توضیح المسائل آیت الله محمد رضا نکونام صفحه 556

*********

م « 161 » اگر قصاب، مورد معامله را به عنوان گوشت بره‌ي نر قرار دهد و به جاي آن گوشت بره‌ي ماده بدهد، گناه كرده؛ پس اگر آن گوشت را معين كرده و گفته است اين گوشت بره‌ي نر را مي‌فروشم، خريدار مي‌تواند معامله را به هم بزند و اگر آن را معين نكرده؛ چنانچه خريدار به گوشتي كه گرفته است راضي نشود، قصاب بايد به او گوشت حيوان نر بدهد.

م « 162 » اگر خريدار به بزاز بگويد پارچه‌اي مي‌خواهم كه رنگ آن نرود و بزاز پارچه‌اي به او بفروشد كه رنگ آن مي‌رود، خريدار مي‌تواند معامله را به هم بزند.

م « 163 » قسم خوردن در معامله اگر راست باشد، مكروه و چنانچه دروغ باشد، حرام است.

اقاله (به‌هم زدن معامله)

«اقاله» آن است كه يك طرف معامله خواهان فسخ معامله باشد و طرف ديگر نيز آن را قبول نمايد؛ به خواهان «مُستقيل» و به پذيرنده‌ي آن «مُقيل» گفته مي‌شود.

م « 164 » اقاله در هر عقد لازمي جز نكاح و ضمانت جاري است، ولي خود اقاله قابل فسخ نيست.

م « 165 » پذيرفتن اقاله‌ي شخص پشيمان عمل مستحبي است كه به آن بسيار سفارش شده و از حضرت امام صادق عليه‌السلام نقل شده است كه فرمودند: «هر بنده‌اي كه معامله‌ي مسلماني را كه از خريد يا فروش پشيمان شده است را اقاله كند، خداوند لغزش آن بنده را در روز قيامت اقاله خواهد كرد»(1).

م « 166 » اقاله با لفظ و يا عمل دو طرف معامله صورت مي‌پذيرد، ولي دو طرف بايد بالغ و عاقل باشند و از روي قصد و اختيار آن را انجام دهند.

1ـ وسائل الشيعة، كتاب التجارة، باب 3 از ابواب «آداب التجارة»، ح2 و 4.