یکدوره فقه کامل فارسی صفحه 181

نحر کند و حیوانات دیگر را سر ببرد و محل نحر گویست که میان گردن و سینه شتر است و محل بریدن زیر چانه است پس اگر عکس کند یعنی شتر را سر برد و دیگر حیوانات را نحر نماید حرام باشد پنجم انکه بعد از سر بریدن جنبشی کند که دلالت بر حیوة کند یا خون معتدل بریزد نه بسستی و اهستگی و اگر هر دو نباشد حرام باشد

باب در احکام کشته‌

مکروه است کشتن حیوانات در شب باختیار و روز جمعه پیش از زوال و بریدن مغزی که در میان مهره‌هاست از پشت تا بگردن و گردانیدن کارد تا از بالا ببرد و بعضی گفته‌اند که اینهر دو حرامست و ذبح نمودن در حالتیکه حیوان دیگر بان نظر کند و حرامست سر جدا کردن عمدا و پوست کندن پیش از سرد شدن و چیزی ازو جدا کردن و بعضی گفته‌اند که اینها مکروهند و شکستن گردن تا زود بمیرد و سنّت است در گوسفند بستن هر دو دست و یکپای و نگاهداشتن پشم یا موی او تا سرد شود و در گاو بستن هر دو دست و هر دو پای و در شتر زانوی او و گذاشتن هر دو پای و در مرغ رها کردن بعد از سر بریدن و کارد را تیز کردن و شتاب نمودن در بریدن سر و اگر مرغی بجهد جائز است انداختن تیر و نیزه به او و کشتن ماهی بیرون اوردن اوست از اب و اگر باز در اب رود و در انجا بمیرد حرام باشد و اگر چه در دام باشد و شرط نیست که بیرون اورنده ماهی مسلمان باشد و اگر ماهی در دست کافری یابند حلال نباشد الّا گاهی که دیده باشند که زنده از اب بیرون اورده و اگر بعضی ماهی در دام بمیرند در اب و بعضی در بیرون اب و مشتبه گردند اقرب انست که همه حرام باشند و مباحست خوردن ماهی زنده و خوردن انچه از ماهی جدا کنند بعد از بیرون اوردن و اگر چه باقی در اب جهد و زنده گردد و کشتن ملخ گرفتن اوست و شرط نیست که گیرنده او مسلمان باشد و اگر پیش از گرفتن مرده باشد حلال نباشد و انچه در دست کافر است حرامست مگر انکه دانند که زنده گرفته است و اگر نیستان را بسوزانند ملخ سوخته در انجا حلال نباشد اگر چه قصد سوختن ملخ کرده باشند و حلال نیست ملخ پیش از انکه تواند پرید و کشتن بچه در شکم مادر که تمام شده باشد اعضای او بکشتن مادر اوست و اگر تمام نشده باشد حلال نباشد و اگر روح درو در امده باشد واجب باشد کشتن او و جائز است خریدن گوشتی که در بازار مسلمانان می‌یابند و نه واجب است سوال از ان و نه سنّت اگر چه فروشنده معتقد حق نباشد و همچنین انچه در دست مسلمان یابند و اگر کشته انداخته یابند حلال نیست خوردن ان مگر انکه دانند مسلمانی انرا کشته است و مشهور انست که اگر گوشت یابند بر روی اتش اندازند اگر بهم جهد انرا کشته است و الّا مرده‌

باب سوّم در طعام و شراب‌

[فصل] اوّل در احکام چیزها در حالت اختیار

[قسم] اوّل چهار پای خشکی حلال است‌

شتر و گاو و گوسفند و گاو صحرائی از حیوانات رام و از وحشی گاو کوهی و غوج کوهی و اهو و خرکور و مکروه است استر و خر و کراهت استر بیشتر است از خر و حرام است سگ و گربه و خوک و جمیع حیوانات درنده و ان انست که انرا نیش باشد همچو شیر و پلنگ و یوز و گرگ و روباه و کفتار و شغال و خرگوش و تمامی حشرات همچو مار و کژدم و موش و موش دشتی و سوسمار و سنگ پشت و خارپشت و سمور و سنجاب و خز و جعل‌

قسم دوّم مرغان حرامست هر انچه چنگال داشته باشد

همچو باز و چرخ و عقاب و شاهین و باشه و کرکس و بوم و چغد و کلاغ و پشه و سیاه و کلاغ بزرگ و طاؤس و شب پره و سنگ چشم و ابابیل و هر انچه پر راست داشتن او بیشتر از پر زدن او باشد در حالت پریدن و انچه در شکم او سنگدان نباشد و دانه دان که در شیب حلق میباشد مانند کیسه نداشته و خار بزرگ کج بری با او نباشد و حلال کبوتر و قمری و ماسوجه و کبک و تیهو و صغر و دو مرغ خانگی و گنجشک و هر انچه در حالت پریدن پر زدن