استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 66

ص:87

ه -: برفرض صحت اگر در ضمن عقد شرط کنند که بعد از انقضاء مدت تا مدتی که فک ضمانت یا کفالت نشده است مضمون عنه یا مکفول عنه مبلغ بیشتری را به ضامن یا کفیل بپردازد چنین معامله ای نیز جایز و صحیح است؟

ج: باسمه جلت اسمائه

مانند پاسخ قبل است.

شرط ضمن عقد اجاره با عنوان قرض الحسنه

114: ضمن عقد اجاره ای سه ماهه، مستأجر پانصد میلیون تومان، به عنوان قرض الحسنه، به موجر می پردازد و در ذیل عقد شرط می کنند: «چنانچه موجر در موعد مقرر، قرض الحسنه را به مستأجر مسترد ننماید، موظف به پرداخت روزانه مبلغ دو میلیون تومان به عنوان وجه التزام و خسارت به مستأجر می باشد». علی رغم انقضای زمان عقد، موجر از پرداخت وجه قرض الحسنه استنکاف می ورزد.

آیا شرط فوق الذکر مصداق ربا و غیر لازم الوفاست و یا مشمول اصل صحت و لزوم بوده و لازم الوفاست؟

آیا با مطالبۀ مستأجر، موجر مکلف به پرداخت وجه التزام و خسارت بر مبنای شرط فوق می باشد؟

آیا بطلان احتمالی شرط، به بطلان عقد نیز منجر خواهد شد؟

ج: باسمه جلت اسمائه

در قرض، قبض شرط است، اگر پول قرض داده شده تحویل داده نشده باشد، قرض باطل بوده است و 2 میلیون وجه را که به عنوان وجه التزام - که شرط ضمن العقد می دانید - اگر هم ضمن عقد باشد چون عقد صحیح نیست، شرط ابتدایی و باطل است. بنابراین اگر هم شرط مذکور صحیح باشد، عقد باطل است.

اجاره به شرط تملیک برای تخلّص از ربای قرضی

115: ملکی به صورت مشارکت خریده می شود و سپس یکی از شرکاء سهم خود را به شریک دیگر اجاره به شرط تملیک می دهد. به طوری که بعد از پرداخت