوان مضاربه 83
- قراردادن أجل در مقابل زیادی در قرض 84
- اجاره کمتر از قیمت حقیقی و شرط مبلغی به عنوان قرض 84
- رهن منزل بدون ارتکاب ربا 84
- عدم حرمت ربای حکمی 85
- احکام مربوط به عقد وکالت 86
- عدم اطلاع وکیل در مورد عزل 87
- فسخ وکالت در اثناء عمل 87
- حجر موقت یا دائم وکیل در عقد وکالت 88
- تابع وکالت بودن اذن در تصرّف 88
- آموزش مطالب متناقض به متهم توسط وکیل 90
- ضمان موکّل در صورت عدم پرداخت حق الوکاله 90
- وکالت یکی از سهام داران شرکت در فروع مختلف 91
- اهمال کفیل متمکّن از احضار مکفول 92
- 11 - کفالت 92
- شرط ضمان در صورت تعدّی و تفریط و بالعکس 93
- 12 - رهن 93
- رهن کالای ممنوع الفروش موقت 94
- تلف شدن عین مرهونه توسط مرتهن 94
- رهن دین و منفعت 95
- لزوم استقرار دین در ذمّه در مورد رهن 95
- تبدیل مال جدید به رهن در صورت تراضی 95
- امکان فسخ هبه قبل از به قبض دادن آن 96
- 13 - هبه 96
- عدم ضمان ضامن در صورت هبه دین توسط طلبکار 97
- تعارض ادّعای انتقال ملک با هبه و انتقال آن به عنوان مهریه 97
- رجوع از هبه در مورد پدر و پسر 98
- هبه مشروط به عدم فروش آن 99
- لازم شدن هبه مشروط در صورت موت یکی از طرفین قبل از تحقق شرط 99
- رهن دادن موصی به پس از وصیت 100
- جواز رجوع از وصیت حقوق 100
- رجوع از وصیت 100
- وصیت به محرومیت از ارث تک فرزند 101
- وصیت به سهم الارث یکسان فرزندان دختر و پسر 102
- حق متوفّی نسبت به املاک، بعد از وفات 103
- عدم امکان تصرّف در ثلث اموال میت 103
- خیانت وصی در مال موصی به 105
- قابلیت انتقال حقوق به ورثه 105
- ارتقاء قیمت موصی به 105
- 15 - ارث 105
- سهم الارث اولاد ورثه (امی - أبوینی یا أبی) 106
- عدم ضمان اداره بیمه در تقسیم نامساوی ارث 106
- عدم ارث بری برادر و خواهر أبی با وجود برادر و خواهر أبوینی 107
- حق ارث نوه با وجود پسر ناتنی 107
- تعیین سهم الارث هر یک از ورّاث 108
- مسلمان شدن تنها وارث میت 108
- ارث اموال تحت تصرّف ثالث 109
- انحصار ورثه در زوجه 109
- ماهیت حساب های بانکی از نظر اسلام 110
- اخذ سود توسط بانک با اشکال در بازپرداخت اقساط وام ها 110
- ضمان بانک در صورت عدم قدرت پرداخت ضامن 112
- احکام مضاربه بانک های داخلی 112
- عدم اطلاع یکی از طرفین از برخی شرایط در بیمه 113
- سپرده گذاری به شرط گرفتن مضاربه از بانک 113
- نقش واسطه ای بانک در معاملات 114
- احکام شروط ضمن عقد ازدواج 117
- وکالت در عقد 117
- 17 - نکاح (دائم و موقّت) و موانع آن 117
- صحّت عقد با ادعای زوجه مبنی بر افاقۀ زوج 118
- شرط بکارت درعقد 119
- بیماری عنن در زوج 120
- نزدیکی در زمان عده طلاق یا قبل از آن 121
- نکاح مرد سنّی با دختر شیعه 122
- اذن پدر در ازدواج دختر بالغ 122
- نکاح با خواهرزن پس از ایام عدّه 122
- بخشیدن مهریه به شرط عدم ازدواج مجدّد شوهر 123
- شرط نبودن اجازه زن اول برای ازدواج مجدد 123
