توضیح المسائل آیت الله محمد رضا نکونام صفحه 755

*********

ماهي بدون فلس حرام است؛ چنان‌كه حيوان‌هاي آبي؛ مانند: نهنگ، خرچنگ، قورباغه و مانند آن نيز حرام مي‌باشد و تخم حيوان‌هاي دريايي حلال‌گوشت، حلال و تخم حيوانات دريايي حرام‌گوشت، حرام است.

اجزاي حرام حيوان حلال گوشت

م « 1007 » اگر بخشي كه روح دارد از حيوان زنده جدا شود؛ براي نمونه، دنبه يا مقداري گوشت از گوسفند زنده بريده شود، نجس و حرام مي‌باشد.

م « 1008 » پانزده چيز از حيوان‌هاي حلال گوشت حرام است:

1 ـ خون 2 ـ فضله 3 ـ نري 4 ـ فرج 5 ـ بچه‌دان 6 ـ غُدَد كه به آن «دشول» مي‌گويند 7 ـ تخم كه به آن دنبلان مي‌گويند 8 ـ چيزي كه در مغز سر است و به اندازه‌ي نيم نخودي مي‌باشد (غدّه‌ي هيپوفيز) 9 ـ مغز حرام كه در ميان تيره‌ي پشت (ستون‌فقرات) است 10 ـ پي كه در دو پهلوي گردن قرار دارد و تا تيره‌ي پشت ادامه دارد 11 ـ زهره‌دان 12 ـ سپرز (طحال) 13 ـ بول‌دان (مثانه) 14 ـ حدقه‌ي چشم (مردمك) 15 ـ چيزي كه در ميان سُم است و به آن «ذات الأشاجع» مي‌گويند.

م « 1009 » حرمت موارد ذكر شده در حيوان‌هاي بزرگ است، ولي در حيوانات حلال‌گوشت كوچكي مانند گنجشك و ماهي و ملخ؛ چنانچه برخي از موارد ذكر شده قابل تشخيص يا جدا كردن نباشد، خوردن آن اشكال ندارد، ولي خوردن خون و فضله‌ي پرندگان و همچنين خون و فضله‌ي ماهي و فضله‌ي ملخ حرام است.

م « 1010 » خوردن سرگين و آب دماغ حيوانات؛ هرچند حلال‌گوشت باشد، حرام است و از خوردن چيزهاي پليد ديگر كه طبيعت انسان از آن بيزار است، بايد پرهيز كرد، ولي اگر پاك باشد و مقداري از آن؛ به‌گونه‌اي با چيز حلال آميخته شود كه در ديد مردم ناچيز باشد، خوردن آن اشكال ندارد.