‌رساله توضیح‌المسائل با اضافات فراوان و استفتاءات جدید جلد 3 صفحه 457

کمتر از مقدار شرعی مصالحه کنند. مگر این که مصلحت خاصّی در آنجا حاکم باشد، و منفعت صغیر ایجاب کند.

خسارت عدم النفع

سؤال 1315- نظر معظّم له در رابطه با اخذ خسارت عدم النفع (از نوع منفعت قریب الحصول، یا متوقّع الحصول) چه می‌باشد؟ لطفاً حکم مصادیق زیر را بیان فرمایید:

الف) راننده‌ای با اتومبیل خود کار می‌کند. در اثر تصادف و خسارت وارده، نتوانسته به مدّت 4 ماه کار کند، و به نظر کارشناسان 4 ماه هم برای تعمیر و راه‌اندازی خودروی مزبور وقت لازم است. آیا رانندۀ اتومبیل می‌تواند علاوه بر هزینۀ تعمیر، خسارت عدم النفع متعارف این 4 ماه را از مقصِّر حادثه مطالبه نماید؟

ب) هرگاه کسی که حرفۀ رسمی او طبابت، یا جرّاحی، یا هر شغل دیگری است، در اثر صدمۀ بدنی عمدی، یا غیر عمدی، از کار افتاده شود، و به تشخیص کارشناسان، تا آخر عمر توانایی کار کردن و کسب درآمد متعارف را از دست بدهد.

آیا می‌تواند علاوه بر دیه، درآمد ماهیانه‌اش را در حدّ متعارف از مقصِّر حادثه طلب کند؟

شیرازی، ناصر مکارم، استفتاءات جدید (مکارم)، 3 جلد، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب علیه السلام، قم - ایران، دوم، 1427 ه ق استفتاءات جدید (مکارم)؛ ج‌3، ص: 490

ج) شخصی با ارتکاب اعمالی نظیر آدم‌ربایی، طرح شکایت واهی منتهی به بازداشت، ارائۀ مدارک جعلی به دادگاه، و کسب مجوّز برای توقّف عملیّات ساختمانی، و مانند آن، بدون آن که صدمۀ بدنی به طرف وارد نماید، او را از کار و زندگی انداخته، و موجبات اضرار وی را فراهم نموده است. به گونه‌ای که دقیقاً قابل تقویم به مبلغ قابل توجّهی می‌باشد. آیا متضرّر می‌تواند بابت مدّتی که نتوانسته کار کند، و بازداشت بوده، یا بابت مدّتی که خانه دیرتر برای اجاره آماده شده، مطالبۀ خسارت نماید؟

د) آیا اولیای دم واجب النفقۀ مقتول که بعد از وقوع قتل از دریافت مستمرّی و نفقه محروم شده‌اند، می‌توانند تا مدّت زمانی که عرفاً و قانوناً مستحقّ نفقه بوده‌اند،