- معین نبودن حدّ نکاح موقت در کثرت و قلت 123
- عدم جواز نکاح با کفّار غیرکتابی 124
- عدم جواز ازدواج مرد مسیحی با زن مسلمان 124
- انکشاف رابطه محرمیّت پس از ارتباط زناشویی 124
- شرط توارث در نکاح موقت 125
- لزوم نگه داشتن عده با وجود علم قطعی بر عدم حمل 125
- شرط عدم نفقه در نکاح 125
- عدم ایجاد حرمت ابدی در زنا با زن شوهردار 126
- حکم نکاح معاطاتی 126
- عدم تأثیر قصد باطنی در نکاح 126
- نکاح دختر شیعه با پسری از فرقۀ علی اللهی 127
- امکان رجوع به مرجع دیگر در احتیاط واجب اذن پدر در نکاح 128
- شرط تنصیف دارایی در نکاح 128
- شرط ریاست زن در خانواده 128
- وکالت در بذل مدّت در نکاح موقت 129
- ذکر مدّت مجهول در نکاح موقت 129
- تأثیر مراتب جنون در فسخ نکاح 129
- عدم ایجاد حق حبس در صورت تمکین زوجه 130
- 18 - مهر، نفقه و حق حبس 130
- تخلّف از شرط ضمن عقد 130
- استحقاق مهرالمثل در زنای به اکراه 132
- لزوم پرداخت نفقه و مهرالمسمّی در نکاح فاسد 132
- مهریه قرار دادن ملک غیر معین 133
- عدم امکان افزایش مهر المسمّی 134
- عدم صحّت توافق بر سلب مطالبه مهریه 135
- ابراء مهریه قبل از دخول 135
- عدم تمکین در برابر عدم دریافت مهریه 136
- صحت شرط نتیجه و شرط فعل در مهریه 138
- قابل مطالبه بودن نفقۀ گذشتۀ زن 138
- وجوب پرداخت نفقۀ اولاد 139
- عدم امکان الزام والدین به پرداخت هزینه تحصیلی پس از 18 سالگی طبق قانون 140
- برداشتن نفقه از مال شوهر 140
- اسقاط حق حبس معلّق به وطی 141
- عدم امکان درخواست مطالبه وجه نقد به عنوان نفقه (با وجود فراهم بودن تمام مصادیق انفاق) 142
- تمکین شرط نفقه است یا نشوز مانع نفقه 143
- لزوم پرداخت نصف مهریه با شک در دخول 143
- عدم امکان موکول نمودن تمکین مجدّد به دریافت کامل مهریه (با وجود تمکین قبلی) 144
- حق حبس در صورت اعسار زوج 145
- معلّق نمودن پرداخت مهریه معین و مشخص 146
- مطالبه مهریه در زمان استطاعت نسبت به کلّ مهر (در مهریه عندالاستطاعه) 146
- حق حبس در صورت رضایت زوج مبنی بر معجّل شدن مهر مؤجّل 146
- رجوع از بذل مهر قبل از طلاق 147
- 19 - طلاق، فسخ نکاح، نشوز 147
- عدم اعتبار وکالت طلاق برای زوجه در صورت نشوز 147
- باقی ماندن وکالت در طلاق پس از رجوع 147
- عدّه زن پس از طلاق 148
- حق فسخ در بیماری مقاربتی 148
- عدم ایجاد حق فسخ در بیماری های مسری نسبت به فرزند 148
- اطلاق افضا و ایجاد حق فسخ 149
- عدم خیار فسخ قبل از تحقق بیماری موجب فسخ 149
- اطلاق حق فسخ نکاح به واسطه عیوب 149
- وکالت طلاق بلاعزل ضمن عقد خارج لازم 150
- طلاق حاکم از ناحیه عسر و حرج زن 150
- امکان درمان عیوب موجب حق فسخ 150
- عدم امکان رجوع به بذل از ناحیۀ غیر مدخول بها 151
- عدم امکان اجبار زوج به طلاق 152
- مفارقت جسمانی زوجه به دلیل عدم تمکین وی 153
- استرداد درخواست طلاق از ناحیه زوج 153
