‌رساله توضیح‌المسائل با اضافات فراوان و استفتاءات جدید جلد 3 صفحه 423

شکستن استخوان هر عضوی که برای آن عضو دیۀ معیّنی است، خُمس آن می‌باشد، و اگر معالجه شود و بدون عیب گردد، دیۀ آن 45 دیۀ شکستن آن است … »، و مادّۀ 382 همان قانون، مبنی بر این که: «اگر با شکستن، یا سوزاندن، یا امثال آن، بینی را فاسد کنند، در صورتی که اصلاح نشود، موجب دیۀ کامله است، و اگر بدون عیب جبران شود، دیۀ آن یک صد دینار می‌باشد» و نظر به رویّۀ حاکم در اکثر محاکم، که هرگاه بینی در اثر صدمات عمدی یا غیر عمدی صرفاً دچار شکستگی شود، احتساب دیه را خارج از قاعدۀ کلّی ملحوظ در مادّۀ 442 قانون مجازات اسلامی دانسته، و مستند به مادّۀ 382 قانون مذکور، جانی در صورت اصلاح شکستگی، محکوم به پرداخت یک صد دینار می‌گردد، و در صورت عدم اصلاح، یک دیۀ کامله منظور می‌گردد. در حالی که به نظر می‌رسد موضوع این مادّه فساد بینی می‌باشد، و شکستن، یا سوزاندن، یا امثال آن به عنوان اسباب فساد بینی مطرح گردیده، نه از مصادیق آن. لذا با عنایت به ابهام در مفهوم و مصادیق فساد بینی، بفرمایید:

اوّلًا: منظور از فساد بینی به طور مشخّص چه می‌باشد؟ و چگونه جبران می‌گردد؟

ثانیاً: دیۀ شکستن بینی در صور مختلف چه مقدار می‌باشد؟

جواب: اوّلًا: منظور از فساد بینی آن است که بر اثر عفونتِ جنایت، یا پاشیدن اسید، یا مانند آن، کلّ بینی از بین برود. ثانیاً در صورت فساد کامل، دیۀ کامله دارد، و در صورت شکستن و فساد ناقص، اعمّ از این که جبران شود یا نشود، رجوع به ارش خواهد شد.

سؤال 1199- با توجّه به نظرات فقهای بزرگوار شیعه مبنی بر این که: «اگر با شکستن یا سوزاندن یا امثال آن بینی فاسد شود موجب دیۀ کامل است.» لطفاً بفرمایید: با عنایت به این که با پیشرفت علم پزشکی، امروزه شکستگی بینی به سادگی و با هزینه کم قابل درمان است، و معمولًا با شکستن بینی فاسد نمی‌شود، آیا بازهم دیۀ کامل باید پرداخت، یا اگر بدون عیب ترمیم شود، یکصد دینار باید داد، یا