رساله توضیح المسائل مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی آقای حاج ابوالقاسم الموسوی الخوئی (ره) صفحه 293

احکام نکاح (ازدواج)

به واسط عقد ازدواج، زن به مرد حلال می شود و آن بر دو قسم است: دائم و غیر دائم (ازدواج موقت). عقد دائم آن است که مدت زناشویی در آن معین نشود و همیشگی باشد، و زنی را که به این قسم عقد می کنند دائمه گویند. و عقد غیر دائم آن است که مدت زناشویی در آن معین شود، مثلًا زن را به مدت یک ساعت یا یک روز یا یک ماه یا یک سال یا بیشتر عقد نمایند، ولی باید مدت ازدواج از مقدار عمر زن و شوهر زیادتر نباشد که در این صورت عقد دائمی خواهد بود و زنی را که به این قسم عقد کنند متعه و صیغه می نامند.

احکام عقد

اشاره

(مسأله 2372)- در زناشویی چه دائم، چه غیر دائم باید صیغه خوانده شود و تنها راضی بودن زن و مرد کافی نیست و صیغ عقد را یا خود زن و مرد می خوانند یا دیگری را وکیل می کنند که از طرف آنان بخواند.

(مسأله 2373)- وکیل لازم نیست مرد باشد، زن هم می تواند برای خواندن صیغ عقد از طرف دیگری وکیل شود.

(مسأله 2374)- زن و مرد تا یقین نکنند که وکیل آن ها صیغه را خوانده است نمی توانند به یکدیگر نگاه محرمانه نمایند، و گمان به این که وکیل صیغه را خوانده است کفایت نمی کند، ولی اگر وکیل بگوید صیغه را خوانده ام کافی است.

(مسأله 2375)- اگر زنی کسی را وکیل کند که مثلًا ده روزه او را به عقد مردی درآورد و ابتدای ده روز را معین نکند، آن وکیل می تواند هر وقت که بخواهد او را ده روزه به عقد آن مرد درآورد و اگر معلوم

باشد که زن، روز یا ساعت معینی را قصد کرده، باید صیغه را مطابق قصد او بخواند.

(مسأله 2376)- یک نفر می تواند برای خواندن صیغ عقد دائم یا غیر دائم از طرف دو نفر وکیل شود و نیز انسان می تواند از طرف زن وکیل شود و او را برای خود به طور دائم یا غیر دائم عقد کند، ولی احتیاط مستحب آن است که عقد را دو نفر بخوانند.

دستور خواندن عقد

(مسأله 2377)- اگر صیغ عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اول زن بگوید «زوجتک نفسی علی الصداق المعلوم» یعنی خود را زن تو نمودم به مهری که معین شده، پس از آن بدون فاصله مرد بگوید: «قبلت التزویج» یعنی قبول کردم ازدواج را عقد صحیح است. و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آن ها صیغ عقد را بخواند، چنان چه مثلًا اسم مرد «احمد» و اسم زن «فاطمه» باشد و وکیل زن بگوید: «زَوَجْتُ مُوَکّلَکَ احْمَدَ مُوَکِلَتی فاطِمَهَ عَلَی الصِّداق الْمَعْلُومِ» پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید «قَبِلْتُ التَّزویج لِمُوَکِلیْ احْمَدْ عَلَی الصِّداقِ الْمَعْلومِ» صحیح می باشد و بنابر احتیاط واجب باید لفظی که مرد می گوید با لفظی که زن می گوید مطابق باشد، مثلًا اگر زن «زوجت» می گوید مرد هم «قَبِلْتُ التَّزویْجَ» بگوید.