- حکم نشوز زن در ایام عقد بستگی 154
- کفایت سماع صیغه طلاق 155
- تلازم ادّعای رجوع زن و عدم رجوع مرد در عدّه رجعیه 156
- امکان صدور حکم نشوز مرد 156
- صحّت طلاق در فرض عدم تمایل قلبی زوج 157
- طلاق زن با وجود عقد در زمان عده نکاح اول 157
- عدم امکان رجوع زن به بذل (پس از سه طلاق) 158
- عدم اثر رجوع شوهر بدون رجوع زوجه به بذل 158
- طلاق فضولی و اکراهی 159
- نسخ قبل از دخول یا پس از آن 159
- ادّعای زوجه مبنی بر اکراهی بودن طلاق 160
- انتقال نطفه زوج به رحم زن پس از مرگ زوج 160
- 20 - اهدای نطفه و حضانت 160
- اهدای جنین به طریق شرعی 161
- عدم نفوذ معاملات در زوال عقل منجر به حدّ جنون یا سفه 164
- 21 - حجر 164
- رسیدن حضانت به مادر با وجود حیات پدربزرگ 164
- حضانت پس از مرگ پدر و مادر 164
- حکم معامله قیّم قبل از اخذ سمت 165
- بقای ولایت ولی قهری تا اثبات رشد 166
- حدوث حجر در عقود لازم 166
- تأثیر جنون در امور کیفری و مدنی 167
- حق گذشت اولیای صغار و مجانین در ضرب و جرح و توهین 167
- محدودیت حجر معسر به امور مالی 168
- غیر قابل عزل بودن ولی قهری 168
- اقرار مفلس به دین در ذمه 169
- ادّعای اعسار 169
- حالّ نشدن دیون مؤجل مفلس 169
- حجیّت ادلّه اثبات جرم منحصر به نظر کارشناس 171
- استناد به اسناد ایجاد شده توسط دستگاه های مدرن در حکم 171
- 22 - قسم، اقرار و انکار، شهادت 171
- استناد به سند رسمی در دعوای بر میت 172
- حاضر نشدن مدّعی علیه مدعوّ در محکمه 173
- حجّت بودن سوگند 174
- ردّ قسم منکر به مدعی 176
- اقرار و انکار (در حدود و امور مالی) 176
- شهادت 177
- کفایت حسن الظاهر در شاهد 177
- شرایط پذیرش شهادت صغیر ممیز 177
- اشاره 179
- 1 - زنا، لواط و تجاوز به عنف 181
- رضایت حین عمل یا پس از آن در زنای به عنف 181
- جاری شدن احکام لواط بر بالغ و مختار 181
- اثبات اصل زنا در صورت عدم اثبات اکراه 182
- لزوم اثبات احصان برای اجرای حکم زنای محصنه 182
- تجاوز به عنف 183
- شمول احصان در شرایط لازم حد قتل در لواط 183
- عدم الحاق ولدالزنا به زانی 184
- حکم فرد لواط کننده 185
- 2 - اجرای حدود 186
- شهادت به حدود در دادسرا 186
- اختصاص قاعده درء به حدود و قصاص 186
- سقوط حدّ با احتمال صدق ادّعای نکاح معاطاتی در زنا 187
- در حکم حدود بودن تعزیرات منصوص 188
- بی حس نمودن عضو در اجرای حدّ 189
- عدم جواز تبدیل حکم رجم به انواع دیگری از قتل 189
- فرار مجرم از حفره در اجرای حکم رجم 190
- عدم جواز صرف نظر نمودن از حدود و تعزیرات اثبات شدۀ اقلّ از قتل 191
- لزوم تأخیر اجرای حدّ یا قصاص زن شیرده 192
- توبۀ مسقط حدّ 192
- اجرای مجدّد رجم در صورت زنده ماندن پس از اجرای حکم 193
- تسرّی حکم تأخیر حدّ شلاّق به سایر حدود 194
- دایره شمول صدق عنوان محارب 195
- اثبات حدّ به وسیله تجسّس حرام 195
- عدم اعتبار قصد اعلان و افشا در قذف 196
