رساله توضیح المسائل مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی آقای حاج ابوالقاسم الموسوی الخوئی (ره) صفحه 283
- احکام تقلید 1
- [مقدمه] 1
- 1- آب کر 4
- اشاره 4
- احکام طهارت 4
- آب مطلق و مضاف 4
- 2- آب قلیل 5
- 4- آب باران 6
- 3- آب جاری 6
- احکام آبها 8
- 5- آب چاه 8
- احکام تخلی 9
- استبراء 11
- مستحبات و مکروهات تخلی 12
- 3- منی 13
- 4- مردار 13
- اشاره 13
- 1 و 2- بول و غائط 13
- نجاسات 13
- 5- خون 14
- 6، 7- سگ و خوک 15
- 8- کافر 15
- 9- شراب 16
- 10- فقاع 17
- راه ثابت شدن نجاست 18
- چیز پاک چگونه نجس می شود 18
- احکام نجاسات 19
- اشاره 21
- مطهرات 21
- 1- آب 21
- 3- آفتاب 25
- 2- زمین 25
- 5- انقلاب 26
- 4- استحاله 26
- 7- اسلام 27
- 6- انتقال 27
- 8- تبعیت 28
- 9-برطرف شدن عین نجاست 29
- 11-غایب شدن مسلمان 29
- 10- استبراء حیوان نجاستخوار 29
- 12- رفتن خون متعارف 30
- احکام ظرفها 31
- اشاره 32
- وضو 32
- وضوی ارتماسی 34
- دعاهایی که موقع وضو گرفتن مستحب است 35
- شرایط صحت وضو 35
- چیزهائی که باید برای آن ها وضو گرفت 43
- احکام وضوی جبیره 44
- چیزهایی که وضو را باطل می کند 44
- احکام جنابت 47
- اشاره 47
- غسلهای واجب 47
- چیزهای که بر جنب مکروه است 48
- غسل جنابت 49
- غسل ترتیبی 49
- احکام غسل کردن 50
- غسل ارتماسی 50
- احکام استحاضه 52
- استحاضه 52
- اشاره 52
- اشاره 58
- حیض 58
- احکام حائض 60
- اشاره 63
- اقسام زنهای حائض (مسأله 484) 63
- 1- صاحب عادت وقتیه و عددیه 64
- 2- صاحب عادت وقتیه 67
- 3- صاحب عادت عددیه 68
- 5- مبتدئه 69
- 4- مضطربه 69
- مسائل متفرقه حیض 70
- 6-ناسیه 70
- نفاس 72
- غسل مس میت 74
- احکام محتضر 75
- اشاره 75
- احکام غسل و کفن و نماز و دفن میت 76
- احکام غسل میت 76
- احکام بعد از مرگ 76
- احکام کفن میت 79
- احکام حنوط 81
- احکام نماز میت 82
- دستور نماز میت 83
- مستحبات نماز میت 83
- احکام کفن 84
- مستحبات دفن 85
- نماز وحشت 88
- نبش قبر 88
- اشاره 90
- غسلهای مستحب 90
- تیمم 93
- «اول» آن که تهیه آب به قدر وضو یا غسل ممکن نباشد. 93
- سوم از موارد تیمم 94
- دوم از موارد تیمم 94
- چهارم از موارد تیمم 95
- پنجم از موارد تیمم 96
- ششم از موارد تیمم 96
- هفتم از موارد تیمم 96
- چیزهایی که تیمم به آن ها صحیح است 97
- دستور تیمم بدل از وضو یا غسل 99
- احکام تیمم 99
- اشاره 102
- نمازهای واجب 102
- نمازهای واجب روزانه 102
- احکام نماز 102
- وقت نماز ظهر و عصر 102
- نماز جمعه و احکام آن 103
- احکام وقت نماز 105
- وقت نماز صبح 105
- نمازهایی که باید به ترتیب خوانده شود 107
- نمازهای مستحب 108
- وقت نافل های روزانه 108
- احکام قبله 109
- نماز غفیله 109
- پوشانیدن بدن در نماز 110
- لباس نمازگزار 111
- مواردی که لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاک باشد 117
- چیزهایی که در لباس نمازگزار مکروه است 119
- چیزهایی که در لباس نمازگزار مستحب است 119
- مکان نمازگزار 120
- جاهایی که نماز خواندن در آن ها مستحب است 122
- احکام مسجد 123
- جاهایی که نماز خواندن در آن ها مکروه است 123
- اشاره 126
- اذان و اقامه 126
- ترجمه اذان و اقامه 126
- تکبیره الاحرام 128
- نیت 128
