استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 84

ص:105

ربا بین مادر و فرزند

158: ربا بین فرزند و مادر چه حکمی دارد؟ بین جد و جده و نوه چطور؟

ج: باسمه جلت اسمائه

ربا بین فرزند و مادر و همینطور جدّه حرام است ولی بین نوه و جدّ، مثل پدر و پسر حلال است.

رهن منزل بدون ارتکاب ربا

159: برای فرار از ارتکاب به ربا و طرز صحیح از رهن خانه و منازل که امروزه متداول شده است در بنگاه های معاملاتی، طریق استفاده صحیح چیست؟

ج: باسمه جلت اسمائه

اول پول را به عنوان قرض داده و خانه را رهن بگیرند. بعداً همان خانه را اجاره کنند و یا این که اول خانه را به مبلغی اجاره کنند و شرط کنند که فلان مبلغ قرض داده شود و در مقابل خانه رهن باشد.

اجاره کمتر از قیمت حقیقی و شرط مبلغی به عنوان قرض

160: در عصر فعلی معمول است اشخاص ساختمان خود را به کمتر از قیمت حقیقی اجاره می دهند و ضمن عقد اجاره با مستأجر شرط می کنند که مثلا یک میلیون تومان به موجر به عنوان قرض بدهند، آیا وجه الاجاره که به جهت شرط قرض کمتر از قیمت حقیقی پرداخت می شود، نفع و ربا محسوب می شود یا خیر؟

ج: باسمه جلت اسمائه

ربا نیست و اشکال ندارد.

قراردادن أجل در مقابل زیادی در قرض

161: در قرارداد قرض یا غیر آن شرط می شود که «در صورت عدم تسویه کامل اصل بدهی ناشی از قرارداد در سر رسید مقرر، علاوه بر اصل بدهی، مبلغی معادل 12 درصد مانده بدهی برای هر سال به ذمه متعهد این قرارداد تعلق خواهد گرفت» آیا شرط مزبور با مشکل ربا و یا غیر آن مواجه می باشد یا خیر؟ و آیا میان قرض و غیر آن همچون بیع نسیه یا سلف در این باره فرق هست یا نه؟