رساله توضیح المسائل مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی آقای حاج ابوالقاسم الموسوی الخوئی (ره) صفحه 381
- احکام تقلید 1
- [مقدمه] 1
- 1- آب کر 4
- آب مطلق و مضاف 4
- اشاره 4
- احکام طهارت 4
- 2- آب قلیل 5
- 4- آب باران 6
- 3- آب جاری 6
- احکام آبها 8
- 5- آب چاه 8
- احکام تخلی 9
- استبراء 11
- مستحبات و مکروهات تخلی 12
- 3- منی 13
- 4- مردار 13
- اشاره 13
- 1 و 2- بول و غائط 13
- نجاسات 13
- 5- خون 14
- 8- کافر 15
- 6، 7- سگ و خوک 15
- 9- شراب 16
- 10- فقاع 17
- راه ثابت شدن نجاست 18
- چیز پاک چگونه نجس می شود 18
- احکام نجاسات 19
- اشاره 21
- مطهرات 21
- 1- آب 21
- 3- آفتاب 25
- 2- زمین 25
- 5- انقلاب 26
- 4- استحاله 26
- 7- اسلام 27
- 6- انتقال 27
- 8- تبعیت 28
- 9-برطرف شدن عین نجاست 29
- 11-غایب شدن مسلمان 29
- 10- استبراء حیوان نجاستخوار 29
- 12- رفتن خون متعارف 30
- احکام ظرفها 31
- اشاره 32
- وضو 32
- وضوی ارتماسی 34
- دعاهایی که موقع وضو گرفتن مستحب است 35
- شرایط صحت وضو 35
- چیزهائی که باید برای آن ها وضو گرفت 43
- چیزهایی که وضو را باطل می کند 44
- احکام وضوی جبیره 44
- اشاره 47
- احکام جنابت 47
- غسلهای واجب 47
- چیزهای که بر جنب مکروه است 48
- غسل جنابت 49
- غسل ترتیبی 49
- احکام غسل کردن 50
- غسل ارتماسی 50
- احکام استحاضه 52
- استحاضه 52
- اشاره 52
- اشاره 58
- حیض 58
- احکام حائض 60
- اشاره 63
- اقسام زنهای حائض (مسأله 484) 63
- 1- صاحب عادت وقتیه و عددیه 64
- 2- صاحب عادت وقتیه 67
- 3- صاحب عادت عددیه 68
- 5- مبتدئه 69
- 4- مضطربه 69
- مسائل متفرقه حیض 70
- 6-ناسیه 70
- نفاس 72
- غسل مس میت 74
- احکام محتضر 75
- اشاره 75
- احکام غسل و کفن و نماز و دفن میت 76
- احکام غسل میت 76
- احکام بعد از مرگ 76
- احکام کفن میت 79
- احکام حنوط 81
- احکام نماز میت 82
- دستور نماز میت 83
- مستحبات نماز میت 83
- احکام کفن 84
- مستحبات دفن 85
- نماز وحشت 88
- نبش قبر 88
- اشاره 90
- غسلهای مستحب 90
- تیمم 93
- «اول» آن که تهیه آب به قدر وضو یا غسل ممکن نباشد. 93
- سوم از موارد تیمم 94
- دوم از موارد تیمم 94
- چهارم از موارد تیمم 95
- پنجم از موارد تیمم 96
- ششم از موارد تیمم 96
- هفتم از موارد تیمم 96
- چیزهایی که تیمم به آن ها صحیح است 97
- دستور تیمم بدل از وضو یا غسل 99
- احکام تیمم 99
- وقت نماز ظهر و عصر 102
- نمازهای واجب 102
- اشاره 102
- احکام نماز 102
- نمازهای واجب روزانه 102
- نماز جمعه و احکام آن 103
- احکام وقت نماز 105
- وقت نماز صبح 105
- نمازهایی که باید به ترتیب خوانده شود 107
- نمازهای مستحب 108
- وقت نافل های روزانه 108
- احکام قبله 109
- نماز غفیله 109
- پوشانیدن بدن در نماز 110
- لباس نمازگزار 111
- مواردی که لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاک باشد 117
