کتابخانه بالقرآن

رساله توضیح المسائل مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی آقای حاج وحید خراسانی (مدظلّه) صفحه 776

صفحه 776

مسأله 36

اگر به قدر هزینه حج مال داشته باشد و بقیه شرایط وجوب حج را دارا باشد، باید آن را به جا آورد و چنانچه بداند در وقت حج می تواند عازم مکّه برای حج شود، نمی تواند در مال تصرّفی کند که استطاعتش را از بین ببرد، به طوری که نتواند آن را جبران و استطاعتش را برگرداند و اگر در آن، به فروش یا هبه یا غیر آن، تصرف نمود، آن تصرف صحیح و نافذ است، هر چند به علت از بین بردن استطاعتش گناهکار است و چنانچه احتمال تمکّن رفتن به حج را بدهد، احتیاط واجب آن است که تصرّفی که استطاعتش را از بین می برد نکند و اگر تصرف کرد و بعد معلوم شد که می توانسته عازم شود، حج بر او مستقر می شود.

مسأله 37

در توشه و وسیله سواری، مالک بودن آن دو معتبر نیست، پس اگر مالی نزدش باشد که تصرّف در آن برای او جایز باشد و وافی به هزینه حج باشد و سایر شرایط حج را نیز دارا باشد، حج بر او واجب می شود.

مسأله 38

داشتن توشه راه و وسیله سواری تا آخر سفر حج و بازگشت به مقصد، در وجوب حج معتبر است، بنا بر این اگر آنها را در ابتدا داشته باشد و در اثنای سفر به حج و بازگشت از آن تلف شود، کشف می شود که مستطیع نبوده است و همچنین است اگر پس از شروع در سفر بدهی قهری به عهده او آید مثل این که مال کسی را به خطا تلف کند و نتواند بدهی را از غیر مالی که برای هزینه حج در نظر گرفته پرداخت نماید.

ولی اگر عمداً مال خود را تلف کند، یا مال دیگری را تلف نماید و نتواند بدل آن را از غیر مال حج پرداخت کند، حج بر او مستقر شده و باید آن را به هر نحو که شده اگر چه به سختی و گدایی به جا آورد.

و اگر پس از انجام تمام مناسک یا در اثنای انجام آنها مالی که برای مخارج عائله اش در نظر گرفته تلف شود، یا آنچه که در وطنش به وسیله آن امرار معاش و تأمین مخارج زندگی می نماید از بین برود، ضرری به حجّش نمی زند و کفایت از حجه الاسلام می کند.

مسأله 39

چنانچه مالی داشته باشد که وافی به هزینه حج باشد و جاهل به داشتن آن یا به وجوب حج یا غافل از داشتن یا از وجوب باشد و جهل یا غفلت از روی قصور باشد یعنی در جهل یا غفلتش معذور باشد حج بر او واجب نیست و اگر جهل یا غفلتش به وجوب حج از روی تقصیر باشد و پس از تلف شدن مال، عالم یا ملتفت به آن شود