توضیح المسائل آیت الله محمد رضا نکونام صفحه 650

*********

يازدهم ـ وصول چك يا سفته

يكي از خدمات بانكي، وصول چك يا سفته به نمايندگي از مشتري خويش است. بانك نسبت به وصول چك يا سفته به نمايندگي از مشتري خود در شهر او يا شهر ديگري اقدام مي‌كند و در جايي كه حامل چك، خواهان اقدام و وصول چك به وسيله‌ي خود نيست، آن را به نمايندگي از او وصول مي‌كند و در قبال اين خدمت، كارمزد دريافت مي‌دارد.

م « 520 » وصول سفته و دريافت كارمزد مي‌تواند به يكي از شيوه‌هاي زير انجام گيرد:

1 ـ استفاده كننده از سفته آن را به بانكي كه به آن حواله شده است مي‌دهد و در قبال پرداخت كارمزدي معين، خواهان وصول مبلغ آن مي‌گردد.

دريافت كارمزد در برابر خدمت ياد شده جايز است و مي‌توان آن را از نظر فقهي جعاله دانست كه طي آن طلب‌كار خواستار وصول طلب خود از طريق بانك مي‌شود.

2 ـ استفاده كننده‌ي سفته، آن را به بانك احاله شده ارايه مي‌كند، ولي بانك نسبت به امضاكننده‌ي آن يا بده‌كار نيست يا با ارزي جز آنچه به او حواله شده، بده‌كار وي است.

در اين صورت جايز است بانك بابت پذيرش حواله كارمزدي دريافت كند؛ زيرا پذيرفتن حواله بر آن‌كه بده‌كار نيست يا به جنس ديگري جز آنچه در حواله آمده است واجب نيست؛ از اين‌رو، گرفتن چيزي براي اين خدمت اشكال ندارد.

3 ـ امضاكننده‌ي سفته با اشاره به پرداخت وجه آن از حسابي كه نزد بانك دارد آن را به بانك حواله مي‌كند تا در سررسيد آن از حساب وي كاسته شود و مبلغ آن به حساب دارنده‌ي سفته واريز شود و يا نقد به او پرداخت گردد. در اين مورد،