‌رساله توضیح‌المسائل با اضافات فراوان و استفتاءات جدید جلد 3 صفحه 427

ارش؟ چنانچه دیۀ معیّن داشته باشد، دیۀ آن بر اساس 45 از 15 از 110 دیۀ کامله محاسبه می‌شود، یا بر اساس 45 از 15 از 12 دیه کامله (در فرض بهبودی عضو بدون عیب) اندازه‌گیری می‌شود؟

جواب: دیۀ آن عضو تقسیم بر تعداد استخوانها می‌شود، سپس احکام شکستن استخوان بر هر کدام جاری خواهد شد. مثلًا اگر در دست ده استخوان ریز باشد، پانصد دینار تقسیم به ده قسمت می‌شود، و دیۀ هر استخوان پنجاه دینار است.

حال اگر آن استخوان بشکند و به حال اوّل برنگردد، باید یک پنجم آن را که ده دینار است بپردازد، و اگر مثل اوّل شود باید هشت دینار بپردازد.

7- دیۀ انگشتان دست

سؤال 1208- دیۀ جراحت در انگشتان دست به نسبت دیۀ انگشت سنجیده می‌شود، یا به نسبت دیۀ دست؟

جواب: باید به نسبت دیه انگشت سنجیده شود.

سؤال 1209- لطفاً فتوای شریف را دربارۀ سؤال‌های زیر مرقوم فرمایید:

الف) در مواردی که به دلیل ضرورتِ تشخیصِ هویّتِ میّتِ مجهول الهویّه، قطع انگشتان وی تجویز می‌شود، آیا دیه نیز دارد؟

ب) در صورت ثبوت دیه، مقدار آن چه اندازه، و بر عهدۀ کیست؟ و نحوۀ مصرف آن چگونه است؟

ج) در صورت ثبوت دیه بر مباشر قطع، آیا او می‌تواند ذمّۀ خود را بری‌ء کرده، و آن را بر عهدۀ کسانی که خواستار تشخیص هویّت میّت هستند، یا بیت المال بگذارد؟

جواب: قطع انگشتان در مواردی که شرعاً جایز است دیه ندارد.

سؤال 1210- همانطور که مستحضرید دربارۀ دیۀ انگشتان، دو نظریّه وجود دارد:

1- تساوی انگشتان از نظر دیه؛ بر اساس این قول، که در بین قدما و متأخّرین شهرت یافته، و روایاتی نیز بر آن دلالت دارد، به هر یک از انگشتان 110 دیۀ کامل تعلّق می‌گیرد.