‌رساله توضیح‌المسائل با اضافات فراوان و استفتاءات جدید جلد 3 صفحه 424

این که با نظر خبرگان پزشکی، دست قاضی در تعیین دیه باز است؟

جواب: اگر به راحتی قابل درمان باشد مشمول حکم ارش است.

سؤال 1200- ضربه‌ای به بینی شخصی خورده، و خون دماغ شده است. این جنایت دیه دارد، یا ارش؟

جواب: ارش دارد.

سؤال 1201- فقها برای از بین بردن هر یک از سوراخهای بینی ثلث دیۀ کامل، و برای سوراخ کردن بینی (به طوری که هر دو سوراخ و پرده فاصل میان آن پاره شود، یا این که آن را سوراخ نماید) در صورتی که باعث از بین رفتن آن نشود ثلث دیه کامل، و اگر جبران و اصلاح شود خُمس دیۀ کامل در نظر گرفته‌اند. لطفاً بفرمایید:

اوّلًا: منظور از سوراخ کردن بینی چیست؟ آیا منظور بسته شدن بینی، یا قطع شدن، یا تغییر شکل عضو آن می‌باشد؟

ثانیاً: آیا سوراخ کردن دیوارۀ بین مجاری بینی، که از عوارض عملهای جرّاحی داخل بینی است، نیز مشمول این حکم می‌گردد؟

ثالثاً: با توجّه به معالجات ترمیمی امروز تکلیف چیست؟ آیا همان دیه منظور است، یا می‌توان آن را کم یا زیاد نمود؟

جواب: منظور از سوراخ کردن این است که مثلًا با نوک خنجری از یک طرف بینی بزنند و از طرف مقابل بیرون آید. و در شرایط فعلی که به راحتی قابل ترمیم است، دیه تبدیل به ارش می‌شود.

4- دیۀ گوش

سؤال 1202- با توجّه به این که گوش شامل سه بخش خارجی، میانی و داخلی است، و با عنایت به این که فرموده‌اند: «از بین بردن مجموع دو گوش دیۀ کامل دارد.»

اوّلًا: آیا لالۀ گوش دیه کامل دارد، یا از بین بردن هر سه قسمت مذکور دیۀ کامل دارد؟