یکدوره فقه کامل فارسی صفحه 64

کرده‌اند و شرط است در منوب عنه یعنی کسیکه از قبل او حج گذارده میشود ایمان مگر انکه پدر نائب باشد و موت یا عجز او در حج واجب و در حج سنّت این شرط نیست و جائز است در حج سنّت نیابت از قبل زنده قادر و در ان فضل بسیار است و نقل است از قبل علی بن یقطین که از مخلصان امام موسی کاظم ع بوده پانصد و پنجاه کس در یکسال حج سنّت گذاردند و کمتر چیزی که بیک کس داد هفتصد و پنجاه دینار طلا بود و بیشتر ده هزار دینار طلا پس اگر نائب بمیرد بعد از احرام و دخول حرم محسوب باشد و اگر پیشتر بمیرد بازستانند از اجرة انچه مقابل فعل باقیست و واجب است بر نائب هر شرطی که کرده باشند در حج از سنّتها و جائز است نیابت در بعضی افعال حج همچو طواف و سعی و رمی جمره و ذبح با عجز منوب عنه نه در احرام و وقوف بعرفات یا مشعر و شب در منی بودن و سر تراشیدن و بر نائب واجب است انچه لازم می‌شود از کفارات و هدی و اگر حج را افساد نماید حج کند در سال اینده یا اجرة باز پس دهد و اگر کسی وصیّت نماید بمبلغی از برای حج واجب اجرت المثل را از اصل ترکه اخراج نمایند و زیادتی را از ثلث ان و در حج سنّتی همه را از ثلث ترکه اخراج نمایند امّا حج سنّت شرط است در ان اسلام و انکه برو حج واجبی نباشد از حجة الاسلام و غیر ان و اذن خواجه و زوج بنده و زوجه را و شرط نیست بلوغ و اذن پدر و مادر در حج سنّت و اگر چه افضل انست که از ایشان رخصت نماید

باب دوّم در اقسام و افعال حج‌

اشاره

حج سه قسم است تمتع و قران و افراد امّا تمتع فرض است بر کسیکه منزل او از مکه بدوازده میل دور باشد و اندو دیگر فرض است بر اهل مکه و کسانیکه در حوالی مکه می‌نشینند و بر صاحب هر دو منزل واجب باشد فرض منزلیکه اقامت او در انجا بیشتر است و اگر برابر باشد مخیّر است و فرض کسی که اقامت نموده در مکه فرضی اهل مکه میشود در سال سوّم و جائز است هر یکرا عدل و بفرض دیگری از برای ضرورت همچو ترسی از حیض و نفاس و خلاف کرده‌اند درینکه جائز است مکی را حج تمتع باختیار در حجة الاسلام و افعال حج تمتع بیست و پنج است اوّل نیّت عمره دوّم احرام از برای عمره از میقات سوّم تلبیه چهارم پوشیدن دو جامه احرام پنجم طواف خانه از برای عمره ششم دو رکعت طواف هفتم سعی میان صفا و مروه هشتم تقصیر نهم نیّت حج دهم احرام بحج از مکه روز ترویه یازدهم تلبیه دوازدهم پوشیدن جامه احرام سیزدهم رفتن بعرفات و بودن انجا تا بغروب و شمس روز عرفه چهاردهم بمشعر رفتن پانزدهم توقف نمودن انجا از طلوع فجر تا طلوع شمس روز عید شانزدهم امدن بمنی و سنگ انداختن بجمره عقبه هفدهم ذبح هدی هجدهم تراشیدن سر نوزدهم امدن بمکه و طواف کردن از برای حج بیستم گذاردن دو رکعت طواف بیست و یکم سعی میان صفا و مروه از برای حج بیست و دوّم طواف نساء بیست و سوّم دو رکعت ان بیست و چهارم پس رفتن بمنی و بودن شب یازدهم و دوازدهم و سیزدهم بیست و پنجم انداختن سنگ بهر سه جمره و امّا ازینها ارکان سیزده است اوّل نیّت عمره دوّم احرام بعمره سوّم تلبیه چهارم طواف خانه از برای عمره پنجم سعی ان ششم نیّت بحج هفتم احرام بحج هشتم تلبیة نهم بعرفات بودن دهم بمشعر بودن یازدهم طواف حج دوازدهم سعی ان سیزدهم ترتیب و باطل میشود حج بترک یکی از ارکان بعمد نه بسهو مگر انکه هر دو موقف ترک کند که حج باطل میشود و اگر چه بسهو باشد و باطل نمیشود بترک باقی افعال و اگر چه بعمد باشد امّا حج مفرد افعال ان مثل افعال گذشته است الّا انست که مؤخّر است عمره ان از حج و در عمره ان که عمره مفرده خوانند واجب است طواف نساء و دو رکعت بعد از سر تراشیدن یا تقصیر نمودن و همچنین است در هر عمره مفرده و درین حج هدی نیست و امّا حج قارن مثل حج مفرد است الّا انست که حاجی با خود همراه میدارد هدی را از حین احرام