- ولادت وخانواده معظم له 1
- مقدمه 1
- گوشه هایی از اشتغالات علمی 2
- تقریرات درس خارج 3
- حضور در درس خارج 3
- شرکت در مجلس استفتاء 4
- کسب اجازه اجتهاد 4
- تألیفات مطبوع 5
- هجرت به حوزه علمیه قم 5
- ارجاع احتیاطات 5
- تألیفات مخطوط 6
- سجایای روحی ومزایای اخلاقی 7
- خدمات اجتماعی حضرت آیه الله العظمی 9
- احکام طهارت(آب مطلق و مضاف) 12
- احکام طهارت(آب مطلق و مضاف) 12
- احکام آبها 16
- احکام تخلی 18
- مستحبات و مکروهات تخلی 20
- استبراء 20
- نجاسات 21
- نجاسات 21
- راه نجس شدن چیزهای پاک 27
- راه ثابت شدن نجاست 27
- احکام نجاست 29
- مطهّرات 30
- مطهّرات 30
- احکام ظرفها 43
- وضو 44
- وضو 44
- وضوی ارتماسی 47
- دعاهائی که موقع وضو گرفتن مستحب است 48
- شرائط وضو 48
- احکام وضو 54
- چیزهائی که باید برای آنها وضو گرفت 56
- چیزهائی که وضو را باطل می کند 57
- احکام جنابت 60
- غسلهای واجب 60
- احکام جنابت 60
- غسلهای واجب 60
- چیزهائی که بر جنب حرام است 61
- چیزهائی که بر جنب مکروه است 62
- غسل جنابت 63
- غسل ارتماسی 64
- احکام غسل کردن 65
- استحاضه 67
- استحاضه 67
- احکام استحاضه 68
- حیض 73
- حیض 73
- احکام حائض 75
- اقسام زنهای حائض 79
- مسائل متفرقه حیض 85
- نفاس 86
- غسل مس میت 88
- احکام محتضر 89
- احکام بعد از مرگ 90
- احکام غسل و کفن و نماز و دفن میت 91
- احکام غسل و کفن و نماز و دفن میت 91
- احکام غسل میت 92
- احکام کفن میت 94
- احکام حنوط 96
- احکام نماز میت 97
- دستور نماز میت 99
- مستحبات نماز میت 100
- احکام دفن 100
- مستحبات دفن 102
- نبش قبر 104
- نماز وحشت 104
- غسلهای مستحب 105
- تیمم 107
- تیمم 107
- چیزهائی که تیمم به آنها صحیح است 113
- احکام تیمم 115
- دستور تیمم بدل از وضوء یا غسل 115
- نمازهای واجب 119
- احکام نماز 119
- احکام نماز 119
- احکام وقت نماز 122
- نمازهائی که باید به ترتیب خوانده شود 123
- نمازهای مستحب 125
- وقت نافله های یومیه 125
- احکام قبله 126
- نماز غفیله 126
- پوشاندن بدن در نماز 130
- لباس نمازگزار 133
- لباس نمازگزار 133
- مواردی که لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاک باشد 148
- مکان نمازگزار 154
- چیزهائی که در لباس نماز گزار مستحب است 154
- احکام مسجد 166
- اذان و اقامه 171
- واجبات نماز 179
- واجبات نماز 179
- تکبیره الاحرام 181
- قیام (ایستادن) 184
- رکوع 203
- سجود 209
- سجود 209
- چیزهائی که سجده بر آنها صحیح است 218
- مستحبات و مکروهات سجده 222
- سجده واجب قرآن 224
- تشهد 226
- سلام نماز 228
- موالات 231
- قنوت 232
- ترجمه نماز 233
- تعقیب نماز 238
- مبطلات نماز 239
- چیزهائی که در نماز مکروه است. 249
- مواردی که می شود نماز واجب را شکست 250
- شکهای باطل 252
- شکیات 252
- شکیات 252
- شکهائی که نباید به آنها اعتنا کرد 253
- شکهای صحیح 259
- نماز احتیاط 262
- سجده سهو 264
- دستور سجده سهو 266
- قضای سجده و تشهد فراموش شده 267
- کم و زیاد کردن اجزاء و شرائط نماز 268
- نماز مسافر 269
- نماز مسافر 270
- مسائل متفرقه 281
- نماز قضا 283
- نماز قضا 283
- نماز قضای پدر که بر پسر بزرگتر واجب است 285
- نماز جماعت 286
- نماز جماعت 287
- شرائط امام جماعت 293
- احکام جماعت 294
- نماز آیات 298
- چیزهائی که در نماز جماعت مکروه است 298
- نماز آیات 298
- دستور نماز آیات 300
- نماز عید فطر وقربان 301
- اجیر گرفتن برای نماز 303
- احکام روزه 306
- نیت 306
- احکام روزه 306
- چیزهائی که روزه را باطل می کند 309
- چیزهائی که روزه را باطل می کند 309
- احکام چیزهائی که روزه را باطل می کند 319
- جاهائی که قضا و کفاره واجب است 320
- جاهائی که قضا و کفاره واجب است 320
- آنچه برای روزه دار مکروه است 320
- کفاره روزه 321
