رساله توضیح المسائل مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی آقای حاج سید محمد صادق روحانی (مدظلّه) صفحه 361

مسأله 2661 در عهد لازم نیست صیغه خوانده شود، وهمان انشاء نفسانی کافی است، وکاری را که عهد می کند انجام دهد، باید یا عبادت باشد مثل نماز واجب ومستحب یا کاری باشد که انجام آن بهتر از ترکش باشد ویا کار مباح باشد.

مسأله 2662 اگر به عهد خود عمل نکند، باید کفاره بدهد یعنی شصت فقیر را سیر کند، یا دو ماه روزه بگیرد یا یک بنده آزاد کند.

احکام قسم خوردن

مسأله 2663 اگر قسم بخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند، مثلا قسم بخورد که روزه بگیرد، یا دود استعمال نکند چنانچه عمدا مخالفت کند، باید کفاره بدهد یعنی یک بنده آزاد کند یا به ده فقیر طعام دهد ویا ده فقیر را بپوشاند واگر اینها را نتواند باید سه روز پی در پی روزه بگیرد.

مسأله 2664 قسم چند شرط دارد: اول کسی که قسم می خورد

باید بالغ وعاقل باشد واز روی قصد واختیار قسم بخورد، پس قسم خوردن بچه ودیوانه ومست وکسی که مجبورش کرده اند، درست نیست، وهمچنین است اگر در حال عصبانی بودن بی اختیار قسم بخورد. دوم کاری را که قسم می خورد انجام دهد، باید حرام و مکروه نباشد و کاری را که قسم می خورد ترک کند باید واجب ومستحب نباشد. سوم به یکی از اسمهای خداوند عالم قسم خورد که به غیر ذات مقدس او گفته نمی شود مانند، خدا والله، ونیز اگر به اسمی قسم بخورد که بغیر خدا هم می گویند ولی بقدری به خدا گفته می شود که هر وقت کسی آن اسم را بگوید، ذات مقدس حق در نظر می آید، مثل آنکه به خالق ورازق قسم بخورد صحیح است، بلکه اگر به اسمی قسم بخورد که بغیر خدا هم می گویند وهر وقت گفته شد هم ذات مقدس حق در نظر نمی آید مانند حی وبصیر صحیح است. چهارم قسم را به زبان بیاورد واگر بنویسد یا در قلبش آن را قصد کند صحیح نیست ولی آدم لال اگر با اشاره قسم بخورد صحیح است. پنجم عمل کردن به قسم برای او ممکن باشد واگر موقعی که قسم می خورد ممکن باشد وبعدا از عمل آن عاجز شود، از وقتی که عاجز شود، از وقتی که عاجز می شود، قسم او بهم می خورد، وهمچنین است اگر عمل کردن به نذر بقدری مشقت پیدا کند که نشود آن را تحمل نمود

مسأله 2665 اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلو گیری کند، یا شوهر از

قسم خوردن زن جلو گیری نماید، قسم آنان صحیح نیست.

مسأله 2666 اگر فرزند بدون اجازه پدر قسم بخورد، پدر می تواند قسم او را بهم بزند وقسم زن بدون اذن شوهر صحیح نیست.

مسأله 2667 اگر انسان از روی فراموشی، یا ناچاری به قسم عمل نکند، کفاره بر او واجب نیست، وهمچنین است اگر مجبورش کنند که به قسم عمل ننماید. وقسمی که آدم وسواسی می خورد، مثل اینکه می گوید والله الان مشغول نماز می شوم وبه واسطه وسواس مشغول نمی شود، اگر وسواس او طوری باشد که بی اختیار به قسم عمل نکند کفاره ندارد.