‌رساله توضیح‌المسائل با اضافات فراوان و استفتاءات جدید جلد 3 صفحه 160

12- حیوانات حرام گوشت

سؤال 499- همان‌طور که مطّلعیم طبق نظر حضرات مراجع تقلید، حفظهم اللّٰه گوشت آبزیان و حیوانات دریایی که دارای فلس هستند حلال، و آنها که فلس ندارند حرام است. آیا مطلق استفاده از آبزیان فاقد فلس حرام است، یا برای استفاده‌های غیر خوراکی، یا در معرض استفادۀ غیر مسلمان قرار دادن اشکالی ندارد؟ هر چند به فروختن، یا معاوضه با چیزی، یا به عنوان حق الاختصاص به غیر، در برابر وجه نقد یا جنسی باشد. نظر حضرتعالی در این مسأله چیست؟

جواب: هرگاه چنان آبزیانی را به کسانی بفروشند که خوردن آن را حلال می‌دانند، یا برای مصارف غیر خوراکی بفروشند، اشکالی ندارد.

سؤال 500- خریدوفروش ماهیهای حرام گوشت چه حکمی دارد؟

جواب: هرگاه منافع حلالی، مانند تهیّۀ غذا برای مرغداریها و مانند آن، داشته باشد جایز است. همچنین فروختن آنها به غیر مسلمانان، که خوردن آن را جایز می‌دانند اشکالی ندارد.

سؤال 501- خریدوفروش بالهای ماهیهای حرام گوشت، در صورتی که منافع مباحی داشته باشد، چه حکمی دارد؟

جواب: اشکالی ندارد.

13- احضار ارواح

سؤال 502- نظر حضرتعالی در مورد احضار ارواح چیست؟ آیا عقلًا این کار امکان‌پذیر است؟ و چنانچه ممکن باشد، آیا از دیدگاه شرع مجاز است؟

جواب: این کار عقلًا امکان‌پذیر است، ولی شرعاً جایز نیست، و مفاسد زیادی به بار می‌آورد. «1»

(1) شرح این مطلب را در کتاب «ارتباط با ارواح» نوشته‌ایم.