‌رساله توضیح‌المسائل با اضافات فراوان و استفتاءات جدید جلد 3 صفحه 459

نحوۀ پرداخت دیه

سؤال 1320- با توجّه به این که در قتل خطا، در پایان سال اوّل، باید 13 دیۀ مقرّر شرعی پرداخت شود، هرگاه نصف از 13 در موعد مقرّر پرداخت، و باقی‌ماندۀ آن در سال بعد پرداخت گردد، لطفاً بفرمایید:

آیا نصف باقی مانده باید به قیمت سال جاری پرداخت گردد، یا به قیمت سال گذشته؟

جواب: باید به قیمت سال جاری پرداخت شود.

سؤال 1321- در مواردی نظیر قتل خطای محض، که بنا بر قول مشهور دیه ظرف سه سال و هر سال ثلث آن باید پرداخت شود، با عنایت به این که بر اساس فتوای برخی از فقها ملاک قیمت یوم الأداء می‌باشد، بفرمایید در محاسبۀ ثلث در صورت تعذّر اعیان شش‌گانه، چگونه باید عمل کرد؟ آیا از ابتدا قیمت کلّ دیه بر اساس نرخ روز محاسبه می‌شود، و جانی در هر سال ملزم به پرداخت ثلث همان قیمت است، یا این که در پرداخت هر ثلث، قیمت یوم الأدای همان ثلث ملاک است، یعنی در هر سال باید با توجّه به قیمت سوقیّۀ همان سال، ثلث دیه را محاسبه و پرداخت نماید؟

جواب: در هر سال باید ثلث دیه را به قیمت روز محاسبه و ادا کند، مگر این که در ابتدا مصالحه‌ای روی قیمت صورت گرفته باشد.

سؤال 1322- شخصی در حادثۀ تصادف رانندگی مرتکب قتل غیر عمد شده، و فوراً خود را به نیروی انتظامی معرّفی نموده است. قاضی مربوطه، بعد از طیّ مراحل قانونی و با تعیین مقدار دیه، حکم آن را صادر کرده، ولی مسئولین اجرای احکام ابلاغ پرداخت آن را به مسئولین بیمه تأخیر انداخته‌اند؛ بدین علّت سال بعد مقدار دیه افزایش یافته است. آیا متّهم مدیون همان مقدار دیه‌ای است که قاضی آن را معیّن نموده، و حکمش را صادر کرده، یا اضافۀ سال بعد را هم باید بپردازد؟

جواب: هرگاه مسئول اجرای احکام در ابلاغ حکم کوتاهی کرده، ضامن مبلغ مازاد دیه می‌باشد.

سؤال 1323- اگر فرد مزبور بعد از وقوع حادثه فرار کند، و پس از چندین سال