- اصل عدم تعدّد مسبّبات به تعدّد اسباب 197
- منظور از نفی بلد 197
- فرار محارب از محل تبعید 198
- تبدیل تبعید به حبس 198
- نفی بلد در زانی بکر 199
- هزینه های مدّت تبعید 199
- عدم امکان اجرای متناوب تبعید 199
- اعتبار اقرار نزد غیر حاکم (دادیار - بازپرس) 200
- موضوعیت مجازات های منصوص در حدود و قصاص 200
- شهادت بر شهادت در حدود 201
- بی حس نمودن یا بیهوش کردن فرد در اجرای مجازات 201
- موضوعیت شیوه های خاص تعیین شده اجرای مجازات توسط شارع 203
- جواز قرار دادن محکوم در ملأ عام قبل و بعد از اجرای حکم به منظور عبرت عموم 204
- اجرای احکام برای مجرمین زیر 18 سال 205
- امکان بازداشت مجرم و اجرای حدّ در مکّه 207
- هزینه های درمان در اجرای حدود 208
- عدم تشخیص میزان مال ربوده شده توسط هر سارق 211
- 3 - سرقت 211
- سرقت از عابر بانک 211
- عدم تحقّق سرقت در ربایش مال مجهول المالک 212
- سرقت اطلاعات رمز دار و شماره های موبایل 212
- مسؤولیت تضامنی سارقین در ردّ مال مسروق 212
- لزوم اجرای حدّ پس از شکایت مسروق منه 213
- اجرای حدّ در صورت عفو سارق توسط مسروق منه 213
- عدم امکان اجرای حدّ بدون مرافعۀ مال باخته 214
- سقوط حدّ و تعزیر در صورت بازگرداندن مال مسروقه قبل از شکایت مسروق منه 214
- قطع دست سارق بدون اذن قاضی 215
- سرقت اموال فرزند توسط پدر 215
- سرقت مدارک و یادگاری هایی با ارزش انحصاری برای مالک 216
- ممانعت ثالث در درمان مجروح 217
- 4 - قتل 217
- راه های اثبات اعتقاد مهدور الدم بودن مقتول 218
- تسبیب در قتل خطایی 218
- انکار، پس از اقرار به قتل و پیدا نشدن جسد و آثار آن 219
- حکم وقوع قتل های ناموسی در برخی از مناطق 220
- اکراه در قتل 222
- عدم تعمیم حکم امر به قتل به اجیر نمودن قاتل 223
- تقاضای عفو قاتل در صورت عدم مصلحت سیاسی - اجتماعی 223
- قابل گذشت بودن مجازات معاونت قتل عمد 224
- حکم قتل زانی با مطلّقه رجعیه توسط شوهر 226
- عدم امکان استفاده از قرعه برای تشخیص قاتل در بین افراد محدود 226
- رها کردن عمدی شخص در حال غرق 227
- قتل با اجتماع اسباب 227
- عدم تعزیر در صورت شروع به قتل و جنایت بر عضو 228
- شرکت در قتل به وسیله ضربات متعدد با مرور زمان 228
- اقسام قتل در فروض مختلف 229
- قتل به سبب حوادث غیر مترقّبه در فرض علم و جهل به پیشامد 230
- قتل به وسیلۀ ایجاد هیجان ناشی از دعوا 231
- قتل از سوی مأمور دولتی در حین عملیات 231
- صغیر بودن اولیای دم 232
- 5 - قصاص نفس و عضو 232
- اعتراف پس از تبدّل قصاص به پرداخت دیه از بیت المال 233
- جواز استفاده از مواد بیهوشی در قصاص 234
- حبس طولانی مدت محکوم به قصاص تا اجرای حکم 235
- عدم وجود عضو مماثل در جانی 236
- حکم قصاص در مورد اعضای زوج بدن انسان 237
- عدم جواز مطالبه قصاص یا عفو بلاعوض به وسیلۀ ولی ورثه صغیر 237
