یکدوره فقه کامل فارسی صفحه 45

از عهده بیرون اید و اگر نتواند که بدهد و تلف شود برو چیزی نباشد و اگر بعامل دهد و در دست او تلف شود برو چیزی لازم نگردد و اگر کسی بمیرد و بر مال او زکوة و دین باشد زکوة را مقدّم دارند و بر کافر اگر چه زکوة واجب است لیکن ازو درست نیست و بعد از اسلام ساقط گردد

باب دوّم در شرط زکاة حیوانات سه گانه‌

و انچهار است اوّل حول و ان بگذشتن یازده ماه تمامست و برسیدن ماه دوازدهم زکوة واجب میگردد و باید که تمامی حول شرایط وجوب زکوة باشد پس اگر در اثنای حول قصوری پیدا کند و دیگر بحال خود اید حول از سر گیرد و ابتدای حول نتاج از انزمان باشد که از مادر جدا شوند و بچریدن سیر شوند و اگر کسی را چهار شتر مدّتی باشد و بیکی نتاج اید بعد از انکه نتاج از شیر باز ایستد اعتبار حول بر پنج نماید و اگر کسی را پنجشتر باشد ششماه و بعد از ان مالک پنجشتر دیگر گردد بعد از اتمام حول پنج اوّل گوسفندی بدهد و بعد از حول پنج دوّم گوسفندی دیگر و اگر مالک چهل گوسفند باشد مدّتی و بعد از ان مالک چهل دیگر شود باینملک دوّم چیزی واجب نگردد و اگر مسلمان مرتد گردد ورثه او حول از سر گیرد دوّم چریدنست در تمامی حول پس زکوة نباشد در حیوانیکه علفه دهند و اگر چه زحمتی و خرجی نداشته باشد و بعلفه دادن یک لحظه یا یکروزه یا دو روزه اعتباری نیست و اگر بیشتر علفه دهد اعتبار اسم نمایند که انرا گوسفندی علفی میگویند یا گوسفند چرا بر تقدیر دوّم زکوة ستاند نه اوّل و شیخ ابی جعفر طوسی گفته هر کدام که بیشتر باشد اعتبار نمایند اگر بیشتر چریده باشد زکوة واجب گردد و فرقی نیست میان انکه مالک یا غیر مالک باذن او یا بی‌اذن او علفه دهد و میان انکه خود علفه بخورد و میان انکه مانعی باشد از چریدن یا نه سوّم انکه از برای کار نباشد پس در گاو و شتر کار زکوة واجب نباشد و اگر در بعضی حول کار کند اعتبار اسم نمایند که انرا گاو کار میگویند یا نه چهارم نصابست و هر یکرا نصابهاست امّا شتر دوازده نصاب دارد اوّل پنج و در ان یک گوسفند است دوّم ده و در ان دو گوسفند است سوّم پانزده و در ان سه چهارم بیست و در ان چهار پنجم بیست و پنج پنج گوسفند زکوة باشد ششم بیست و شش بنت مخاض واجب گردد و انشتر ماده‌ایست که یکسال تمام نموده باشد هفتم سی و شش و در ان بنت لبون زکوة باشد و انشتر ماده‌ایست که دو سال تمام کرده باشد هشتم چهل و شش و زکوة ان حقه است یعنی شتر ماده سه سال تمام کرده نهم شصت و یک و زکوة ان جذعه است یعنی شتر ماده چهار سال تمام کرده دهم هفتاد و شش و زکوة ان دو بنت لبونست یازدهم نود و یک و زکوة ان دو حقه است دوازدهم یکصد و بیست و یک سه بنت لبون باشد و یکصد و سی و یکحقه و دو بنت لبون و یکصد و چهل دو حقه و یکبنت لبون و دویست و چهار حقّه باشند یا پنج بنت لبون و مالک مخیّر است هر کدام که خواهد بدهد و زکوتی نیست در کمتر از پنج و در انچیزیکه میان نصابهاست و انرا شنق خوانند مثلا در نه شتر زکوة یک گوسفند است و در چهار زیادتی بهیچ نباشد و در یکصد و بیست دو حقه و از برای بیست و نه هیچ نباشد و اگر از نه شتر چهار فوت شود از زکوة چیزی کم نگردد و گوسفندیکه در زکوة شتر ستانند باید که از میشنه کمتر از جذع نباشد یعنی هفتماهه و از بزینه