استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 83

ص:104

ج: باسمه جلت اسمائه

کاهش ارزش پول اگر به واسطه زیادی قیمت جمیع اشیاء باشد بلی و اگر فقط یک شیء مثلا زمین گران شده است خیر، و لذا ما در صورتی که کسی مالی را از دیگری در پنجاه سال قبل تلف کرده است (و در) آن وقت ارزش آن به یک مبلغی از طلا بوده است، حال آن مقدار پول ده یک آن مقدار طلا ارزش ندارد، گفته ایم باید به مقدار ارزش آن طلا را فعلاً بدهد.

اخذ زیاده به ازاء تأجیل دین در قرض

156: در قرض شرط می کند در صورت تأخیر در ادای قرض در أجل معین فلان مبلغ دیرکرد ماهیانه بدهد، آیا گرفتن این مبلغ به عنوان دیرکرد و غرامت صحیح است و یا ربا محسوب می شود و آیا از باب (قاعده نفی ضرر) تأمین ضرر صدق می کند؟

ج: باسمه جلت اسمائه

اخذ زیاده به ازای تأجیل دین مسأله ای طویل الذیل است و روایتی نیز دارد و به نظر حقیر تمام اقسام آن حرام است و قاعده نفی الضرر نافی حکم است نه مثبت آن، فضلاً از اثبات صحّت عقد به آن.

گرفتن وام از بانک تحت عنوان مضاربه

157: بعضی بانک ها اگر اشخاص پولی در آن بانک بگذارند بعد از مدتی به اندازه پول شخص وام می دهد، یعنی هم پول خود شخص پرداخت کننده را داده و هم به اندازه پولش وام می دهد و به صورت قسطی می گیرد. لکن بانک زیادتر از پولی که داده می گیرد. اگر کسی نیاز به مسکن یا سرمایه داشته باشد آیا می تواند چنین وامی بگیرد؟

ج: باسمه جلت اسمائه

گرفتن وام با بهره از بانک چنانچه تحت عنوان مضاربه با رعایت شرایط باشد اشکال ندارد و اگر قرض باشد، چنانچه به بانک بگوید زیادتر را به عنوان ربح نمی دهم بلکه مزد کارگر می بخشم اشکال ندارد و به هر تقدیر تصرّف در وامی که گرفته جایز است.