توضیح المسائل آیت الله محمد رضا نکونام صفحه 41

*********

ديگر احكام طهارت و نجاست

تفاوت حكم و موضوع در تكليف

م « 140 » اگر كسي حكم چيزي را نمي‌داند لازم است بپرسد تا آگاه شود، ولي چنانچه درباره‌ي موضوع و مورد چيزي شك داشته باشد، نيازي به پرسش نيست و نبايد به شك خود اعتنا نمايد؛ براي نمونه، اگر پاك يا نجس بودن چيزي را نمي‌داند، مانند آن‌كه نمي‌داند عرق جنب از حرام نجس است يا نه، يا خون پشه پاك است يا نه، بايد از مجتهد صاحب شرايط بپرسد و نبايد پيش از پرسش، اثري را بر آن مترتب سازد، ولي اگر براي نمونه، بداند خون داخل تخم‌مرغ چه حكمي دارد، ولي شك داشته باشد كه اين خون از خود تخم مرغ است يا از دست او بر تخم مرغ چكيده است، نيازي به جست‌وجو و يا پرسش از حكم آن نيست و نبايد به چنين شك‌هايي اعتنا نمايد.

شك در حكم گذشته

م « 141 » در شك، هر چيزي حكم گذشته‌ي خود را دارد و شك كنوني اثري بر حكم گذشته نمي‌گذارد؛ براي نمونه، اگر چيزي پيش‌تر نجس بوده و شك نمايد كه پاك شده يا نه، نجس است و بايد از آن پرهيز نمود و چيزي كه پيش‌تر پاك بوده و شك دارد نجس شده يا نه، پاك است و پرهيز از آن لازم نيست و در اين‌گونه موارد، جست‌وجو و بررسي درباره‌ي هيچ يك از دو طرف حكم لازم نيست؛ هرچند بررسي نيز امكان داشته باشد.

موارد شُبهه

م « 142 » هنگام شك در طهارت و نجاست يا حلال و حرام بودن چيزي، اگر مورد شبهه، انگشت‌شمار و مورد ابتلا و برخورد باشد، لازم است از آن پرهيز گردد، ولي چنانچه همه‌ي موارد آن مورد ابتلا نيست يا انگشت‌شمار نمي‌باشد و فراوان است، نيازي به پرهيز از آن نيست.