- جاهائی که فقط قضای روزه واجب است 324
- احکام روزه قضا 325
- احکام روزه مسافر 327
- راه ثابت شدن اول ماه 330
- روزه های حرام و مکروه 331
- روزه های مستحب 332
- مواردی که مستحب است انسان از کارهائی که 333
- احکام خمس 334
- احکام خمس 334
- مصرف خمس 345
- احکام زکات 347
- شرایط واجب شدن زکات 347
- احکام زکات 347
- زکات گندم و جو و خرما و کشمش 348
- نصاب نقره 353
- نصاب طلا 353
- زکات شتر و گاو و گوسفند 354
- نصاب شتر 355
- نصاب گاو 356
- نصاب گوسفند 357
- مصرف زکات 359
- شرائط کسانی که مستحق زکاتند 362
- نیت زکات 363
- مسائل متفرقه زکات 364
- زکات فطره 367
- زکات فطره 368
- مصرف زکات فطره 370
- مسائل متفرقه زکات فطره 372
- احکام حج 373
- چیزهائی که در خرید و فروش مستحب است 375
- احکام خرید و فروش 375
- معاملات مکروه 376
- معاملات حرام 377
- شرائط فروشنده و خریدار 381
- شرائط جنس و عوض آن 383
- صیغه خرید و فروش 384
- نقد و نسیه 385
- خرید و فروش میوه ها 385
- معامله سلف 386
- معامله سلف 386
- شرائط معامله سلف 387
- احکام معامله سلف 387
- فروش طلا و نقره به طلا و نقره 388
- مواردی که انسان می تواند معامله را بهم بزند 389
- احکام شرکت 393
- مسائل متفرقه 393
- احکام صلح 396
- احکام اجاره 397
- احکام اجاره 397
- شرائط مالی که آنرا اجاره می دهند 399
- شرائط استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند 400
- مسائل متفرقه اجاره 401
- احکام جعاله 404
- احکام مزارعه 405
- احکام مساقات 408
- کسانی که نمی توانند در مال خود تصرف کنند 410
- احکام وکالت 411
- احکام قرض 413
- احکام حواله دادن 415
- احکام رهن 416
- احکام ضامن شدن 418
- احکام کفالت 419
- احکام ودیعه(امانت) 420
- احکام عاریه 422
- احکام نکاح یا ازدواج و زناشوئی 425
- احکام نکاح یا ازدواج و زناشوئی 425
- دستور خواندن عقد غیر دائم 426
- دستور خواندن عقد دائم 426
- شرائط عقد 426
- عده ای از زنها که ازدواج با آنها حرام است 429
- احکام عقد دائم 433
- متعه یا صیغه 434
- احکام نگاه کردن 436
- مسائل متفرقه زناشوئی 437
- احکام شیر دادن 439
- احکام شیر دادن 440
- شرائط شیر دادنی که علت محرم شدن است 442
- آداب شیر دادن 445
- مسائل متفرقه شیر دادن 446
- احکام طلاق 447
- احکام طلاق 447
- عده طلاق 449
- عده زنی که شوهرش مرده 450
- طلاق بائن و طلاق رجعی 451
- احکام رجوع کردن 452
- طلاق خلع 453
- احکام متفرقه طلاق 454
- طلاق مبارات 454
- احکام غصب 456
- احکام حیوان و مالی که انسان آنرا پیدا می کند 458
- احکام سربریدن و شکار کردن حیوانات 461
- احکام سربریدن و شکار کردن حیوانات 461
- دستور سر بریدن حیوانات 462
- دستور سر بریدن حیوانات 462
- شرائط سر بریدن حیوان 462
- دستور کشتن شتر 463
- چیزهائی که در کشتن حیوانات مکروه است 464
- چیزهائی که موقع سربریدن حیوانات مستحب است 464
- احکام شکار کردن با اسلحه 465
- احکام شکار کردن با اسلحه 465
- شکار کردن با سگ شکاری 467
- صید ماهی 468
- صید ملخ 469
- احکام خوردنیها و آشامیدنیها 470
- احکام خوردنیها و آشامیدنیها 470
- چیزهائی که موقع غذا خوردن مستحب است 473
- چیزهائی که موقع غذا خوردن مکروه است 475
- مستحبات آشامیدن آب 476
- مکروهات آشامیدن آب 477
- احکام نذر و عهد 477
- احکام قسم خوردن 481
- احکام وقف 483
- احکام وصیت 485
- احکام ارث 489
- احکام ارث 489
- ارث دسته اول 490
- ارث دسته دوم 492
- ارث دسته سوم 494
- ارث زن و شوهر 496
- مسائل متفرقه ارث 498
- احکام حدی که برای بعضی از گناهان معین شده است 499
- احکام حدی که برای بعضی از گناهان معین شده است 499
- حد مرتد 501
- احکام دیه 501
- مسائل متفرقه 505
- پی نوشت ها 508
مقدمه
