‌رساله توضیح‌المسائل با اضافات فراوان و استفتاءات جدید جلد 3 صفحه 319

فصل چهل و چهارم: احکام دفاع

سؤال 897- در مورد صدمات وارده بر شخص در مقام دفاع بفرمایید:

الف) چنان چه شخصی در مقام دفاع از خود، مجبور به عملی شود که صدمۀ بدنی به وی وارد کند، یا موجب مرگ وی گردد، مسئولیّت مرگ مدافع، یا صدمات وارده بر عهدۀ کیست؟ به عنوان مثال اگر برای فرار از تجاوز جنسی خود را به شیشه‌ای بزند و مجروح شود، یا در اثر پریدن از بلندی پای او بشکند، یا فوت نماید، چه کسی ضامن است؟

جواب: در صورتی که شخص مهاجم او را هُل داده، یا سبب جراحت، یا سقوط از بلندی شده، او مسئول است، ولی اگر خودش برای نجات خود چنین کاری کرده، دیه یا قصاص بر کسی نیست؛ هر چند مهاجم تعزیر شدید دارد.

ب) در فرض فوق، آیا بین صورتی که راه فرار منحصر در آنچه انتخاب کرده بوده، و موردی که راه دیگری برای فرار وجود داشته، ولی شخص مورد هجوم در اثر ترس یا عجله از این طریق اقدام نموده، تفاوتی وجود دارد؟

جواب: از نظر دیه فرقی نمی‌کند، ولی از نظر تعزیر تفاوت دارد.

سؤال 898- اگر کسی که ربوده شده، در معرض مرگ باشد، و برای گریز از آن، راهی جز مقاتله نداشته باشد (مثل این که با ممانعت مسلّحانۀ رباینده مواجه شده باشد)، تکلیف او چیست؟

جواب: می‌تواند از خود دفاع کند؛ هر چند بناچار مستلزم نابودی طرف گردد.

سؤال 899- آیا مکرِه بر امر حرامی مثل لواط یا زنا، خونش هدر است؟ اگر راهی جز کشتن وی وجود نداشته باشد چطور؟