- عفو یا توقّف و یا تبدیل قصاص قاتلی که با اجرای حکم هنوز جان نسپرده 238
- عدم امکان تبدیل قصاص نفس به دیه توسط ولی امر 239
- تداخل قصاص طرف در قصاص نفس و دیه عضو در دیۀ نفس 239
- امکان به تأخیر انداختن قصاص نفس یا عضو بدون عذر 240
- قصاص و دیۀ قتل در ماه حرام 241
- اجرای مجدّد حکم اعدام پس از مشاهده علائم حیاتی 242
- امکان قصاص یک بخش و عفو (یا طلب دیه یا مصالحه) بخش دیگر در جنایت بر اعضا 243
- رعایت مماثلت نسبیه یا عرفیه در قصاص اطراف 244
- عدم امکان تبعیض در قصاص 245
- عدم حق عفو برای حاکم 246
- شرایط لازم برای اولیای دم 247
- دایره شمول استیذان در قصاص 248
- کشتن فرزند توسط مادر 249
- حق قصاص پس از زوال جنون 249
- عدم امکان مطالبه دیه پس از قصاص 250
- عدم امکان قصاص در ضرب 250
- حق قصاص وارث مفقودالاثر پس از پیدا شدن 250
- قتل قبل از بلوغ 251
- اجتماع قصاص و دیه در یک فرد 251
- شرط تبدیل قصاص به دیه 251
- لزوم محقون الدم بودن مجنی علیه هنگام تحقّق قتل 252
- قصاص با وجود مرتد شدن مجنی علیه قبل از مرگ 252
- حکم مضروبی که قبل از کشته شدن قاتل خود را می کشد 253
- ثبوت قصاص در صورت ایراد جنایت بر مهدورالدم نسبت به قاتل 253
- قطع عمدی عضو مهدور الدم مطلق 253
- عدم نفوذ اقرار سفیه در قطع 254
- قتل جانی قبل از مرگ مجنی علیه توسط ولی دم 254
- صحت قسامه در صورت بیش از پنجاه نفر بودن قسم خوردگان 255
- سؤالات مختلف مربوط به قسامه 255
- عدم ثبوت قسامه در مورد ضرب بدون جراحت 255
- عدم ثبوت قصاص با قسامه در جنایت عمدی بر اطراف 256
- امکان ادای سوگند در صورت بلوغ یا عقل حادث در زمان اجرای قسامه 257
- بودن مدّعی زن جزء قسم خورندگان در قسامه اعضا 258
- تعداد قسم ها در از بین رفتن منافع متعدد 258
- ایجاد لوث در قاتل بودن فرد نامعین در بین گروه معین 259
- ادّعای انحصار قاتل با وجود لوث بر اشتراک قاتلین 259
- قسامه با وجود ادّعای نابالغ بودن قاتل در زمان قتل 260
- 7 - دیه، ارش و ارش البکاره 263
- ضمان عدم درمان منجر به مرگ 263
- دیه انسان کامل در مورد جنین پس از ولوج روح 264
- عنین کردن شوهر در اثر خوراندن دارو 264
- امتناع ولی دم از گرفتن دیه در صورت تبدیل قصاص به دیه با فرار قاتل 265
- عدم امکان مطالبه زائد بر دیه 266
- ثبوت دیه در اثر مرگ به سبب استرس ناشی از مشاجره 267
- پرداخت دیه در صورت تردید بین دو طائفه 267
- مطالبۀ خسارت برای نقص زیبایی 268
- فساد بینی با شکستن یا سوزاندن آن 269
- محاسبۀ دیه با فوت یکی از قاتلین 270
- مدت انتظار برای ثبوت میزان دیه در برخی جنایات 270
- لزوم پرداخت ارش به قیمت روز صدور حکم 270
- حدّ قطع نخاع برای تعیین ارش 271
- لزوم پرداخت ارش با ممانعت از تغییر رنگ دندان 272
- موارد شمول جراحت نافذه 273
- منظور از جنایت دارای دیه یا ارش 273
- احکام تغلیظ دیه قتل در ماه حرام 274
- دیه قطع یا جرح آلت تناسلی در صورت های مختلف 274
