‌رساله توضیح‌المسائل با اضافات فراوان و استفتاءات جدید جلد 3 صفحه 428

2- تفاوت انگشت ابهام از نظر دیه با سایر انگشتان؛ معتقدان این نظریّه گرچه بر سه دسته تقسیم می‌شوند، و هر کدام در تعیین دیۀ ابهام و سایر انگشتان نظری را برگزیده‌اند؛ ولی همگی بر متفاوت بودن دیۀ ابهام با غیر آن اتّفاق نظر دارند.

با عنایت به این که در عصر حاضر، مشاغل متحوّل و دگرگون شده، و اشخاصی که دچار آسیب در ناحیۀ انگشتان شده، و دارای مشاغلی چون جرّاحی و خطّاطی و مانند آن هستند، صدمۀ وارده، به شغل آنها آسیب جدّی می‌رساند، لطفاً بفرمایید:

الف) آیا می‌توان گفت، تفاوت مطرح شده در معتبرۀ ظریف (میان ابهام و سایر انگشتان) به خاطر تفاوت در میزان کارآیی آنهاست؟

جواب: مشهور و معروف عدم تفاوت انگشتان است. و به فرض تفاوت داشته باشد، مسألۀ کارآیی و فن‌آوری جنبۀ حکمت دارد؛ نه علّت.

ب) بر این اساس، آیا می‌توان از انگشت ابهام الغای خصوصیّت کرد و این تفاوت را در مورد سایر انگشتان نیز تعمیم داد؟ یعنی دیۀ خسارت وارده بر انگشتان را با توجّه به اهمیّت شغل و ارزش هر انگشت تعیین کنیم؟

جواب: اگر قیاس منصوص العلّه بود، این سخن صحیح بود؛ ولی با توجّه به این که حکمتِ حکم است نه علّت آن، این تسریه صحیح نیست.

8- دیۀ پا

سؤال 1211- در پاسخ سؤالی در مورد شکستگی دو استخوان ساق یک پا، مرقوم فرمودید: «هر کدام از استخوانها دیۀ مستقلّی دارد.» آیا هر کدام از استخوانهای فوق الاشعار یک پنجم دیۀ پا را (در صورت معیوب بودن) دارد، یا کمتر از یک پنجم؟

لطفاً مقدار دیه را مرقوم فرمایید.

جواب: دیۀ مزبور تقسیم به دو استخوان می‌شود؛ یعنی هر کدام نصف دیۀ شکستن استخوان پا را دارد.

سؤال 1212- پای شخصی در تصادف آسیب‌دیده، بدین جهت مجبور شده‌اند آن را قطع کنند، آیا دیه دارد؟