‌رساله توضیح‌المسائل با اضافات فراوان و استفتاءات جدید جلد 3 صفحه 197

فصل بیست و سوّم: احکام دین و قرض

اشاره

سؤال 581- پسری بالغ و متأهّل، در جمهوری اسلامی ایران، بدون اجازه و رضایت پدر معاملاتی به این صورت انجام می‌دهد، که پول کارگران افغانی کشور ما را به قیمت معیّنی در مقابل پول رایج افغانستان می‌خریده، ولی قیمت آن را در اینجا نمی‌پرداخته، بلکه به طرفهایی که با آنها قرار داشته، در افغانستان حواله می‌داده است. اکنون طرفهای او ورشکست شده، و فرار کرده‌اند، و پسر نیز ورشکست شده، و فرار کرده است. این پسر هیچ گونه اموالی در نزد پدر ندارد، و حتّی عائله‌اش را نیز پدر تکفّل می‌کند. آیا طلبکاران حقّ مطالبه از پدر او را دارند؟

جواب: در فرض مسأله، که پسر مستقلًاّ و بدون اجازۀ پدر کار می‌کرده، پدر در برابر نتیجۀ کار او مسئولیّتی ندارد.

سؤال 582- بدهکار به حساب جاری طلبکار پول واریز کرده، و فیش آن را به طلبکار تحویل داده، ولی طلبکار آن را گم کرده است. طلبکار پس از مدّتی جهت گرفتن پول به بانک مراجعه کرده، و بانک واریز شدن چنین پولی را انکار می‌کند، و می‌گوید اگر مدرکی دارید، ارائه دهید! در حالی که طلبکار و بدهکار به همدیگر اعتماد کامل دارند. حکم الهی در این مورد چیست؟

جواب: نظر به این که طلبکار فیش را گم کرده، و راه تحقیق را بر بدهکار بسته، به خود ضرر زده است. ولی چنانچه مسأله را از طریق خصوصی دنبال کنند، شاید به نتیجه برسند.

سؤال 583- میزان در حبس مدیون مدّعی اعسار، طریقی است یا موضوعی؟ اگر قاضی مردّد باشد، می‌تواند او را در حبس نگهدارد؟ آیا قاضی می‌تواند تا رفع تردید