- محدودۀ تقلید 1
- فصل اوّل: احکام تقلید 1
- گسترۀ فقه 2
- راههای شناخت مرجع اعلم 2
- اصطلاحات تقلید 5
- تقلید از میّت 5
- تبعیض در تقلید 6
- مسائل دیگر تقلید 7
- فاضلاب تصفیه شده 9
- فصل دوّم: احکام آبها 9
- آب مضاف 9
- 1 و 2- بول و غائط 11
- فصل سوّم: احکام نجاسات 11
- 3- مردار 11
- [نجاسات] 11
- 5- کافر، و کسانی که در حکم کفّارند. 12
- 4- خون 12
- 7- شراب و سایر مسکرات 14
- 6- سگ 14
- وسواس 15
- مسائل متفرّقۀ نجاسات 16
- فصل چهارم: احکام مطهّرات 17
- 1- استحاله 17
- 2- ثلثان 18
- طریقۀ وضو گرفتن 19
- فصل پنجم: احکام وضو 19
- اشاره 20
- افعال وضو 20
- مسح 22
- مسح سر 23
- مسح پا 24
- شرایط وضو 27
- احکام وضو 32
- اموری که باید برای آن وضو گرفت 34
- وضوی جبیره 37
- سؤالات متفرّقۀ وضو 37
- فصل ششم: احکام غسل 39
- غسل جنابت 39
- غسل استحاضه 39
- غسل بدون خارج کردن لباس از بدن 40
- احکام مردگان 41
- 1- غسل میّت 41
- فصل هفتم: [در بارۀ مردگان] 41
- 2- کفن 42
- 5- دفن میّت 43
- 3- حَنُوط 43
- 4- نماز میّت 43
- 6- نبش قبر 45
- احکام قبرستان 48
- احکام شهید 49
- مراسم عزاداری 50
- فصل هشتم: احکام تیمّم 53
- وقت نماز 54
- فصل نهم: احکام نماز 54
- لباس نمازگزار 55
- اشاره 55
- حجاب زنان 56
- مکان نمازگزار 57
- فعّالیّتهای مساجد 58
- آداب و احکام مسجد 58
- اشاره 58
- ورود کفّار به مسجد 59
- موقوفات مسجد 60
- تخریب ساختمان مسجد 60
- دیگر احکام مسجد 62
- 2- قرائت 65
- اذان و اقامه 65
- واجبات نماز: 65
- 1- قیام 65
- 3- سجده 69
- 4- تشهّد 70
- مبطلات نماز 71
- شکستن نماز 72
- شکّیات نماز 72
- نماز مسافر 72
- نماز قضای پدر و مادر 76
- [نماز جماعت] 76
- فضیلت نماز جماعت 76
- نماز قضا 76
- اشاره 76
- شرایط امام جماعت 77
- اشاره 77
- اقتدا به غیر روحانی 78
- احکام جماعت 79
- نماز آیات 82
- نماز جمعه 83
- سؤالاتی دیگر پیرامون نماز 84
- مبطلات روزه 86
- فصل دهم: احکام روزه 86
- تشخیص ضرر برای بیمار 87
- کفّاره و قضای روزه 87
- رؤیت هلال 88
- سؤالات متفرّقۀ روزه 89
- فصل یازدهم: احکام اعتکاف 91
- شرایط اعتکاف 91
- اهمیّت اعتکاف 91
- مبطلات اعتکاف 92
- خروج از مسجد 92
- مکان اعتکاف 92
- متفرّقات اعتکاف 94
- محرّمات اعتکاف 94
- منافع کسب 96
- فصل دوازدهم: احکام خمس 96
- مصرف خمس 98
- سؤالات متفرّقۀ خمس 98
- زکات فطره 102
- فصل سیزدهم: احکام زکات 102
- مصرف زکات فطره 103
- استطاعت 106
- فصل چهاردهم: احکام حج 106
- میقات 107
- احرام 108
- محرّمات احرام 109
- طواف 109
- نماز طواف 110
- رمی جمرات 111
- قربانی 111
- عمرۀ مفرده 111
- متفرّقه 112
- حجّ کودکان 112
- فصل پانزدهم: احکام قضا 115
- صفات قاضی 115
- الف و ب و ج) اقرار، بیّنه، علم قاضی 116
- راههای اثبات جرم و برائت از اتّهام 116
- د) قسم 117
- علم قاضی 121
- تعارض اسناد و بیّنه 124
- رشوه 125
- قضاوت غیابی 125
- تجدید نظر در حکم قاضی 126
- اقامۀ دعوای مسلمانان در دادگاههای غیر اسلامی 127
- سؤالات دیگر مسائل قضایی 128
- فصل شانزدهم: احکام بیع 135
- تجارتهای حرام و باطل 135
- 1- فیلمها و عکسهای مبتذل 135
