رساله توضیح المسائل آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظله) صفحه 1

مقدّمه ناشر

چند تذکّر لازم

1 رساله «توضیح المسائل» که متن نخستین آن توسّط چند تن از فضلای حوزه علمیّه قم در عصر مرحوم آیه اللّه العظمی بروجردی قدّس سرّه بر طبق فتاوای ایشان تنظیم شد، گام مؤثّری در طریق واضح ساختن احکام فقهی، برای اوّلین بار، جهت عموم مردم بود; چراکه هم اصطلاحات پیچیده مخصوص فقه که رساله های پیشین مملوّ از آن بود در توضیح المسائل وجود نداشت، و هم جمله بندی ها ساده و روشن، و در عین حال دقیق و منسجم بود; و به همین دلیل، اثر عمیقی در رغبت اقشار متدیّن نسبت به فهم مسائل دینی گذاشت.

بعد از «معظّم له»، مراجع بزرگ دیگر کثّراللّه امثالهم نیز ازآن متن استفاده کرده، با داخل نمودن فتاوای خود در متن مزبور، همان سنّت پسندیده را تعقیب کردند.

امّا از آنجا که جمله بندی های کتاب برای فتاوای مرحوم آیه اللّه العظمی بروجردی تهیّه شده بود، با مرور زمان و تلفیق با فتاوای بزرگان دیگر، ناهماهنگی هایی در آن به وجود آمد

و سلاست و انسجام نخستین را از دست داد، تا آنجا که در این اواخر قسمت قابل توجّهی از «توضیح المسائل» دوباره شکل پیچیده به خود گرفت و فهم آن برای بعضی مشکل شد حتّی در بعضی از موارد، شاید تناقضهایی در آن به وجود آمد.

2 از سوی دیگر مشغله زیاد مراجع بزرگ، غالباً به آنها اجازه نمی داد که خودشان شخصاً تمام مسائل «توضیح» را بر فتاوای خود تطبیق و تغییرات لازم را در عبارات انجام دهند و این کار احیاناً زیر نظر فرد یا جمعی از فضلای مورد اعتمادشان انجام می شد و پیداست که طرز کار و دقّت این فضلا با خود مراجع فرق بسیار داشت هرچند هر دو از نظر شرعی حجّت بود