یکدوره فقه کامل فارسی صفحه 36

انکه پیش از امام نایستد و سنّت است که اگر ماموم یکی باشد بر دست راست بایستد و اگر زن باشد یا جماعتی در پس و در یکصف بایستد اگر جماعت زنان باشند و زن امامت کند یا برهنگان و برهنه امام باشد سوّم انکه در یکجا ایستاده باشند پس اگر بسیار دور باشد امام از ماموم درست نباشد و اگر چه در یکمسجد باشند الّا گاهیکه صفها بهم پیوسته باشند چهارم انکه حجابی در میانه نباشد که نتواند ماموم امامرا دید مگر زن گاهیکه اقتدا بمرد کند و اگر حجاب سوراخ سوراخ باشد یا کوتاه یا نهری اب یا صفها باشد درست باشد پنجم انکه موضع امام بلندتر از موضع ماموم نباشد بلندی که بگام نتوان بالا رفت بعضی بیکشبر تعین نموده‌اند و اگر زمین سربالا باشد درست باشد و جائز است که موضع ماموم بلندتر از موضع امام باشد ششم نیّت اقتداست بعد از نیّت امام پس اگر اقتدا نکند یا ماموم پیش از امام نیّت کند درست نباشد هفتم انکه امام یکی باشد پس اگر اقتدا کند بدو کس درست نباشد لیکن جائز است نقل اقتدا از امامی بامامی دیگر گاهیکه امام بمیرد یا حدث کند و مانند ان هشتم انکه امام متعین باشد پس اگر اقتدا کند بیکی غیر معیّن درست نباشد نهم انکه نماز امام و ماموم موافق باشد در صورت نه در نوع و شخص پس جائز نباشد اقتدای نماز یومیّه بنماز کسوف و جنازه و جائز است اقتدای نماز ظهر بعصر و مغرب و غیر اینها و هرگاه که عدد رکعات نماز ماموم کمتر از نماز امام باشد مخیّر است که سلام بگوید یا انتظار امام بکشد تا با هم سلام بگویند و اگر عدد رکعات نماز ماموم بیشتر از امام باشد بعد از اتمام نماز امام نماز خود را تمام کند و واجب است متابعت امام در افعال و ماموم رکعترا در می‌یابد بانکه امام راکع یابد پس اگر اخر نماز باشد بعد از تسلیم امام انچه دریافته با او اوّل نماز گیرد و باقی را تمام کند و ماموم بقرات اکتفا نماید در نماز جهریّه و اخفاتیّه و در قراءت ماموم خلاف کرده‌اند بعضی گفته‌اند حرام است و بعضی گفته‌اند مکروه و بعضی گفته‌اند سنّت مشهورتر انست که مکروه‌ست در اخفاتیه و جهریه که ماموم شنود و اگر چه اوازی ضعیف باشد و سنّت است قراءت در جهریه که هیچ نشنود و اگر امام مرضی نباشد ماموم قراءت قراءت خواند باهسته و اگر چه جهر واجب باشد و سنّت است که امام جمیع اذکار را بلند بخواند الا و جهت و تکبیرات ششگانه‌

باب نهم در نماز جمعه‌

واجب است در روز جمعه نماز جمعه بعوض ظهر بشش شرط غیر از شرطهای نماز یومیّه اوّل حضور امام یا نائبش و در حال غیبت امام چون ممکن باشد جمعشدن و بطریق امامیه نماز گذاردن بعضی گفته‌اند که سنّت است که نماز جمعه بگذارند و عوض از نماز ظهر شود و بعضی گفته‌اند که حرام است و واجب است که ظهر بگذارند دوّم وقت و اوّل از زوال شمس است و اخر ان هنگامیکه سایه هر چیزی مثل انچیز زیاده گردد پس اگر وقت بگذرد و در نماز جمعه شروع نکرده باشد ظهر واگردد سوم عدد و ان پنج کسند یکی از ایشان امام نماز شرط است در ایشان بلوغ و عقل و مردی و اسلام و ازادی چهارم جماعت و شرط است در ان انچه گذشت در نماز جماعت از شروط امام و غیر ان پس نماز جمعه را تنها نتوانگذارد پنجم دو خطبه پیش از نماز که هر یک مشتمل باشند بر لفظ الحمد للّه و صلوات بر نبی و ال نبی ص و بر وعظ و بر سوره سبک و واجب انست که خطیب در حین خطبه خواند بایستد و اوار برکشد که پنجکس یا زیاده بشنوند و در میان ایندو خطبه بنشیند و