توضیح المسائل آیت الله محمد رضا نکونام صفحه 10

*********

هر يك از امتيازهاي چهارگانه (بلوغ، عقل، قدرت و اختيار) به هر دليل و در هر موقعيت و براي هر فردي كه پيش آيد، از جايگاه ارزشي تكليف دور مي‌گردد و حكمي بر وي بار نمي‌شود؛ پس زيربناي تكليف اموري است كه در فقه به آن «شرايط تكليف» گفته مي‌شود. البته، تكليف، خود نشانه‌هايي دارد كه شريعت جهت اثباتي آن را تبيين كرده است. اين نشانه‌ها در بخش پنجم آمده است.

هر انسان مكلفي، يكي از دو موقعيت اساسي زير را دارا مي‌شود:

يا مجتهد است و تكليف را با يافته‌هاي خود محقق مي‌سازد و يا چنين خلعتي را نمي‌يابد و در زمره‌ي ديگر افراد است كه در چنين موقعيتي لازم است از مجتهد صاحب شرايط پيروي نمايد و در اين صورت به وي «مقلِّد» گفته مي‌شود. تقليد، موضوع احكام و باب‌هاي مختلف فقه و رساله است. البته، بحث‌هاي مربوط به مرجعيت و رهبري كه چگونگي تقليد و اطاعت از مجتهد صاحب شرايط را پي مي‌گيرد، در بخش يازدهم آمده است.

احكام تقليد

اشاره

م « 1 » تقليد در احكام، به كار بردن فتواي مجتهد صاحب شرايط است.

م « 2 » در يك يا چند مسأله، مي‌توان از يك يا چند مجتهد صاحب شرايط پيروي نمود؛ هرچند آنان از دنيا رفته يا در فتوا اختلاف داشته باشند.

تقليد در اصول دين

م « 3 » لازم است مسلمان، به اصول دين اطمينان داشته باشد؛ خواه سبب اطمينان وي دليل و نظر باشد يا پيروي از آگاهان و اهل خبره. بنابراين، تقليد در اصول دين اشكال ندارد و نيز به دست آوردن يقين در آن ضروري نيست.