- چیزهایی که در لباس نمازگزار مکروه است 119
- چیزهایی که در لباس نمازگزار مستحب است 119
- مکان نمازگزار 120
- جاهایی که نماز خواندن در آن ها مستحب است 122
- احکام مسجد 123
- جاهایی که نماز خواندن در آن ها مکروه است 123
- اشاره 126
- اذان و اقامه 126
- ترجمه اذان و اقامه 126
- تکبیره الاحرام 128
- نیت 128
- واجبات نماز 128
- قیام (ایستادن) 129
- قرائت 131
- رکوع 135
- سجود 138
- چیزهایی که سجده بر آن ها صحیح است 141
- مستحبات و مکروهات سجده 142
- تشهد 143
- سجده های واجب قرآن 143
- ترتیب 144
- موالات 145
- قنوت 145
- اشاره 146
- ترجمه نماز 146
- تعقیب نماز 147
- مبطلات نماز 148
- صلوات بر پیغمبر 148
- چیزهایی که در نماز مکروه است 153
- مواردی که می شود نماز واجب را شکست 154
- اشاره 154
- شکیات 155
- شک های باطل کننده 155
- شکهایی که نباید به آن ها اعتنا کرد 156
- شک بعد از وقت 158
- شک های صحیح 160
- دستور نماز احتیاط 162
- سجده سهو 165
- دستور سجده سهو 166
- قضای سجده و تشهد فراموش شده 166
- کم و زیاد کردن اجزاء و شرایط نماز 167
- نماز مسافر 169
- مسائل متفرقه 178
- نماز قضا 179
- نماز قضای پدر که بر پسر بزرگتر واجب است 181
- نماز جماعت 182
- شرایط امام جماعت 187
- احکام جماعت 188
- وظیفه امام و مأموم در نماز جماعت 190
- اشاره 190
- چیزهایی که در نماز جماعت مکروه است 191
- اشاره 192
- نماز آیات 192
- دستور نماز آیات 194
- اشاره 196
- نماز عید فطر و قربان 196
- اجیر گرفتن برای نماز 198
- احکام روزه 199
- اشاره 199
- نیت 199
- چیزهایی که روزه را باطل می کند 201
- احکام چیزهایی که روزه را باطل می کند 209
- جایی که قضا و کفاره واجب است 210
- آنچه برای روزه دار مکروه است 210
- کفار روزه 211
- جاهایی که فقط قضای روزه واجب است 213
- احکام روز قضا 214
- احکام روز مسافر 216
- کسانی که روزه بر آن ها واجب نیست 217
- راه ثابت شدن اول ماه 218
- روزه های حرام و مکروه 219
- روزه های مستحب 219
- مواردی که مستحب است انسان از کارهایی که روزه را باطل می کند خودداری نماید 220
- اشاره 221
- احکام خمس 221
- مصرف خمس 229
- اشاره 231
- احکام زکات 231
- شرایط واجب شدن زکات 231
- زکات گندم و جو و خرما و کشمش 232
- نصاب طلا 236
- نصاب نقره 236
- نصاب شتر 238
- زکات شتر و گاو و گوسفند 238
- نصاب گوسفند 239
- نصاب گاو 239
- مصرف زکات 241
- شرایط کسانی که مستحق زکاتند 242
- نیت زکات 243
- مسائل متفرقه زکات 244
- زکات فطره 248
- مصرف زکات فطره 250
- مسائل متفرقه زکات فطره 251
- احکام حج 252
- اشاره 254
- احکام خرید و فروش 254
- مستحبات خرید و فروش 254
- معاملات حرام 254
- معاملات مکروه 254
- شرایط فروشنده و خریدار 258
- شرایط جنس و عوض آن 259
- خرید و فروش میوه ها 260
- صیغ خرید و فروش 260
- نقد و نسیه 261
- معامله سلف و شرایط آن 262
