توضیح المسائل آیت الله محمد رضا نکونام صفحه 1035

*********

راه‌هاي اثبات قتل

م « 2264 » قتل به يكي از راه‌هاي زير ثابت مي‌شود:

الف ـ «اقرار متهم به قتل»؛ به شرط آن‌كه اقرار كننده بالغ و عاقل باشد و دو بار با اختيار اقرار نمايد، نه با اكراه و ترس.

ب ـ «شهادت دو مرد عادل»؛ به شرط آن‌كه شهادت آنان از روي ديدن و مانند آن باشد و در تعيين خصوصيات قتل نيز اختلاف نداشته باشند.

ج ـ «قَسامه»؛ قسم خوردن پنجاه مرد از بستگان مقتول براي اثبات قتل عمد و بيست وپنج مرد براي اثبات قتل شبه عمد و خطا.

م « 2265 » قسامه فقط در اثبات قتل و جراحات اعتبار دارد.

لوث

م « 2266 » قسامه در جايي معتبر است كه «لوث» در ميان باشد و مقصود از لوث، قراين و نشانه‌هايي است كه موجب گمان بردن باشد، ولي به حد حجت شرعي نرسد؛ مانند: شهادت يك مرد عادل يا شهادت دو مرد كه واجد شرايط نباشند، يا براي نمونه، مردي را با سلاح خون‌آلود بر سر كشته‌اي بيابند يا كشته‌ي كسي را در خانه يا محله‌ي دشمن او بيابند.

م « 2267 » در مواردي كه نه اقرار متهم در ميان هست و نه شهادت دو مرد عادل، اگر «لوث» در بين نباشد ـ مانند ساير موارد قضا ـ وليِّ مقتول مي‌تواند از حاكم شرع بخواهد كه متهم را يك بار قسم دهد و با قسم خوردن او دعوا پايان مي‌پذيرد و اگر قسم ياد نكرد، مي‌تواند قسم را به ولي مقتول رد نمايد.

م « 2268 » اگر «لوث» يعني قراين و نشانه‌هاي ظنّي براي ثبوت قتل و شناخت قاتل در ميان باشد، حاكم شرع از اولياي مقتول مي‌خواهد براي اثبات قتل عمد، پنجاه مرد و براي اثبات قتل خطا و شبه عمد، بيست وپنج مرد از بستگان مقتول ـ و از جمله خود اولياي مقتول ـ براي قسم خوردن در دادگاه حاضر شوند؛ پس اگر