‌رساله توضیح‌المسائل با اضافات فراوان و استفتاءات جدید جلد 3 صفحه 166

است، و حکومت وظایفی دارد که مردم باید طبق آن عمل کنند، جنبۀ عملی به خود می‌گیرد. و حتّی در مورد ولایت امام، بخشی جنبۀ عقیدتی دارد، و بخش دیگر- که مربوط به حکومت است- جنبۀ عملی دارد.

مقدار سود در معامله

سؤال 516- کالایی را برای فروش (مثلًا) به قیمت صد تومان خریده‌ایم، که با 20% سود آن را 120 تومان می‌فروشیم. پس از مدّتی همان کالا را باید 150 تومان بخریم، که در این بین از اصل سرمایه 30 تومان ضرر داده‌ایم، و اگر این روال ادامه داشته باشد، اصل سرمایه هم از کف خواهد رفت. حال چه کنیم که هم سودِ عادلانه داشته باشیم، و هم ضرر نکنیم؟

جواب: نرخ کالا را شخص فروشنده می‌تواند تعیین کند؛ ولی در این گونه موارد بهتر این است که اجناسی را که ارزان خریده‌اند، ارزان بفروشند (با سود عادلانه) و اجناسی که گران می‌خرند، گران بفروشند (با سود عادلانه).

سؤال 517- لطفاً در مورد سود فروشندگان کالا به سؤالات زیر پاسخ دهید:

1- میزان سود برای کاسب و مغازه‌دار شرعاً و عرفاً چند در صد می‌باشد؟

جواب: سود میزان معیّنی ندارد و بستگی به رضایت طرفین دارد، مگر در کالاهایی که از سوی نظام اسلامی قیمت خاصّی برای آن تعیین شده باشد. ولی رعایت انصاف در هر حال بسیار خوب است.

2- با توجّه به این که قانون و اتّحادیّۀ اطاق بازرگانی 24% سود برای فروشندگان تصویب نموده، اگر کاسبی بیش از این مقدار سود از مصرف کنندگان دریافت کند، آیا حلال است، یا مقدار اضافی جایز نمی‌باشد؟

جواب: از قوانین و مقرّرات نظام اسلامی تخلّف نکنید.

3- مغازه‌دار، از تولیدی اجناس نسیۀ 2 ماهه و 4 ماهه به قیمت بیشتر از نقد خریداری می‌کند. ولی در موقع فروش، همان قیمت نسیه که خریده به اضافۀ سود 40% یا بیشتر، از مشتریان نقداً دریافت می‌نماید. این نوع معاملات چه حکمی دارد؟