- 2- نوارهای صوتی و تصویری مبتذل (موسیقی) 136
- 4- دست زدن 141
- 3- رقص 141
- 5- قمار 142
- 6- مجسّمهسازی 151
- 8- دروغ 153
- 7- غیبت 153
- 9- موادّ مخدر 154
- 10- استعمال دخانیات 157
- 11- تراشیدن ریش 159
- 12- حیوانات حرام گوشت 160
- 13- احضار ارواح 160
- عزاداری 161
- شرایط خریدار و فروشنده 162
- ولایت فقیه 164
- مقدار سود در معامله 166
- معاملۀ سلف 167
- نقد و نسیه 168
- 1- خیار شرط 169
- خیارات: 169
- 2- خیار عیب 171
- بیع فضولی 173
- 3- خیار غبن 173
- فروش اعتبار 174
- اوراق بهادار 175
- مالکیّت زمانی 177
- پورسانت 178
- قاچاق کالا 178
- سؤالات متفرّقۀ بیع 179
- فصل هفدهم: احکام شرکت 182
- فصل هجدهم: احکام صلح 184
- فصل نوزدهم: احکام اجاره 185
- فصل بیستم: احکام مضاربه 189
- فصل بیست و یکم: احکام حجر 191
- فصل بیست و دوّم: احکام وکالت 195
- اشاره 197
- فصل بیست و سوّم: احکام دین و قرض 197
- ربای قرضی 198
- فصل بیست و چهارم: احکام رهن 200
- فصل بیست و پنجم: احکام ضامن شدن 201
- فصل بیست و ششم: احکام کفالت 204
- فصل بیست و هفتم: احکام ودیعه و امانت 205
- فصل بیست و هشتم: احکام نکاح 206
- خواستگاری 206
- مقدّمات نکاح 206
- صیغۀ عقد 207
- نکاح معاطاتی 208
- شرایط مجاز و غیر مجاز 209
- اولیای عقد 211
- عیوب موجب فسخ 212
- 2- جنون 212
- 1- عنن 212
- 3- تدلیس 213
- محارم 216
- زنانی که ازدواج با آنها حرام است 218
- احکام عقد دائم 221
- 1- مهریّه 221
- 2- تمکین 224
- 3- اطاعت از شوهر 225
- 4- مسکن 225
- 5- اجرة المثل 226
- ازدواج موقّت 227
- احکام نگاه و نظر 230
- پوشش 232
- ارتباط زن و مرد 233
- احکام شیر دادن 235
- نشوز 236
- احکام اولاد 238
- احکام وطی به شبهه 240
- حضانت 241
- نفقه 244
- اختلافات زوجین 246
- سؤالات متفرّقۀ نکاح 248
- عدّۀ طلاق 253
- شرایط طلاق 253
- فصل بیست و نهم: احکام طلاق 253
- طلاق رجعی 255
- طلاق خلع 256
- طلاق غیابی 258
- محلّل 258
- سؤالات متفرّقۀ طلاق 262
- فصل سیام: احکام لعان 265
- فصل سی و یکم: احکام غصب 267
- فصل سی و دوّم: احکام اموال مجهول المالک 269
- فصل سی و سوّم: احکام سر بریدن و شکار حیوانات 272
- احکام ذبح 272
- احکام شکار 273
- احکام صید 275
- فصل سی و چهارم: احکام خوردنیها و آشامیدنیها 276
- فصل سی و پنجم: احکام نذر و عهد 279
- فصل سی و ششم: احکام وقف 283
- فصل سی و هفتم: احکام هبه 293
- فصل سی و هشتم: احکام احیای موات 294
- فصل سی و نهم: احکام اقرار 298
- فصل چهلم: احکام شهادت 302
- فصل چهل و یکم: احکام وصیّت 306
- طبقۀ دوّم ارث 309
- ارث زوجین 309
- فصل چهل و دوّم: احکام ارث 309
- ارث کسانی که همزمان فوت کردهاند 310
- محروم کردن از ارث 312
- موانع ارث 312
- سؤالات متفرّقه 313
- فصل چهل و سوم: امر به معروف و نهی از منکر 318
- فصل چهل و چهارم: احکام دفاع 319
- مقدّمات حدود: 324
- الف) اقرار 324
- فصل چهل و پنجم: احکام حدود 324
- ج) بلوغ و رشد 325
- ب) شهادت 325
- د) توبه 326
- ه) اجرای حد در ملأ عام 329
- ز) تغییر نوع مجازات 330
- و) چگونگی کشف جرم 330
- اقسام حدود 331
- اشاره 331
- 1- حدّ زنا 331
- زنای محصنه 332
- تداخل حدّ و تعزیر 334
