- فصل اوّل: احکام تقلید 1
- محدودۀ تقلید 1
- راههای شناخت مرجع اعلم 2
- گسترۀ فقه 2
- اصطلاحات تقلید 5
- تقلید از میّت 5
- تبعیض در تقلید 6
- مسائل دیگر تقلید 7
- فاضلاب تصفیه شده 9
- آب مضاف 9
- فصل دوّم: احکام آبها 9
- فصل سوّم: احکام نجاسات 11
- 3- مردار 11
- 1 و 2- بول و غائط 11
- [نجاسات] 11
- 5- کافر، و کسانی که در حکم کفّارند. 12
- 4- خون 12
- 6- سگ 14
- 7- شراب و سایر مسکرات 14
- وسواس 15
- مسائل متفرّقۀ نجاسات 16
- 1- استحاله 17
- فصل چهارم: احکام مطهّرات 17
- 2- ثلثان 18
- طریقۀ وضو گرفتن 19
- فصل پنجم: احکام وضو 19
- اشاره 20
- افعال وضو 20
- مسح 22
- مسح سر 23
- مسح پا 24
- شرایط وضو 27
- احکام وضو 32
- اموری که باید برای آن وضو گرفت 34
- سؤالات متفرّقۀ وضو 37
- وضوی جبیره 37
- غسل جنابت 39
- غسل استحاضه 39
- فصل ششم: احکام غسل 39
- غسل بدون خارج کردن لباس از بدن 40
- 1- غسل میّت 41
- احکام مردگان 41
- فصل هفتم: [در بارۀ مردگان] 41
- 2- کفن 42
- 3- حَنُوط 43
- 5- دفن میّت 43
- 4- نماز میّت 43
- 6- نبش قبر 45
- احکام قبرستان 48
- احکام شهید 49
- مراسم عزاداری 50
- فصل هشتم: احکام تیمّم 53
- وقت نماز 54
- فصل نهم: احکام نماز 54
- اشاره 55
- لباس نمازگزار 55
- حجاب زنان 56
- مکان نمازگزار 57
- آداب و احکام مسجد 58
- فعّالیّتهای مساجد 58
- اشاره 58
- ورود کفّار به مسجد 59
- موقوفات مسجد 60
- تخریب ساختمان مسجد 60
- دیگر احکام مسجد 62
- 2- قرائت 65
- 1- قیام 65
- واجبات نماز: 65
- اذان و اقامه 65
- 3- سجده 69
- 4- تشهّد 70
- مبطلات نماز 71
- شکستن نماز 72
- شکّیات نماز 72
- نماز مسافر 72
- فضیلت نماز جماعت 76
- نماز قضای پدر و مادر 76
- اشاره 76
- نماز قضا 76
- [نماز جماعت] 76
- اشاره 77
- شرایط امام جماعت 77
- اقتدا به غیر روحانی 78
- احکام جماعت 79
- نماز آیات 82
- نماز جمعه 83
- سؤالاتی دیگر پیرامون نماز 84
- فصل دهم: احکام روزه 86
- مبطلات روزه 86
- کفّاره و قضای روزه 87
- تشخیص ضرر برای بیمار 87
- رؤیت هلال 88
- سؤالات متفرّقۀ روزه 89
- فصل یازدهم: احکام اعتکاف 91
- اهمیّت اعتکاف 91
- شرایط اعتکاف 91
- خروج از مسجد 92
- مبطلات اعتکاف 92
- مکان اعتکاف 92
- محرّمات اعتکاف 94
- متفرّقات اعتکاف 94
- منافع کسب 96
- فصل دوازدهم: احکام خمس 96
- مصرف خمس 98
- سؤالات متفرّقۀ خمس 98
- فصل سیزدهم: احکام زکات 102
- زکات فطره 102
- مصرف زکات فطره 103
- فصل چهاردهم: احکام حج 106
- استطاعت 106
- میقات 107
- احرام 108
- محرّمات احرام 109
- طواف 109
- نماز طواف 110
- قربانی 111
- عمرۀ مفرده 111
- رمی جمرات 111
- متفرّقه 112
- حجّ کودکان 112
- فصل پانزدهم: احکام قضا 115
- صفات قاضی 115
- الف و ب و ج) اقرار، بیّنه، علم قاضی 116
- راههای اثبات جرم و برائت از اتّهام 116
- د) قسم 117
- علم قاضی 121
- تعارض اسناد و بیّنه 124
- قضاوت غیابی 125
- رشوه 125
- تجدید نظر در حکم قاضی 126
- اقامۀ دعوای مسلمانان در دادگاههای غیر اسلامی 127
- سؤالات دیگر مسائل قضایی 128
