توضیح المسائل آیت الله محمد رضا نکونام صفحه 941

*********

ضمان

م « 1839 » اگر چيزي را غصب كند، واجب است آن را هرچه زودتر به صاحب آن برگرداند و هر اندازه دير كند، گناه بيش‌تري براي او نوشته مي‌شود و اگر آن چيز از بين برود و قيمت‌پذير باشد، بايد عوض آن را به او بدهد.

م « 1840 » اگر از چيز غصبي منفعتي به دست آيد؛ براي نمونه، از گوسفند غصبي برّه‌اي حاصل شود يا ميوه‌اي از باغ غصبي به دست آيد، همه‌ي آن براي صاحب مال است.

م « 1841 » اگر كسي خانه‌اي را غصب كند، بايد اجاره بهاي آن را در مدّتي كه در دست او بوده است برابر معمول بپردازد؛ هرچند از خانه استفاده نكرده باشد. همچنين است دارايي‌هاي ديگر؛ مانند: اتومبيل و غير آن.

م « 1842 » اگر آنچه را كه براي بچه يا ديوانه است غصب كند، بايد آن را به سرپرست او بدهد و اگر از بين رفته است، عوض آن را بدهد و اگر آن را به‌دست خود بچه يا ديوانه بدهد و در نتيجه از بين برود، ضامن است.

م « 1843 » هرگاه دو يا چند نفر با هم چيزي را غصب كنند؛ هرچند هر يك به تنهايي مي‌توانسته است آن را غصب نمايد، هر كدام از آنان به اندازه‌اي كه به مال دست پيدا كرده ضامن است، ولي چنانچه هر كدام از آنان به‌طور كامل بر آن دست دارد؛ به‌گونه‌اي كه مي‌تواند هرگونه كه مي‌خواهد در آن دست ببرد، در اين صورت، اگر از بين برود، هر كدام ضامن همه‌ي آن خواهد بود.

م « 1844 » اگر غاصب، چيزي را كه غصب كرده است با چيز ديگري بياميزد؛ براي نمونه، گندمي را كه غصب كرده است با جو بياميزد؛ چنانچه بتوان آن را جدا كرد؛ اگرچه زحمت نيز داشته باشد، بايد آن را جدا كند و به صاحبش بازگرداند.

م « 1845 » اگر چيز غصبي را در جاي دوردستي قرار دهد، همه‌ي هزينه‌ي رساندن آن به دست صاحبش بر عهده‌ي غصب‌كننده است.