- حکم زنای با محارم 334
- حکم زنای به عنف 335
- حکم زنای غیر مسلمان 336
- تبعید 337
- 2- حدّ مساحقه 338
- 3- حدّ لواط 338
- 6- حدّ شرب خمر 339
- 4- حدّ قوّادی 339
- 5- حدّ قذف 339
- اشاره 341
- 7- حدّ سرقت 341
- شرکت در سرقت 342
- مستثنیات حدّ سرقت 343
- الف) سرقت در سال قحطی 343
- ب) سرقت زن از شوهر 344
- ج) سرقت در حال اضطرار 345
- د) سرقت پدر از فرزند 345
- و) سرقت منافع 346
- ه) سرقت اموالی که مالیّت ندارد 346
- ح) سرقت از سارق 347
- ز) سرقت موقّت 347
- احکام دیگر سرقت 347
- 8- حدّ محارب 349
- 9- حدّ ارتداد 352
- سؤالات متفرّقۀ حدود 353
- تعزیرات 357
- فصل چهل و ششم: احکام قصاص 363
- مصادیق قتل عمد و شبه عمد 363
- 1- مساوات در دین 368
- شرایط قصاص 368
- 2- قاتل پدر مقتول نباشد 369
- 4- مقتول محقون الدم باشد 371
- لوث و قسامه 371
- 3- مساوات در عقل 371
- 5- مساوات در جنسیّت 371
- اولیای دم 380
- استیفای قصاص 384
- تأخیر قصاص 386
- تبدیل قصاص به دیه 387
- قصاص اعضا 388
- عفو از قصاص 389
- سؤالات متفرّقۀ قصاص 392
- کفّارۀ قتل عمد 392
- موجبات ضمان 394
- فصل چهل و هفتم: احکام دیات 394
- ضمان جریره 415
- جانی یا مجنیّ علیه مردّد بین چند نفر معیّن است 416
- دیۀ زنان 417
- دیۀ کفّار 419
- 1- دیۀ مو 420
- دیۀ اعضا 420
- 2- دیۀ چشم 421
- 3- دیۀ بینی 422
- 4- دیۀ گوش 424
- 5- دیۀ گردن 425
- 6- دیۀ دست 426
- 7- دیۀ انگشتان دست 427
- 8- دیۀ پا 428
- 9- دیۀ آلت تناسلی 429
- 10- دیۀ اعضای داخلی 429
- دیۀ شکستگیها 430
- دیۀ منافع 433
- 1- ارش دررفتگی کتف 438
- ارش 438
- اشاره 438
- 3- ارش نقص حاصل از استخوان معیوب 439
- 2- ارش بافت نرم عصبی دست 439
- 4- ارش پارگی مقعد 439
- 5- ارش نقص راه رفتن 440
- 6- ارش البکارة 440
- شجاج 442
- دیۀ جنین 449
- عاقله 450
- دیۀ جنایت بر میّت 452
- موارد پرداخت دیه از بیت المال 453
- عفو از دیه 455
- خسارت عدم النفع 457
- تغلیظ دیه 458
- نحوۀ پرداخت دیه 459
- سؤالات دیگر دیات 460
- استخدام در بانکها 463
- فصل چهل و هشتم: احکام بانکها و صندوقهای قرض الحسنه 463
- سپردهها 464
- احکام وامها 465
- کارمزد 469
- دیگر احکام بانکها 470
- فصل چهل و نهم: احکام پزشکی 472
- تحصیل در رشتۀ پزشکی 472
- ضمان طبیب 473
- ویزیت 475
- معاینه 475
- احکام مختلف معالجه و درمان 480
- روان درمانی 483
- پیوند اعضا 484
- تغییر جنسیّت 485
- تلقیح مصنوعی 486
- جلوگیری 490
- سقط جنین 491
- خریدوفروش اعضای بدن 492
- کالبد شکافی و تشریح 493
- پیشگیری 495
- سؤالات دیگر پزشکی 496
- پایان دادن به زندگی! 496
- 1- آسیبشناسی تربیت دینی 500
- فصل پنجاهم: مسائل متفرّقه 500
- الف) نبوّت 502
- 3- اعتقادیّات 502
- 2- احکام اکراه 502
- ب) عصمت 504
- د) سرانجام جاهلان قاصر 504
- ج) عدل الهی 504
- ه) مقایسۀ ائمّه با انبیا 505
- و) ولایت 505
- ز) امام زمان علیه السلام 506
- ح) وظیفۀ منتظران 507
- ط) رجعت 508
- ک) جهان آخرت 508
- ی) شفاعت 508
- 4- بیت المال 509
- 5- بیمه 510
- 6- تبلیغ دین 510
- 7- تراست و کارتل 512
- 8- تقلّب 513
- 9- تکدّیگری 514
- 10- جبران خسارت 516
