یکدوره فقه کامل فارسی صفحه 141

و او طلاق داده شود پیش از دخول الزام کنند او را بتعین مهر و زوجه را نصف ان ثابت شود و زنرا هست طلب تعین و ابا از تسلیم نفس بعد از دخول از برای تعین نه از برای تسلیم انچه تعین شده‌

فصل سوّم در احکام‌

اشاره

مهر زوجه مالک مهر میشود بمجرد عقد و او را هست تصرّف در ان بهر وجه که خواهد به بیع و هبه و ابرا و مانند ان پیش از قبض پس اگر طلاق گوید پیش از دخول ساقط شود نصف مهر پس اگر تمامی را داده باشد نصف را باز ستاند و اگر زوجه عفو کند و گذرد از صداق زوج را تمامی صداق باشد و پدر زوجه و جد پدری او را هست عفو از بعضی مهر و اگر زوج عفو کند پیش از دخول زوجه را تمامی باشد و ولی او را نیست عفو از حق او پس اگر مهر دین باشد بر ذمت زوج یا او تلف کرده باشد صحیح باشد که زوجه عفو کند یا هبه یا ابرا و احتیاج بقبول و قبض نباشد و همچنین اگر زوجه قبض کرده باشد و تلف کرده و زوج عفو کند پیش از دخول بعد از طلاق یا هبه یا ابرا کند و اگر عفو کند کسی که نزد اوست مال منتقل نشود الّا بتسلیم و اگر مهر عین باشد بعفو یا هبه بی‌قبول و قبض انتقال نیابد و ابراء ان صحیح نباشد و اگر ان در دست کسی باشد که او را عفو نموده‌اند احتیاج بقبض مجدّد نباشد و اگر طلاق گوید بعد از انکه زوجه بیع مهر کرده یا ازاد نموده یا رهن ساخته یا تلف شده رجوع کند زوج بنصف مثل ان یا نصف قیمت ان و اگر عیبدار شود او را نصف قیمت باشد و بعضی گفته‌اند نصف عین با ارش و تمامی نفع و حاصل که از اصل جدا باشد زوجه را باشد و اگر زوجه مهر را بزوج بخشد و بعد از ان زوج طلاق او پیش از دخول بگوید یا خلع کند باو تمامی مهر پیش از دخول رجوع کند بر زوجه بنصف مهر و اگر بعوض مهر چیزی بدهد رجوع کند بنصف اصل مهر نه بنصف عوض و اگر مهر را نام نبردند در حین عقد و بزوجه اوّل چیزی فرستد پس دخول کند انمهر باشد مگر انکه شرط کنند که ان نه مهر است پیش از دخول و چون دخول کند زوج بوطی قرار گیرد تمامی مهر در ذمت زوج و دین باشد بر او اگر نداده باشد و بترک طلب مدّتی دراز ساقط نشود و همچنین تمام قرار میگیرد اگر یکی از ایشان بمیرد و بخلوت تمامی مهر قرار نمیگیرد نزد اکثر فقها

تتمه‌

اگر شرط کند در عقد امری غیر مشروع مثل انکه بر سر او زوجه نخواهد یا کنیزی را نگاه ندارد یا او را از بیرون رفتن منع ننماید یا پیش زنی دیگر نخسپد یا او را نفقه ندهد باطل باشد انشرط خاصّة نه عقد و مهر همچنین اگر شرط کند که مهر را در چه مدّت تسلیم نماید و اگر تسلیم ننماید عقد باطل باشد و اگر شرط کند که بکارت او را نبرد لازم شود پس اگر بعد از ان زوجه رخصت دهد جائز باشد ازاله بکارت و بعضی گفته اینشرط باطل است و بعضی گفته‌اند که در نکاح متعه صحیحست نه در عقد دائم و اگر شرط خیار کند در نکاح عقد باطل باشد و اگر انرا شرط کند در مهر همچنانکه گوید که میخواهم ترا بمهر هزار دینار که مرا خیار باشد در مهر تا مدت یکماه شرط صحیح باشد پس اگر اختیار بقاء مهر کند لازم شود و اگر اختیار ابطال انمهر نماید مهر المثل ثابت گردد و اگر شرط کند که بیرون ببرد او را از شهر خود بعضی گفته‌اند که شرط لازم باشد و بعضی گفته‌اند که باطل باشد و اگر عقد کند او را بر مهری اگر بیرون نبرد و زیاده بر ان اگر بیرون برد پس اگر بیرون برد او را ببلد کفر واجب نباشد رفتن او و او را زیادتی رسد و اگر بیرون برد او را ببلاد اسلام شرط لازم گردد و اگر پدر یا جدّ پدری از برای طفل