- واجبات نماز 128
- قیام (ایستادن) 129
- قرائت 131
- رکوع 135
- سجود 138
- چیزهایی که سجده بر آن ها صحیح است 141
- مستحبات و مکروهات سجده 142
- سجده های واجب قرآن 143
- تشهد 143
- ترتیب 144
- موالات 145
- قنوت 145
- اشاره 146
- ترجمه نماز 146
- تعقیب نماز 147
- مبطلات نماز 148
- صلوات بر پیغمبر 148
- چیزهایی که در نماز مکروه است 153
- مواردی که می شود نماز واجب را شکست 154
- اشاره 154
- شکیات 155
- شک های باطل کننده 155
- شکهایی که نباید به آن ها اعتنا کرد 156
- شک بعد از وقت 158
- شک های صحیح 160
- دستور نماز احتیاط 162
- سجده سهو 165
- دستور سجده سهو 166
- قضای سجده و تشهد فراموش شده 166
- کم و زیاد کردن اجزاء و شرایط نماز 167
- نماز مسافر 169
- مسائل متفرقه 178
- نماز قضا 179
- نماز قضای پدر که بر پسر بزرگتر واجب است 181
- نماز جماعت 182
- شرایط امام جماعت 187
- احکام جماعت 188
- وظیفه امام و مأموم در نماز جماعت 190
- اشاره 190
- چیزهایی که در نماز جماعت مکروه است 191
- اشاره 192
- نماز آیات 192
- دستور نماز آیات 194
- نماز عید فطر و قربان 196
- اشاره 196
- اجیر گرفتن برای نماز 198
- احکام روزه 199
- اشاره 199
- نیت 199
- چیزهایی که روزه را باطل می کند 201
- احکام چیزهایی که روزه را باطل می کند 209
- جایی که قضا و کفاره واجب است 210
- آنچه برای روزه دار مکروه است 210
- کفار روزه 211
- جاهایی که فقط قضای روزه واجب است 213
- احکام روز قضا 214
- احکام روز مسافر 216
- کسانی که روزه بر آن ها واجب نیست 217
- راه ثابت شدن اول ماه 218
- روزه های حرام و مکروه 219
- روزه های مستحب 219
- مواردی که مستحب است انسان از کارهایی که روزه را باطل می کند خودداری نماید 220
- اشاره 221
- احکام خمس 221
- مصرف خمس 229
- اشاره 231
- احکام زکات 231
- شرایط واجب شدن زکات 231
- زکات گندم و جو و خرما و کشمش 232
- نصاب نقره 236
- نصاب طلا 236
- نصاب شتر 238
- زکات شتر و گاو و گوسفند 238
- نصاب گوسفند 239
- نصاب گاو 239
- مصرف زکات 241
- شرایط کسانی که مستحق زکاتند 242
- نیت زکات 243
- مسائل متفرقه زکات 244
- زکات فطره 248
- مصرف زکات فطره 250
- مسائل متفرقه زکات فطره 251
- احکام حج 252
- اشاره 254
- احکام خرید و فروش 254
- مستحبات خرید و فروش 254
- معاملات حرام 254
- معاملات مکروه 254
- شرایط فروشنده و خریدار 258
- شرایط جنس و عوض آن 259
- خرید و فروش میوه ها 260
- صیغ خرید و فروش 260
- نقد و نسیه 261
- معامله سلف و شرایط آن 262
- احکام معامله سلف 262
- فروش طلا و نقره، به طلا و نقره 263
- مواردی که انسان می تواند معامله را به هم بزند 263
- مسائل متفرقه 266
- احکام شرکت 267
- احکام صلح 269
- اشاره 271
- احکام اجاره 271
- شرایط استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند 272
- شرایط مالی که اجاره می دهند 272
- مسائل متفرق اجاره 273
- احکام جعاله 276
- احکام مزارعه 277
- احکام مساقات و مغارسه 279
- کسانی که از تصرف مال خود ممنوعند 281
- احکام وکالت 282
- احکام قرض 283
- احکام رهن 286
- احکام کفالت 288
- احکام ودیعه (امانت) 289
- احکام عاریه 291
- اشاره 293
- احکام عقد 293
- احکام نکاح (ازدواج) 293
- دستور خواندن عقد 293
- شرایط عقد 294