- 1- فیلمها و عکسهای مبتذل 135
- فصل شانزدهم: احکام بیع 135
- تجارتهای حرام و باطل 135
- 2- نوارهای صوتی و تصویری مبتذل (موسیقی) 136
- 4- دست زدن 141
- 3- رقص 141
- 5- قمار 142
- 6- مجسّمهسازی 151
- 7- غیبت 153
- 8- دروغ 153
- 9- موادّ مخدر 154
- 10- استعمال دخانیات 157
- 11- تراشیدن ریش 159
- 12- حیوانات حرام گوشت 160
- 13- احضار ارواح 160
- عزاداری 161
- شرایط خریدار و فروشنده 162
- ولایت فقیه 164
- مقدار سود در معامله 166
- معاملۀ سلف 167
- نقد و نسیه 168
- 1- خیار شرط 169
- خیارات: 169
- 2- خیار عیب 171
- بیع فضولی 173
- 3- خیار غبن 173
- فروش اعتبار 174
- اوراق بهادار 175
- مالکیّت زمانی 177
- قاچاق کالا 178
- پورسانت 178
- سؤالات متفرّقۀ بیع 179
- فصل هفدهم: احکام شرکت 182
- فصل هجدهم: احکام صلح 184
- فصل نوزدهم: احکام اجاره 185
- فصل بیستم: احکام مضاربه 189
- فصل بیست و یکم: احکام حجر 191
- فصل بیست و دوّم: احکام وکالت 195
- اشاره 197
- فصل بیست و سوّم: احکام دین و قرض 197
- ربای قرضی 198
- فصل بیست و چهارم: احکام رهن 200
- فصل بیست و پنجم: احکام ضامن شدن 201
- فصل بیست و ششم: احکام کفالت 204
- فصل بیست و هفتم: احکام ودیعه و امانت 205
- فصل بیست و هشتم: احکام نکاح 206
- خواستگاری 206
- مقدّمات نکاح 206
- صیغۀ عقد 207
- نکاح معاطاتی 208
- شرایط مجاز و غیر مجاز 209
- اولیای عقد 211
- عیوب موجب فسخ 212
- 2- جنون 212
- 1- عنن 212
- 3- تدلیس 213
- محارم 216
- زنانی که ازدواج با آنها حرام است 218
- 1- مهریّه 221
- احکام عقد دائم 221
- 2- تمکین 224
- 3- اطاعت از شوهر 225
- 4- مسکن 225
- 5- اجرة المثل 226
- ازدواج موقّت 227
- احکام نگاه و نظر 230
- پوشش 232
- ارتباط زن و مرد 233
- احکام شیر دادن 235
- نشوز 236
- احکام اولاد 238
- احکام وطی به شبهه 240
- حضانت 241
- نفقه 244
- اختلافات زوجین 246
- سؤالات متفرّقۀ نکاح 248
- عدّۀ طلاق 253
- فصل بیست و نهم: احکام طلاق 253
- شرایط طلاق 253
- طلاق رجعی 255
- طلاق خلع 256
- طلاق غیابی 258
- محلّل 258
- سؤالات متفرّقۀ طلاق 262
- فصل سیام: احکام لعان 265
- فصل سی و یکم: احکام غصب 267
- فصل سی و دوّم: احکام اموال مجهول المالک 269
- احکام ذبح 272
- فصل سی و سوّم: احکام سر بریدن و شکار حیوانات 272
- احکام شکار 273
- احکام صید 275
- فصل سی و چهارم: احکام خوردنیها و آشامیدنیها 276
- فصل سی و پنجم: احکام نذر و عهد 279
- فصل سی و ششم: احکام وقف 283
- فصل سی و هفتم: احکام هبه 293
- فصل سی و هشتم: احکام احیای موات 294
- فصل سی و نهم: احکام اقرار 298
- فصل چهلم: احکام شهادت 302
- فصل چهل و یکم: احکام وصیّت 306
- طبقۀ دوّم ارث 309
- ارث زوجین 309
- فصل چهل و دوّم: احکام ارث 309
- ارث کسانی که همزمان فوت کردهاند 310
- محروم کردن از ارث 312
- موانع ارث 312
- سؤالات متفرّقه 313
- فصل چهل و سوم: امر به معروف و نهی از منکر 318
- فصل چهل و چهارم: احکام دفاع 319
- فصل چهل و پنجم: احکام حدود 324
- الف) اقرار 324