- لزوم پرداخت دیۀ افراد کشته شده مازاد بر ظرفیت خودرو توسط راننده 275
- دیۀ گوش به صورت مستقل از سر و صورت 276
- انتخاب نوع دیه مقتول 276
- ارش البکاره در زنا 277
- لزوم پرداخت دیه در صورت عدم شناسایی قاتل و مقتول 278
- تقاضای مبلغ مازاد بر دیه در مصالحۀ قصاص 279
- تأثیر درمان جراحات وارده در میزان گرفتن دیه 280
- مهلت پرداخت دیه در قتل و جراحات شبه عمد 280
- هزینه درمان جراحاتی که با بهبودی، دیۀ متغیر دارند 281
- تفاوت دیه انگشتان 282
- عدم ثبوت دیه برای مقتول بهایی 284
- عدم لزوم پرداخت دیه به وسیله اولیای دو زن برای قصاص یک مرد 284
- تغلیظ دیه در ماه حرام 285
- ماهیت دیه به عنوان مجازات یا جبران خسارت 286
- وجوب تنصیف ارش زن در موارد مازاد بر ثُلْث کلّ دیه 286
- میزان دیۀ اقلیت زرتشتی 287
- امکان اخذ ارش در شکستگی دندان 287
- عدم تداخل دیه در شکستگی چند نقطه از یک استخوان 288
- تکلیف دیه در موارد اختلاف بین قاتل و اولیای دم در نوع قتل 289
- عدم توانایی پرداخت تفاضل دیه 290
- تقسیم دیه بین اولیای دم دو مقتول مردّد 292
- دیۀ کشته شدن کارگر بر اثر برق گرفتگی 293
- پرداخت دیه و تفاضل آن به قیمت سوقیه 294
- خسارت زاید بر دیه 295
- وجوب درمان جراحت متلاحمه منجر به فلج عضو 296
- حجیّت تنصیف دیه زن 296
- تعلّق ارش به غدّه تیروئید 297
- عدم امکان رجوع عاقله به جانی برای وصول دیه پرداختی 297
- تفاضل دیه در شرکت در قتل 297
- دیه اشخاص در اماکن عمومی 298
- دیه شخص مأمور در حال انجام مأموریت 298
- به دست آوردن سرمایه از طریق حفاری غیرقانونی 299
- 8 - حفاری غیر قانونی 299
- به دست آوردن عتیقه در حفاری های غیر قانونی 299
- رشوه جهت اختبار و کشف حقیقت 300
- 9 - رشوه 300
- دستور مصادره اشیای عتیقه توسط قاضی 300
- 10 - توهین 301
- نشر اتهامات واهی توسط روزنامه نگاران 301
- ابتدایی و ارتجاعی بودن در توهین 301
- 11 - اجرای مجازات 302
- قابلیت مجازات جرم محال 302
- اجتماع دو مجازات حدّی و تعزیری 302
- میزان حدّاقلی تعزیرات 303
- عدم امکان تعزیر قبل از انجام عمل حرام 303
- اعدام به عنوان مجازات تعزیری 304
- عدم امکان تعزیر در خودکشی 304
- تعزیر اقرار کننده به قتل عمد در فروض مختلف 305
- اشاره 307
- عدم ضمان پزشک در صورت عدم درمان منجر به مرگ 309
- مسؤولیت پزشک در صورت عدم اخذ برائت 309
- ضمان والدین در کوتاهی از حفظ جان فرزند 310
- ضمان در شهادت کذب 310
- جبران خسارت های وارده در اعتراض های عمومی 311
- ضمان کشور بیگانه در صورت مفقودالاثر شدن در آن 312
- عدم ضمان در صورت تلف با زلزله 312
- تلف مواد اولیه سپرده شده به صاحبان حرف 312
- اقامه دعوی علیه پزشک سهل انگار در خارج از کشور 313
- ضمان سرپرست صغیر یا مجنون در تصرّفات 313
- مانع شدن ثالث در تحویل مال الاجاره 314
- حمل بار اضافی بدون اذن مالک 314