- عیبهایی که بواسط آن ها می شود عقد را به هم زد 295
- عده ای از زنها که ازدواج با آنان حرام است 295
- احکام عقد دائم 298
- متعه (ازدواج موقت) 299
- احکام نگاه کردن 300
- اشاره 300
- مسائل متفرق زناشویی 301
- اشاره 304
- احکام شیر دادن 304
- شرایط شیر دادنی که علت محرم شدن است 305
- آداب شیر دادن 307
- مسائل متفرقه شیر دادن 307
- اشاره 309
- احکام طلاق 309
- عده طلاق 310
- طلاق بائن و طلاق رجعی 311
- عدّه زنی که شوهرش مرده 311
- طلاق خلع 312
- احکام رجوع کردن 312
- احکام متفرق طلاق 313
- طلاق مبارات 313
- احکام غصب 315
- احکام مالی که انسان آن را پیدا می کند 318
- احکام سر بریدن و شکار کردن حیوانات 320
- اشاره 320
- دستور سر بریدن حیوانات 320
- شرایط سر بریدن حیوان 321
- دستور کشتن شتر 322
- چیزهایی که موقع سر بریدن حیوانات مستحب است 322
- احکام شکار کردن با اسلحه 323
- چیزهایی در کشتن حیوانات مکروه است 323
- شکار کردن با سگ شکاری 324
- صید ماهی و ملخ 325
- اشاره 327
- احکام خوردنیها و آشامیدنیها 327
- چیزهائی که در آشامیدن مذموم است 329
- آداب آشامیدن 329
- چیزهایی که در غذا خوردن مذموم است 329
- احکام نذر و عهد 330
- احکام قسم خوردن 333
- احکام وقف 335
- احکام وصیت 338
- احکام ارث 343
- اشاره 343
- ارث دست اول 343
- ارث دست دوم 344
- ارث دست سوم 347
- ارث زن و شوهر 349
- مسائل متفرقه ارث 350
- حدی که برای بعضی از گناهان معین شده است 352
- احکام دیه 353
- مسائل متفرقه 356
- احکام سفته 358
- احکام سرقفلی 361
- احکام بیمه 363
- مسائل مربوط به بانک ها 365
- بانکی که به وسیله دولت سرمایه گذاری شده و به سرمایه دولت می باشد 366
- اشاره 366
- اعتبارهای بانکی 366
- نگه داری کالا به وسیله بانک 368
- ضمانتنامه های بانکی 369
- در اینجا چند مسأله است: 369
- فروش سهام 370
- حوالجات داخلی و خارجی 370
- جایزه های بانکی 372
- تحصیل و نقد کردن سفته ها به وسیله بانک ها 372
- فروش پول ها و ارزهای خارجی و خرید آن ها 373
- خرید و فروش سفته ها 374
- حساب های جاری 374
- کارهای بانکی 377
- حواله های بانکی 378
- احکام سرقفلی 380
- مسائلی چند از باب الزام 381
- احکام تشریح 384
- احکام خیابان هایی که به وسیله دولت کشیده می شود 386
- مسائل نماز و روزه 388
احکام قرض
قرض دادن از کارهای مستحبی است که در آیات قرآن و اخبار، راجع به آن زیاد سفارش شده است. از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) روایت شده که هر کس به برادر مسلمان خود قرض بدهد مال او زیاد می شود و ملائکه بر او رحمت می فرستند و اگر با بدهکار خود مدارا کند بدون حساب و به سرعت از صراط می گذرد. و کسی که برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد، بهشت بر او حرام می شود.
(مسأله 2281)- در قرض لازم نیست صیغه بخوانند بلکه اگر چیزی را به نیت قرض به کسی بدهد و او هم به همین قصد بگیرد، صحیح است.
(مسأله 2282)- هر وقت بدهکار بدهی خود را بدهد، طلبکار باید قبول نماید.
(مسأله 2283)- اگر در صیغه قرض برای پرداخت آن مدتی قرار دهند احتیاط واجب آن است که طلبکار پیش از تمام شدن آن مدت طلب خود را مطالبه نکند. ولی اگر مدت نداشته باشد طلبکار هر وقت بخواهد می تواند طلب خود را مطالبه نماید.