- 11- حقوق 517
- الف) حقّ الطبع 517
- ب) کپیرایت 520
- ج) حقّ الاختراع 521
- د) حقّ همسایه 522
- ه) حقوق والدین 524
- و) حقّ فرزند 525
- ز) حقّ الناس 525
- ح) حقّ المارّه 526
- 12- حکومت اسلامی 527
- ط) حقّ ارتفاق 527
- 13- خرافات 534
- 14- دعاها 540
- 15- دعانویسی 541
- 16- رؤیا 543
- 17- رسانهها 544
- الف و ب) اطّلاعرسانی و اطّلاعرسانان 544
- ج) جرایم مطبوعاتی 557
- د) فیلمها 560
- ه) فیلمها و تبلیغ کالا 565
- و) نابود کردن فیلمهای فاسد 566
- ز) فیلمها و طنزها 567
- 18- سؤالات سیاسی 570
- 19- صدقه 572
- 20- صلۀ رحم 574
- 22- عید الزهراء 575
- 21- طیّ الارض 575
- 23- فراگیری فلسفه و علوم غریبه 576
- 24- قرآن مجید 577
- 25- کاروانهای عروسی 580
- 26- کنوانسیون محو اشکال تبعیض علیه زنان 581
- 27- گروههای منحرف 582
- الف) قاچاق 584
- 28- گناهان 584
- ب) خودکشی 585
- ج) حقیر شمردن گناه 586
- د) اهانت 587
- و) آشکار کردن گناه 587
- ه) سوء ظنّ 587
- ز) هجرت از محیط گناه 587
- ح) توبۀ از گناه 588
- 29- مراسم ولادت امام هفتم علیه السلام 588
- 30- مسائل عمومی مشاغل 590
- الف) شغل روحانیّت 595
- 31- مشاغل خاصّ 595
- ب) خدمۀ هواپیماها 596
- د) کارکنان کمیتۀ امداد 596
- ج) رفتگران 596
- و) کارمندان مخابرات 597
- ه) طلافروشان 597
- ح) رانندۀ تاکسی 598
- ز) دامپزشک 598
- ط) معلّمان 599
- ی) جاسوسی 599
- 32- نگهداری حیوانات 600
- 33- ورزش 602
- 34- ورزش بانوان 604
صورت رسیدگی، مبنای حکم قاضی، احکام اسلامی خواهد بود، یا مذهب یکی از اصحاب دعوی؟ در صورت اخیر، اگر اصحاب دعوی دارای ادیان یا مذاهب مختلف باشند، ملاک حکم قاضی مذهب کدام یک از آنان خواهد بود؟
جواب: حاکم شرع مزبور میتواند طبق مذهب شیعه، یا طبق مذهب آنها در میان آنان حکم کند. و اگر مذهب آنها مختلف است، طبق شیعه قضاوت میکند.
سؤال 438- اگر دو نفر با هم اختلافی داشته باشند، و هر کدام طبق فتوای مرجع تقلیدش حق با او باشد، آیا در این صورت برای قطع مادّۀ نزاع میتوان به حاکم غیر شرعی رجوع کرد؟
جواب: آنها باید در نزاع خود به حاکم شرعی رجوع کنند. و او طبق نظر خود حکم میکند، و برای طرفین پذیرش آن لازم است.
سؤالات دیگر مسائل قضایی
سؤال 439- با عنایت به این که تقدیم دادخواست به دادگاهها از طرف مدّعی مستلزم مخارج زیادی، از قبیل هزینۀ تمبر دادرسی، هزینۀ کارشناسی، هزینۀ تهیّۀ وسیلۀ اجرای معاینۀ محلّ، و مانند آن میباشد، آیا دادگاه میتواند (در صورت وارد تشخیص دادن اصل دعوای خواهان،) علاوه بر اصل موضوع، حکم به محکومیّت مدّعی علیه نسبت به پرداخت هزینههای مزبور بنماید؟
جواب: اگر راه گرفتن حقّ منحصر به مراجعه به دادگاه بوده، حق دارد هزینههای مزبور را نیز بگیرد.
سؤال 440- کتابهای فقهی، که دلالت بر وجود نوعی هیأت منصفه و یا شبیه آن، در پارهای از محاکم رسیدگی به دعاوی در دورههایی از تاریخ قضای اسلامی داشته باشد، کدامند؟ چنانچه نمونههای تاریخی از برگزاری جلسات محاکمه با حضور فضلا و اهل علم که در محضر قاضی تشکیل شده سراغ دارید، به آنها اشاره نموده، و منبع آن را مشخص فرمایید.
جواب: مرحوم محقّق در کتاب شرایع، کتاب القضاء به این مسأله اشاره کرده،