رساله توضیح المسائل مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی آقای حاج سید محمد صادق روحانی (مدظلّه) صفحه 277

مسأله 2045 اگر در سال اولی که مستطیع شده حج نکند وبعد به واسطه پیری یا مرض وناتوانی نتواند حج نماید ونا امید باشد از اینکه بعدا خودش حج کند، باید دیگری را از طرف خود بفرستد، بلکه اگر در سال اولی که بقدر رفتن حج مال پیدا کرده به واسطه پیری یامرض یا ناتوانی نتواند حج کند ویا ناامید باشد که خودش بتواند حج کند ، واجب است کسی را از طرف خود بفرستد که حج نماید.

مسأله 2046 کسی که از طرف دیگری برای حج اجیر شده، باید طواف نساء، را از طرف او بجا آورد اگر بجا نیاورد، زن بر آن اجیر حرام می شود.

مسأله 2047 اگر طواف نساء را درست بجا نیاورد یا فراموش کند، چنانچه بعد از چند روز یادش بیاید واز بین راه برگردد وبجا آورد صحیح است.

احکام خرید وفروش چیزهای که در خرید وفروش مستحب است

مسأله 2048 در خرید وفروش واجب است یادگرفتن احکام آن اگر احتمال عدم صحت معامله را بدهد. حضرت صادق علیه السلام فرمودند: کسی که می خواهد خرید وفروش کند، باید احکام آن را یاد بگیرد واگر پیش از یاد گرفتن احکام آن، خرید وفروش

کند، بواسطه معامله های باطل وشبهه ناک به هلاکت می افتد وچهار چیز مستحب است: اول آنکه در قیمت جنس بین مشتریهای مسلمان فرق نگذارد. دوم آنکه در قیمت جنس سختگیری نکند. سوم چیزی را که می فروشد زیادتر بدهد وآنچه را می خرد کمتر بگیرد. چهارم کسی که با او معامله کرده، اگر پشیمان شود واز او تقاضا کند که معامله را بهم بزند، برای بهم زدن معامله حاضر شود.

مسأله 2049 اگر انسان نداند معامله ای که کرده صحیح است یا باطل چنانچه حکم معامله را نمی داند، نمی تواند در مالی که گرفته تصرف نماید، ولی اگر حکم را بداند ونداند آن را صحیح ایجاد کرده یا فاسد می تواند در مالی که گرفته تصرف نماید.

مسأله 2050 کسی که مال ندارد ومخارجی بر او واجب است مثل خرج زن وبچه باید کسب کند وبرای کارهای مستحب مانند وسعت دادن به عیالات ودستگیری از فقرا، کسب کردن مستحب است.

معاملات مکروهه

مسأله 2051 عمده معاملات مکروه از این قرار است: اول ملک فروشی مگر آنکه با آن پول ملک دیگری بخرد. دوم قصابی. سوم کفن فروشی. چهارم معامله با مردمان پست. پنجم معامله بین اذان صبح واول آفتاب. ششم آنکه کار خود را خرید وفروش گندم وجو ومانند اینها قرار دهد. هفتم آنکه برای خریدن جنسی که دیگری می خواهد بخرد، داخل معامله او شود.