‌رساله توضیح‌المسائل با اضافات فراوان و استفتاءات جدید جلد 3 صفحه 388

1- آیا در این گونه موارد قصاص به طور قهری تبدیل به دیه می‌شود؟

جواب: در صورتی که امیدی به پرداخت فاضل دیه در آیندۀ نزدیک نباشد، حکم قصاص تبدیل به دیه می‌شود.

2- چنانچه پاسخ منفی است، در شرایطی که عدم قصاص، یا تأخیر آن، به مصلحت نباشد، و چه بسا عوارض سیاسی و اجتماعی شدیدی در بر داشته باشد، آیا می‌توان با پرداخت فاضل دیه از بیت المال قصاص را اجرا نمود؟

جواب: در صورتی که عدم اجرای قصاص واقعاً مشکل آفرین بوده باشد، پرداختن فاضل دیه از بیت المال بی‌مانع است.

3- در فرض مسأله، آیا می‌توان بدون ردّ فاضل دیه، قصاص را اجرا نمود، و فاضل دیه به عنوان دین بر ذمّه ولیّ دم باقی بماند؟

جواب: جایز نیست.

4- اگر (آن گونه که برخی از فقها می‌فرمایند) در این گونه موارد، وظیفه صبر کردن تا زمان توانایی ولیّ دم باشد، در مواردی که ممکن است انتظار قصاص سالها به طول بکشد، و این امر برای قاتل و خانوادۀ وی موجب عسر و حرج گردد، تکلیف چیست؟

جواب: در صورت احتمال یسار در آیندۀ دور، تبدیل به دیه می‌شود.

قصاص اعضا

سؤال 1108- فردی که دستش قطع شده، دست فرد دیگری را به خود پیوند می‌زند، آنگاه این دست توسّط دیگری قطع می‌شود، بفرمایید:

الف) چه مسئولیّتی متوجّه جانی است؟

ب) آیا بین صورتی که دست پیوند زده شده به طور کامل ترمیم یافته، و صورتی که به طور ناقص بهبود یافته، تفاوتی وجود دارد؟

جواب: در صورتی که آن دست به طور کامل ترمیم یافته، حکم دست اصلی را دارد.