یکدوره فقه کامل فارسی صفحه 23

سایه دو قدم زیاده شود یعنی دو سبع ان چیز که بر زمین بنشانند و نافله عصر پیش از عصر است بعد از ظهر تا انکه سایه چهار قدم شود و نافله مغرب بعد از فرضست تا انکه روشنی از جانب مغرب رود و وتیره بعد از عشاست تا باخر وقت ان وقت نماز شب بعد از نیم شبست و هر چند بصبح نزدیکتر است بهتر و وقت شفع و وتر بعد از نماز شبست تا بطلوع صبح صادق و اگر وقت تنگشده باشد اقتصار بر نماز شفع و وتر نماید و ترک هشت رکعت نماز شب کند و وقت نافله فجر از صبح کاذبست تا ظاهر شدن حمرة و جائز نیست پیش از وقت نماز گذاردن مگر نماز شب جوان و مسافر را چون ترسند که در وقت بیدار نشوند و نافله ظهر و عصر در روز جمعه سنّت است که چهار رکعت بیفزایند شش رکعت هنگام پهن شدن افتاب بر روی زمین و شش رکعت هنگام بلند شدن افتاب و شش رکعت وقت راست ایستادن افتاب و دو رکعت هنگام زوال و چون از وقت ادا پنجرکعت مانده باشد تا غروب ظهر و عصر را بادا بگذارد و اگر چهار رکعت مانده باشد عصر را بگذارد و بعد از ان ظهر را قضا کند و اگر مسافر باشد و مقدار سه رکعت مانده باشد تا بغروب و هر دو بادا بگذارد و اگر جنون یا بیهوشی یا حیض یا نفاس در همه وقت باشد فرض ساقط شود بادا و قضا و اگر اوّل وقت خالی بود ازینها بمقدار طهارت و ادای فرض و اهمال نموده یکی از اینها پیدا شود قضا واجب باشد و اگر بهوش اید یا پاک شود و از وقت چندان باقی بود که طهارت کند و یکرکعت نماز گذارد واجب باشد ادای نماز و اگر عاجز باشد از دانستن وقت بسبب حبس یا غیر ان اعتماد بر علامات نماید و نماز گذارد پس اگر نماز گذارد و در وقت یا بعد از وقت اتّفاق افتد درست باشد و اگر پیش از وقت بود و لیکن وقت شود پیش از اتمام نماز هم صحیح باشد و واجب است قضای نماز فرض که فوت شده باشد با وجود بلوغ و عقل و اسلام و نبودن جنون و بیهوشی و حیض و نفاس و اگر فوت شود بخواب یا مستی یا مرتد شدن قضا واجب باشد و مخالف که بطریق خود گذارده باشد نماز چون مومن گردد برو قضا واجب نباشد و وقت قضا همیشه است مگر که وقت نماز حاضر تنگشده باشد و در وقت موسع خلافست بعضی میگویند که واجب است که قضا گذارد و حاضر موقوف دارد تا باخر وقت و اصح انست که مخیّر است میان قضا و ادا و لیکن افضل و احتیاط انست که قضا را مقدّم دارد و واجب است که بان ترتیبی که فوت شده قضا کند اگر عصر فوت شده بعد از ان ظهر واجب است که عصر را مقدّم دارد بر ظهر و اگر فراموش کرده باشد که کدام پیشتر فوت شده دو ظهر گذارد و عصر در میانه یا بعکس و نمازیکه در سفر فوت شده بقصر قضا کند و اگر چه حضر باشد و انچه در حضر فوت شده بتمام گذارد و اگر چه در سفر باشد فی الجمله نماز قضا همچو اداست در جمیع احکام و سنّت است که قضای نافله شبانروزی کند و اگر مشکل باشد برو صدقه بدهد از هر دو رکعت بیکمد طعام و اگر مشکل باشد از هر چهار رکعت بیکمد طعام و اگر عاجز باشد از برای نماز شب مدی