استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 76

ص:97

عدم اسقاط خیار با منقضی شدن مدت اجاره

135: در دعوی غبن گفته اند که مغبون نمی تواند ما به التفاوت قیمت را مطالبه کند، بلکه فقط حق بهم زدن معامله را دارد. اگر موجر یا مستأجر بعد از انقضاء مدت اجاره یا انجام عمل مورد اجاره ادعاء غبن کند، آیا می تواند تفاوت اجرت المثل و اجرت المسمی را مطالبه کند؟

ج: باسمه جلت اسمائه

چون تمام شدن مدّت اجاره یا انجام عمل را مانند تلف عوضین مسقط خیار نمی دانیم و گرفتن ما به التفاوت خارجاً با فسخ اجاره از این حیث فرق نمی کند، از این رو اثری مترتب نمی شود که ما به التفاوت را مطالبه کند یا نه کما لایخفی.

6 - مضاربه

فسخ قهری مضاربه

136: یکی از شعب بانک ها مبلغی به عنوان مضاربه جهت اتمام طبقۀ دوم شخصی داده، حال اگر بر اثر حادثۀ غیر مترقبه ای مانند زلزله طبقۀ اول هم خراب شود، آیا گیرندۀ وجه (عامل) ضامن است یا نه؟

ج: باسمه جلت اسمائه

وجهی بر ضمان نیست، بلی آن عملی که مضاربه بر آن بوده، فعلاً ممکن نیست، قهراً مضاربه فسخ می شود.

تغییر میزان سود پس از عمل در مضاربه

137: آیا در مضاربه که سهم هر کدام از سود به درصد مشخص شده است، طرفین می توانند پس از عمل عامل سهم هر یک از سود را تغییر داده و آن را افزایش یا کاهش دهند و در صورت تغییر آیا مضاربه جدید است یا نه؟