حضرت آیه الله العظمی حاج سید محمود شاهرودی در خانواده مذهبی به سال 1298 یا 1301 هجری قمری در یکی از روستاهای شاهرود متولد شده و پس از طی تحصیلات اولیه و دوره مقدمات در شهر بسطام عازم حوزه علمیه مشهد مقدس شدند و در دروس سطح و خارج فقه و اصول محضر اساتید وفقهای آن زمان حاضر شدند. سپس در سال 1328 هجری قمری عازم حوزه علمیه نجف اشرف شده و از محضر درس مرحوم آقای آخوند خراسانی صاحب کفایه بمدت یکسال و نیم استفاده نمودند. پس از فوت استادشان به مجلس درس مرحوم آقای نائینی و آقای عراقی حاضر شدند و از آندو بهره وافی بردند و همزمان به تدریس و تربیت طلاب مشغول شدند. پس از فوت استادشان مرحوم آقای نائینی تدریس خارج ایشان شروع گشت و مورد توجه فضلا و طلاب قرار گرفت. پس از فوت مرحوم آقاسید ابوالحسن اصفهانی رساله عملیه ایشان در دسترس مقلدین در کشورهای عراق و ایران و خلیج و لبنان و هند و پاکستان قرارگرفت. و با درگذشت مرحوم آقای بروجردی مرجعیت ایشان در اماکن یادشده بخصوص ایران و عراق و خلیج شهرت و توسعه بیشتری حاصل نمود و حوزه بحث فقه و اصول ایشان در نجف فضلا وعلماء بیشماری را در بر داشت و نماز جماعت مسجد هندی بیشترین نمازگزار را داشت. تامین هزینه های در مانی طلاب در نجف وهمچنین شهریه و تامین
نان طلاب حوزه های علمیه نجف و کربلاء و سامراء و مشهد مقدس به عهده معظم له قرارداشت. اولین بار در تاریخ مرجعیت و حوزه از طرف ایشان گروهی به عنوان بعثه دینیه حج در سال 1387هجری قمری -1346 شمسی- به امر معظم له و به سرپرستی آقازاده بزرگ ایشان اعزام شدند که بسیار مورد استقبال حجاج قرارگرفت. همچنین معظم له نخستین شهرک مسکونی طلاب بنام «حی الامام الشاهرودی» را در نجف اشرف تأسیس نمودند. عمر پر برکت مرجعیت ایشان همواره در تربیت فضلا و علما و رسیدگی به امور حوزه و تدریس و تألیف بود و آثار فراوانی مانند کتاب الحج و کتاب الاجاره و یک دوره اصول از ایشان بجا مانده است. و سرانجام پس از قریب یک قرن عمر سراسر تقوی و فضیلت و تلاش علمی و سرپرستی حوزات علمیه در 17 شعبان 1394 ق دار فانی را وداع نموده و در صحن مطهر امیر مؤمنان علی -علیه السلام- در سمت بالای سر مدفون گردیدند.
والسلام علیه یوم ولد و یوم مات و یوم یبعث حیاً
ولادت وخانواده معظم له
حضرت آیه الله العظمی حاج سید محمد حسینی شاهرودی ، در ماه جمادی الاول سال 1344 هجری قمری ، در نجف اشرف دیده به جهان گشودند ودر خانواده ای رشد ونمو کردند که از متدیّن ترین وبا تقواترین بیوت علمی نجف اشرف به شمار می رفت ، چه آنکه از طرف پدری ، والدی همچون مرحوم آیه الله العظمی حاج سید محمود حسینی شاهرودی داشتند که مستغنی از تعریف وبی نیاز از توصیف می باشند .
آن شخصیت بزرگ از لحاظ عدالت وتقوی وزهد وورع وفقاهت زبانزد خاص
وعام بودند وپس از فوت مرحوم آیه الله العظمی سید ابو الحسن اصفهانی -قدس سره- سالهای متمادی زعامت دینی وعلمی ومرجعیّت عامّه حوزه های علمیه وجهان تشیّع را بر عهده داشتند . ذکر احوال ایشان از عهده این جزوه مختصر خارج است ودر کتب مفصله زندگینامه آن مرجع عظیم الشأن همانند کتاب «الامام الشاهرودی» به رشته تحریر در آمده است .
واما والده حضرت آیه الله العظمی حاج سید محمّد شاهرودی صبیّه مرحوم آیه الله شیخ محمد رضا فاضل نیشابوری بود که از زهّاد معروف واز مدرّسین عقائد واخلاق در حوزه نجف اشرف بشمار می رفت ، وروحانیون وفضلاء در جلسه در ایشان شرکت نموده واز بیانات گهربار ایشان استفاده می بردند . والده ماجده معظّم له بانویی بود مشهور به ترک زرق وبرق وزخارف دنیوی ، وهیچگاه در مقابل سختیها ومرارتهایی که زندگی در نجف اشرف بویژه در آن زمان داشت خم به ابرو نیاورد وبا ایمان کامل وباتوکل به خدا در کنار همسر عظیم الشأن خود زندگی می کرد ، وحتّی در اواخر ایام مرجعیّت عامّه مرحوم آیه الله العظمی شاهرودی -قدس سره-دست از ساده زیستی وترک دنیا برنداشته به همان رویه حسنه وخدا پسندانه ادامه داد .