‌رساله توضیح‌المسائل با اضافات فراوان و استفتاءات جدید جلد 3 صفحه 454

گردد. همچنین اگر قاتل واقعاً معسر شود، به طوری که امیدی برای آینده نیز نباشد.

سؤال 1305- در مواردی که می‌توان دیۀ مقتول را از بیت المال پرداخت، لکن اولیای دم جاهل به موضوع هستند، آیا قاضی مجاز به ارشاد و راهنمایی آنان می‌باشد؟

جواب: با توجّه به این که ذی نفع در اینجا جاهل به حکم است، می‌توان او را به حکم شرع ارشاد کرد.

سؤال 1306- در صورتی که ضارب فرار کند، یا ناشناخته باشد، آیا می‌توان دیۀ جراحات و صدمات وارده بر مجنیّ علیه را از بیت المال پرداخت؟

جواب: در غیر قتلی دلیلی بر گرفتن دیه از بیت المال یا خویشان جانی فراری نداریم.

سؤال 1307- فرزند 12 سالۀ این جانب در کوچه به چیز مشکوکی برخورد نموده، مشغول بازی با آن می‌شود. در این هنگام شی‌ء مذکور، که ظاهراً نوعی مواد منفجره شبیه گلولۀ خمپاره بوده، منفجر و منجر به فوت ایشان می‌گردد. بر اساس اظهارات چند نفر، موتور سوار ناشناسی آن شی‌ء را در کوچه رها کرده است. با توجّه به این که خون مسلم نباید هدر رود، آیا دیۀ فرزند این جانب بر بیت المال است؟

جواب: چنانچه ثابت شود شی‌ء مزبور را موتور سواری آنجا رها کرده، و دسترسی به او حاصل نشود، دیۀ آن طفل باید از بیت المال پرداخته شود. ولی چنانچه کودک آن شی‌ء را از داخل منزل برداشته، دیۀ او بر بیت المال نیست.

سؤال 1308- فرزندم، در حالی که بر ترک موتورسیکلت سوار بود، بر اثر تصادف با اتومبیل به شدّت مجروح و مصدوم گردید. متأسّفانه رانندۀ متخلّف و بی‌وجدان از صحنۀ تصادف گریخته، و تا این لحظه شناسایی نشده است. شدّت آسیب‌های وارده بر فرزندم به حدّی است که حواس خود را از دست داده، و ما اکنون سالهاست که همانند طفل یک ساله‌ای از او پذیرایی می‌کنیم. اگر در حکومت اسلامی صدمه‌ای به مسلمانی وارد شود، و متّهم شناسایی نشود، پرداخت دیه بر عهدۀ کیست؟