استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 67

ص:88

تمامی اقساط (که طبعاً بیش از پولی است که شریک برای آن سهم داده بود) قسمت مورد اجاره به ملکیت مستأجر درمی آید، بفرمایید: آیا می توان این کار را که در بانک ها یا شرکت ها - اشخاص حقوقی - و بعضاً توسط اشخاص حقیقی صورت می گیرد، راهی شرعی برای تخلص از ربای قرضی دانست؟

ج: باسمه جلت اسمائه

ربا مختص است به بیع و قرض و در مورد سؤال سه قرارداد است.

1 - بیع و شراء که دو نفر به صورت مشارکت خریده اند؛ این صورت صحیح است و ربا در آن نیست.

2 - اجاره احد شریکین به شریک دیگر؛ آن هم که ربا ندارد.

3 - شرط تملیک - یا ملکیت - در آن هم تصور ربا نمی رود.

بنابراین معامله مذکوره صحیح است، و هیچ اشکالی ندارد.

البته در شرط تملیک که شرط فعل است، و شرط ملکیت که شرط نتیجه است، اشکالاتی شده است که از نظر ما آنها درست نیست.

ضمان مستأجر در اجاره دادن ملک به دیگری

116: اگر کسی منزل یا مغازه ای را اجاره کند و هنگام قرارداد، مالک، اجازۀ واگذاری ملک را به شخص ثالث بدهد، آیا اگر اجاره کننده ملک مزبور را طبق نظریه کارشناس رسمی به قیمتی بیش از مال الاجاره، اجاره دهد نسبت به مازاد ضامن است یا نه؟

ج: باسمه جلت اسمائه

در خصوص خانه و مغازه و کشتی - مادامی که در مورد اجاره چیزی اضافه نشده باشد، برای مثال حتی مثل رنگ کردن اتاق ها - جایز نیست به زیادتر اجاره دهد و در غیر آن موارد مانند زمین و آسیاب جایز است. ولی مکروه است و ضامن نیست.

عدم دریافت سرقفلی در اجاره دادن ملک

117: اگر بدون پرداخت سرقفلی، مغازه ای را اجاره کنند و پس از مدتی که محل معمور شده از مستأجر بخواهد مغازه را تخلیه کند و او به دلیل عمران منطقه