یکدوره فقه کامل فارسی صفحه 56

انکه هیچ سخن نکند و روزه وصال یعنی انکه شب روزه نگشاید یا انکه خوردن شام را تأخیر نماید تا بسحر و روزه سنّت زن بی اذن شوهر و بنده بی اذن خواجه و بعضی گفته‌اند که اگر منع نمایند حرامست و همچنین است روزه فرزند با منع پدر و مهمان با منع مهمان کننده و روزه واجبی با خستگی که از انضرر یابد و روزه واجبی در سفر مگر روزه بدل هدی تمتع و بدل بدنه کسی را که از عرفات پیش از غروب و روز عرفه بیرون شود و روزه نذر مقیّد بسفر و روزه کسی که سفر او حکم حضر دارد

باب دوّم در شروط روزه‌

اوّل بلوغ است و ان شرط وجوب روزه است پس بر طفل واجب نباشد و اگر چه طاقت روزه داشته باشد لیکن سنّت است که او را عادت دهند بروزه در هفت سالگی اگر تواند و سخت گیرند برو بنه سالگی و روزه او درست باشد و نیّت سنّت کند و اگر شک کند که بالغ شده یا نه روزه واجب نباشد و اگر در اثنای روز بالغ شود سنّت است که امساک کند و اگر چه چیزی خورده باشد دوّم عقل است و انشرط وجوب و صحّت روزه است پس روزه مجنون اعتباری ندارد و او را امر نکنند بروزه چنانکه صبی را امر می‌کنند و همچنین کسیکه بیهوش گشته خواه انکه پیشتر نیّت کرده باشد یا نه روزه‌اش صحیح نیست و برو قضا واجب نه و اگر چه بجهة علاج او را خوردنی یا اشامیدنی داده باشند و اگر در اخر روز دیوانگی یا بیهوشی دست دهد روزه انروز باطل گردد و اگر در اثنای روز عاقل گردد یا بهوش اید سنت است که امساک نماید و اگر بفعل خود بیهوش گردد قضا واجب باشد و کسی که بخوابست روزه‌اش صحیح است اگر در شب نیّت کرده باشد یا پیش از زوال بیدار گردد و نیّت کند و اگر بیدار نگردد تا بعد از زوال و نیّت نکرده باشد قضا واجب باشد سوّم اسلام است و انشرط صحّت روزه است نه وجوب چه بر کافر روزه واجب است و از او صحیح نیست و لیکن باسلام ساقط میگردد و در اثنای روز اگر مسلمان گردد سنّت است که امساک نماید و امّا انچه بارتداد فوت شده قضای انواجب است و اگر در اثنای روز مرتد گردد روزه باطل شود و اگر چه باز مسلمان شود پیش از افطار چهارم عدم سفر است و انشرط صحّت روزه واجبی است یعنی در سفریکه موجب قصر نماز است روزه رمضان و دیگر روزه‌های واجبی صحیح نیست بلکه قضا واجب است الّا نذر روز معیّن مقید بسفر همچو کسی که نذر کند که ماه رجب معیّن روزه بدارد و اگر چه در سفر باشد و سه روز بدل هدی تمتّع کسی را که عاجز باشد از ان در حج و هیجده روز بدل شتری که واجب است بجهة کفارت انکه پیش از غروب روز عرفه از عرفات رفته چون عاجز باشد از ان امّا روزه سنّت در سفر مکروه است الّا سه روز از برای حاجت در مدینه و حکم روزه در سفر حکم قصر نماز است پس اگر در سفر روزه واجبی دارد باطل باشد و قضای واجب مگر انکه حاجت؟؟؟؟ بقصر بوده باشد که روزه‌اش صحیح است و اگر در شهری نیّت اقامت ده روزه کند روزه واجب باشد و اگر تردد نماید بعد از یکماه روزه واجب باشد و اگر داند که پیش از زوال بشهر خود یا بشهری که نیّت اقامت ده روزه داشته باشد خواهد رسید مخیّر است که افطار کند یا امساک نماید و امساک بهتر است و چون پیش از زوال برسد و افطار نکرده باشد نیّت روزه نماید بر سبیل وجوب و کافی باشد و اگر افطار کرده باشد یا بعد از زوال برسد سنّت است که امساک نماید و اگر پیش از زوال سفر کند واجب باشد افطار و اگر بعد از زوال سفر کند امساک واجب باشد و جائز نیست افطار تا انکه اذان نشنود و دیوار نبیند چنانکه گذشت در باب نماز پنجم صحّت بدنست صحیح نیست روزه از خسته که بان ضرر یابد و بنای ضرر برفت یا مریض است یا قول عارف و واجب است برو قضا و اگر با وجود مرض روزه دارد صحیح نباشد و قضا واجب باشد و اگر مریض گردد