(مسأله 2284)- اگر طلبکار طلب خود را مطالبه کند، چنان چه بدهکار بتواند بدهی خود را بدهد
باید فوراً آن را بپردازد و اگر تأخیر بیندازد گناهکار است.
(مسأله 2285)- اگر بدهکار غیر از خانه ای که در آن نشسته و اثاثیه منزل و چیزهای دیگری که به آن ها احتیاج دارد، چیزی نداشته باشد طلبکار نمی تواند طلب خود را از او مطالبه نماید، بلکه باید صبر کند تا بتواند بدهی خود را بدهد.
(مسأله 2286)- کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد چنان چه بتواند کاسبی کند واجب است که کسب کند و بدهی خود را بدهد.
(مسأله 2287)- کسی که دسترسی به طلبکار خود ندارد، چنان چه امید نداشته باشد که او را پیدا کند باید طلب او را از طرف صاحبش به فقیر بدهد، و بنابر احتیاط از حاکم شرع اجازه بگیرد و اگر طلبکار او سید نباشد، احتیاط مستحبی آن است که طلب او را به سید فقیر ندهد.
(مسأله 2288)- اگر مال میت بیشتر از خرج واجب کفن و دفن و بدهی او نباشد، باید مالش را به همین مصرفها برسانند و به وارث او چیزی نمی رسد.
(مسأله 2289)- اگر کسی مقداری پول طلا یا نقره قرض کند و قیمت آن کم شود، چنان چه همان مقدار را که گرفته پس بدهد کافی است و اگر قیمت آن زیادتر گردد لازم است همان مقدار را که گرفته بدهد. ولی در هر دو صورت اگر بدهکار و طلبکار به غیر آن راضی شوند اشکال ندارد.
(مسأله 2290)- اگر مالی را که قرض کرده از بین نرفته باشد و صاحب مال، آن را مطالبه کند احتیاط مستحب آن است که بدهکار همان مال را به او بدهد.
(مسأله 2291)- اگر کسی که قرض می دهد شرط کند که زیادتر
از مقداری که می دهد بگیرد، مثلًا یک من گندم بدهد و شرط کند که یک من و پنج سیر بگیرد، یا ده تخم مرغ بدهد که یازده تا بگیرد ربا و حرام است بلکه اگر قرار بگذارد که بدهکار کاری برای او انجام دهد یا چیزی را که قرض کرده با مقداری جنس دیگر پس دهد، مثلًا شرط کند یک تومانی را که قرض کرده با یک کبریت پس دهد ربا و حرام است و نیز اگر با او شرط کند که چیزی را که قرض می گیرد به طور مخصوص پس دهد مثلًا مقداری طلای نساخته به او بدهد و شرط کند که ساخته پس بگیرد، باز هم ربا و حرام می باشد ولی اگر بدون این که شرط کند خود بدهکار زیادتر از آنچه قرض کرده پس بدهد اشکال ندارد بلکه مستحب است.
(مسأله 2292)- ربا دادن مثل ربا گرفتن حرام است و کسی که قرض ربایی گرفته ظاهر این است که مالک می شود اگرچه اولی این است که در آن تصرف نکند و چنان چه طوری باشد که اگر قرار ربا را هم نداده بودند، صاحب پول راضی بوده که گیرنده قرض در آن پول تصرّف کند، قرض گیرنده می تواند در آن بدون اشکال تصرف نماید.
(مسأله 2293)- اگر گندم یا چیزی مانند آن را به طور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند ظاهر این است که حاصل را مالک می شود اگرچه اولی این است که در حاصلی که از آن به دست می آید تصرف نکند.
(مسأله 2294)- اگر لباسی را بخرد و بعداً از پولی که به قرض ربائی گرفته یا از پول حلالی که مخلوط با
آن پول است به صاحب لباس بدهد پوشیدن آن لباس و نماز خواندن با آن اشکال ندارد. و همچنین است حکم اگر به فروشنده بگوید که این لباس را با این پول می خرم اگرچه اولی این است که در این صورت آن لباس را در نماز و غیر نماز نپوشد.
(مسأله 2295)- اگر انسان مقداری پول به تاجر بدهد که در شهر دیگر از طرف او کمتر بگیرد، اشکال ندارد و این را صرف برات می گویند.