- عدم ضمان در صورت عدم اهمال راننده 314
- ضمان در صورت خسارت به صنایع ملی 315
- ضمان اجیر در شیر دادن به نوزاد 315
- ضمان مربی در صورت افراط در تعلیم 316
- خسارت در اراضی در اثر آزمایشات ارتش 316
- عدم ضمان در اشتباه هدف قرار دادن نیروی خودی 316
- ضمان مأمورین دولتی در مرگ با ترس 317
- خسارت به ثالث با اعتراف دیگری 317
- عدم ضمان امین 318
- عدم ضمان سازندگان اشیاء و مواد ممنوعه 318
- عدم ضمان شهرداری در بروز اتفاقات ناگهانی 318
- سهل انگاری در عمل جراحی 319
- ضمان پزشک در تشخیص اشتباه 319
- عمل جراحی بر اثر تشخیص اشتباه 320
- اهمال پزشکی قانونی 320
- ضمان دامپزشک در صورت عدم توصیۀ مراقبتی 320
- ضمان در انجام عمل برخلاف تعهد 321
- دفع حملۀ دیوانه 321
- ضمان خسارت وارد آمده به بار 321
- عدم ضمان راننده در صورت بروز حادثه برای کمک راننده 322
- ضمان رانندۀ بی اطلاع از نواقص اتومبیل 322
- عدم ضمان در جنگ های مطابق موازین اسلامی 323
- ضمان در صورت متعهد نبودن سران یک کشور به کنوانسیون ها 323
- ضمان مربی تعلیم رانندگی در صورت نقص اتومبیل 323
- ضمان انتقال بیماری آمیزشی به همسر 324
- عدم ضمان پلیس در تهاجم به اجتماعات غیرقانونی 324
- خسارات ناشی از حفّاری های معابر 325
- کندن چاه در زمینی که جزو معابر عمومی نیست 325
- ضمان غاصب در صورت تحمیل خسارت در حقوق معنوی 326
- ضمان عبور دهندگان قاچاقی افراد از مرزها 326
- ضمان خسارات وارده در ورزش 327
- ایجاد برق گرفتگی توسط طفل نابالغ 327
- ضمان در ایجاد تصادف به وسیلۀ اطفال 327
- ضمان خسارات بر نوآموزان هنگام آموزش کارهای خطرناک 328
- ضمان دیه نقص عضو، در ورزش دوچرخه سواری 328
- ضمان در گزارش خلاف واقع ناظر بانکی 329
- خسارت وارد کردن بر آثار باستانی 329
- پاره شدن سیم جرثقیلی هنگام جابه جایی محموله 330
- عدم مراعات جوانب ایمنی در تصادف 331
- ضمان شخصی که وظیفۀ نجات جان و مال دیگران را دارد 331
- بطلان شرط ضمان امین در صورت عدم تعدّی و برعکس 331
- عدم ضمان در صورت ایجاد پیشامد غیر مترقّبه 332
- عدم ضمان در صورت عدم انتساب تصادف به رانندگان دو خودرو 333
- اسباب ضمان 334
- تفاوت نظریه کارشناس بیمه با واقعیت 335
- ضمانت درآمدهای روزانه اشخاص ربوده شده 335
- ضمانت حقوق افراد در قبال تخصّص آن ها 336
- ضمان خریدار در معاملات شفاهی 336
- ضمانت مالک اسب در سقوط افراد از روی حیوان 337
- ضمانت پستچی 337
- ضمانت فرمانده در عملیات انتحاری 337
- ضمانت در فرض تصادف اتومبیل های اورژانس و آتش نشانی 338
- ضمان شرکت مسافربری در صورت نرسیدن مسافر به مقصد 338
- ضمان خسارت وارد شده به وسیله درختان خیابان 339
- خسارات وارد بر شوهر در اثر طلاق همسر زانیه اش 339
- ضمان خسارات ناشی از سدّ معبر 339
- ضمان ناشی از شکار غیر قانونی حیوانات وحشی 340
- کوتاهی مأموران دولتی در انجام وظیفه 341