- احکام معامله سلف 262
- مواردی که انسان می تواند معامله را به هم بزند 263
- فروش طلا و نقره، به طلا و نقره 263
- مسائل متفرقه 266
- احکام شرکت 267
- احکام صلح 269
- اشاره 271
- احکام اجاره 271
- شرایط استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند 272
- شرایط مالی که اجاره می دهند 272
- مسائل متفرق اجاره 273
- احکام جعاله 276
- احکام مزارعه 277
- احکام مساقات و مغارسه 279
- کسانی که از تصرف مال خود ممنوعند 281
- احکام وکالت 282
- احکام قرض 283
- احکام رهن 286
- احکام کفالت 288
- احکام ودیعه (امانت) 289
- احکام عاریه 291
- اشاره 293
- احکام عقد 293
- احکام نکاح (ازدواج) 293
- دستور خواندن عقد 293
- شرایط عقد 294
- عیبهایی که بواسط آن ها می شود عقد را به هم زد 295
- عده ای از زنها که ازدواج با آنان حرام است 295
- احکام عقد دائم 298
- متعه (ازدواج موقت) 299
- اشاره 300
- احکام نگاه کردن 300
- مسائل متفرق زناشویی 301
- احکام شیر دادن 304
- اشاره 304
- شرایط شیر دادنی که علت محرم شدن است 305
- آداب شیر دادن 307
- مسائل متفرقه شیر دادن 307
- احکام طلاق 309
- اشاره 309
- عده طلاق 310
- طلاق بائن و طلاق رجعی 311
- عدّه زنی که شوهرش مرده 311
- طلاق خلع 312
- احکام رجوع کردن 312
- احکام متفرق طلاق 313
- طلاق مبارات 313
- احکام غصب 315
- احکام مالی که انسان آن را پیدا می کند 318
- احکام سر بریدن و شکار کردن حیوانات 320
- اشاره 320
- دستور سر بریدن حیوانات 320
- شرایط سر بریدن حیوان 321
- دستور کشتن شتر 322
- چیزهایی که موقع سر بریدن حیوانات مستحب است 322
- احکام شکار کردن با اسلحه 323
- چیزهایی در کشتن حیوانات مکروه است 323
- شکار کردن با سگ شکاری 324
- صید ماهی و ملخ 325
- اشاره 327
- احکام خوردنیها و آشامیدنیها 327
- چیزهایی که در غذا خوردن مذموم است 329
- آداب آشامیدن 329
- چیزهائی که در آشامیدن مذموم است 329
- احکام نذر و عهد 330
- احکام قسم خوردن 333
- احکام وقف 335
- احکام وصیت 338
- احکام ارث 343
- اشاره 343
- ارث دست اول 343
- ارث دست دوم 344
- ارث دست سوم 347
- ارث زن و شوهر 349
- مسائل متفرقه ارث 350
- حدی که برای بعضی از گناهان معین شده است 352
- احکام دیه 353
- مسائل متفرقه 356
- احکام سفته 358
- احکام سرقفلی 361
- احکام بیمه 363
- مسائل مربوط به بانک ها 365
- بانکی که به وسیله دولت سرمایه گذاری شده و به سرمایه دولت می باشد 366
- اشاره 366
- اعتبارهای بانکی 366
- نگه داری کالا به وسیله بانک 368
- ضمانتنامه های بانکی 369
- در اینجا چند مسأله است: 369
- فروش سهام 370
- حوالجات داخلی و خارجی 370
- جایزه های بانکی 372
- تحصیل و نقد کردن سفته ها به وسیله بانک ها 372
- فروش پول ها و ارزهای خارجی و خرید آن ها 373
- خرید و فروش سفته ها 374
- حساب های جاری 374
- کارهای بانکی 377
- حواله های بانکی 378