- مسدود شدن حساب بانکی بدون تشکیل پرونده قضایی 341
- ضمانت دامدار نسبت به بهای دام در صورت چرای غیرقانونی 342
- تکدّی گری 342
- ضمان مأمور حفاظت فرودگاه در صورت کشتن کبوتران 342
- 13 - احکام قضاوت 343
- حجیّت علم قاضی و تأثیر حضور هیأت منصفه در تشخیص حکم 343
- خودداری قاضی از احراز امور قضایی 346
- الحاق علم قاضی به اقرار یا بیّنه یا طرق دیگر 346
- ذکوریت به عنوان شرط لازم برای تصدّی امر قضا 347
- صدور حکم غیر عادلانه از سوی قاضی 348
- تکلیف به تنفیذ احکام صادره قبلی توسط قاضی جدید 349
- صدور حکم اشتباه توسط قاضی در فروض مختلف 349
- اظهار علم قاضی به وقوع زنا قبل از اثبات زنا توسط ادله شرعیه 350
- احکام قضاوت در فروع مختلف 351
- اختلاف در احوال شخصیه متداعیین غیر شیعه 351
- احکام فرد خنثی 352
- 14 - احکام حقوقی و جزایی فرد خنثی 352
- ارتباط جنسی با خنثای مشکل 353
- اشاره 355
- توجیه حضور هیأت منصفه در دادگاه بر پایه آموزه های فقهی 357
- خرید با مبلغ کلاهبرداری شده 358
- تراضی بر تقسیم بدون تعدیل سهام 359
- دفاع در مقابل متجاوز برای دفع تجاوز 359
- فروش یا اهدای اعضای بدن برای جراحی و پیوند به دیگران 360
- تبادل زندانیان دو کشور با هم 361
- موارد اجرای قاعده قرعه 362
- استفاده از سکه و کارت های بهادار تقلبی 363
- استفاده از چک مخدوش 363
- فروش پروانه به صورت غیرقانونی توسط دارندگان پروانه 364
- کسب درآمد از راه تکدّی گری سالمندان 364
- حکم مالکیت، اجاره و وقف مدارهای ماهواره ای 364
ص:27
سهم متولی وقف در صورت تعیین به وسیله حاکم
3: هرگاه واقف، متولی معین نکند، آیا حاکم می تواند برای متولی که خود معین می کند سهمی از منافع موقوفه را قرار دهد یا فقط به متولی منصوب از طرف حاکم اجرت المثل تعلق می گیرد؟
ج: باسمه جلت اسمائه
اگر اختیار نصب متولی با حاکم است، حاکم باید از بیت المال حقی برای او قرار دهد.
کِبَر سنّ متولی موقوفه
4: متولی موقوفه ای که وقف خاص است دچار کِبَر سنّ شده و قرائن و شواهد حاکی از آن است که عده ای به جهت کِبَر سنّ متولی می خواهند از موقوفه سوء استفاده کنند و یکی از افراد موقوف علیهم به دادگاه شکایت نموده و درخواست ضم امین نموده تا جلوی سوء استفاده احتمالی گرفته شود؛ بفرمایید:
الف: آیا دعوای او مسموع است و دادگاه می تواند ضم امین کند؟
ج: باسمه جلت اسمائه
به مجرد احتمال سوء استفاده و تا زمانی که تحقق پیدا نکرده است، نمی توان ضم امین نمود و علی فرض جواز ضم، ضم امین باید با نظر حاکم شرع باشد.
ب: در فرض فوق اگر وقف عام باشد، متولی منصوب از طرف واقف دچارکِبَر سنّ باشد چطور است؟ آیا حاکم می تواند ضم امین کند و دعوی موقوف علیهم در این باره مسموع است؟
ج: باسمه جلت اسمائه
حاکم نیز به مجرّد کِبَر سنّ و احتمال سوءاستفاده نمی تواند ضم امین کند. بلی بعد از ثبوت سوءاستفاده، ضم حاکم صحیح است.