- احکام سرقفلی 380
- مسائلی چند از باب الزام 381
- احکام تشریح 384
- احکام خیابان هایی که به وسیله دولت کشیده می شود 386
- مسائل نماز و روزه 388
مسائلی چند از باب الزام
یکی از قواعد مسلمه عقلانیه این است که اگر شخصی یا قومی بر حسب ضوابط معینه خودشان به یک قاعده و ضابطه ای ملتزم باشند، شخص دیگری که آن ضابطه از نظر او صحیح نیست، می تواند با کسی که به آن ضابطه ملتزم است، عمل کند و این در مواردی شرعاً امضاء شده و دستور داده اند از این قاعده عقلانی پیروی کنیم و در این جا به چند مسأله از این باب اشاره می کنیم:
1. به فتوای علمای اهل سنت در صحت عقد نکاح شرط است که موقع اجرای صیغ عقد نکاح شهود و گواهان حاضر باشند و این شرط در نزد علمای امامیه معتبر نیست، بنابراین اگر مردی از اهل سنت بدون حضور شهود عقد کند بر مذهب خود او، این عقد باطل است و آن زن همسر او نشده است، در این صورت مرد شیعی مذهب می تواند برطبق قاعده الزام آن زن را به عقد خود درآورد.
2. به فتوای علمای اهل سنت جایز نیست که شخصی با عمه و دختر برادر عمه و خاله و دختر خواهر خاله یا هر دو ازدواج کند، فقط می تواند با یکی از آن ها ازدواج
کند، عمه یا دخترعمه برادر او، خاله با دختر خواهر او، ولی در نزد علمای امامیه اگر عقد بر دختر برادر عمه و یا عقد بر دختر خواهر خاله با اجازه موافقت عمه یا خاله که زن آن مرد باشند، واقع شود صحیح است.
بنابراین اگر شخص سنی مذهب عمه و دختر برادر او را و یا خاله و دختر خواهر او را عقد کند، بنابر مذهب خود او، این عقد باطل است و هیچ یک زن او نشده اند، در این صورت شخصی شیعی مذهب می تواند بر طبق قاعده الزام با هر کدام آن ها ازدواج کند.
3. در مذهب اهل سنت در طلاق زن یائسه و یا صغیره ای که شوهر با آن ها نزدیکی کرده باشد، بر آن زن واجب است عده نگه دارد، ولی در مذهب تشیع در طلاق زن یائسه و صغیره عده واجب نیست.
پس بر مذهب اهل سنت، طبق این حکم آن ها ملزم هستند که احکام عده را رعایت کنند، بنابراین اگر زن یائسه یا صغیره سنی مذهبی شیعه گردد از آن قاعده (لزوم نگهداری عده) خارج می شود و اگر طلاق او رجعی بوده باشد جایز است نفقه ایام عده را از شوهر سنی مطالبه کند و چون بر مذهب شیعه عده ندارد جایز است در آن ایام با شخص دیگری ازدواج کند و همین طور اگر مرد سنی شیعه گردد، جایز است با خواهر زن یائسه و صغیره ای که طلاق داده است و هنوز به مدت اهل سنت در ایام عده هستند، ازدواج کند و لازم نیست که احکام عده را رعایت کند.
4. اگر مرد سنی مذهب بدون حضور دو شاهد عادل زن خود را طلاق دهد و
یا مقداری از بدن زن خود را، مثلًا یک انگشت زنش را طلاق دهد، بر مذهب او این طلاق صحیح است و طلاق تمان زن واقع می شود ولی بر مذهب امامیه این طلاق باطل است و باید طلاق در حضور دو عادل واقع شود، بنابراین مرد شیعه مذهب بنا به قاعده الزام می تواند با آن زن مطلقه پس از تمام شدن ایام عده ازدواج کند.