- مقدّمات حدود: 324
- ج) بلوغ و رشد 325
- ب) شهادت 325
- د) توبه 326
- ه) اجرای حد در ملأ عام 329
- و) چگونگی کشف جرم 330
- ز) تغییر نوع مجازات 330
- اقسام حدود 331
- اشاره 331
- 1- حدّ زنا 331
- زنای محصنه 332
- حکم زنای با محارم 334
- تداخل حدّ و تعزیر 334
- حکم زنای به عنف 335
- حکم زنای غیر مسلمان 336
- تبعید 337
- 2- حدّ مساحقه 338
- 3- حدّ لواط 338
- 6- حدّ شرب خمر 339
- 5- حدّ قذف 339
- 4- حدّ قوّادی 339
- 7- حدّ سرقت 341
- اشاره 341
- شرکت در سرقت 342
- مستثنیات حدّ سرقت 343
- الف) سرقت در سال قحطی 343
- ب) سرقت زن از شوهر 344
- د) سرقت پدر از فرزند 345
- ج) سرقت در حال اضطرار 345
- و) سرقت منافع 346
- ه) سرقت اموالی که مالیّت ندارد 346
- احکام دیگر سرقت 347
- ز) سرقت موقّت 347
- ح) سرقت از سارق 347
- 8- حدّ محارب 349
- 9- حدّ ارتداد 352
- سؤالات متفرّقۀ حدود 353
- تعزیرات 357
- فصل چهل و ششم: احکام قصاص 363
- مصادیق قتل عمد و شبه عمد 363
- شرایط قصاص 368
- 1- مساوات در دین 368
- 2- قاتل پدر مقتول نباشد 369
- 4- مقتول محقون الدم باشد 371
- 5- مساوات در جنسیّت 371
- لوث و قسامه 371
- 3- مساوات در عقل 371
- اولیای دم 380
- استیفای قصاص 384
- تأخیر قصاص 386
- تبدیل قصاص به دیه 387
- قصاص اعضا 388
- عفو از قصاص 389
- کفّارۀ قتل عمد 392
- سؤالات متفرّقۀ قصاص 392
- موجبات ضمان 394
- فصل چهل و هفتم: احکام دیات 394
- ضمان جریره 415
- جانی یا مجنیّ علیه مردّد بین چند نفر معیّن است 416
- دیۀ زنان 417
- دیۀ کفّار 419
- دیۀ اعضا 420
- 1- دیۀ مو 420
- 2- دیۀ چشم 421
- 3- دیۀ بینی 422
- 4- دیۀ گوش 424
- 5- دیۀ گردن 425
- 6- دیۀ دست 426
- 7- دیۀ انگشتان دست 427
- 8- دیۀ پا 428
- 10- دیۀ اعضای داخلی 429
- 9- دیۀ آلت تناسلی 429
- دیۀ شکستگیها 430
- دیۀ منافع 433
- 1- ارش دررفتگی کتف 438
- ارش 438
- اشاره 438
- 4- ارش پارگی مقعد 439
- 2- ارش بافت نرم عصبی دست 439
- 3- ارش نقص حاصل از استخوان معیوب 439
- 6- ارش البکارة 440
- 5- ارش نقص راه رفتن 440
- شجاج 442
- دیۀ جنین 449
- عاقله 450
- دیۀ جنایت بر میّت 452
- موارد پرداخت دیه از بیت المال 453
- عفو از دیه 455
- خسارت عدم النفع 457
- تغلیظ دیه 458
- نحوۀ پرداخت دیه 459
- سؤالات دیگر دیات 460
- فصل چهل و هشتم: احکام بانکها و صندوقهای قرض الحسنه 463
- استخدام در بانکها 463
- سپردهها 464
- احکام وامها 465
- کارمزد 469
- دیگر احکام بانکها 470
- فصل چهل و نهم: احکام پزشکی 472
- تحصیل در رشتۀ پزشکی 472
- ضمان طبیب 473
- معاینه 475
- ویزیت 475
- احکام مختلف معالجه و درمان 480
- روان درمانی 483
- پیوند اعضا 484
- تغییر جنسیّت 485
- تلقیح مصنوعی 486
- جلوگیری 490
- سقط جنین 491
- خریدوفروش اعضای بدن 492
- کالبد شکافی و تشریح 493
- پیشگیری 495
- پایان دادن به زندگی! 496
- سؤالات دیگر پزشکی 496
- 1- آسیبشناسی تربیت دینی 500
- فصل پنجاهم: مسائل متفرّقه 500
- 3- اعتقادیّات 502
- الف) نبوّت 502
- 2- احکام اکراه 502
- د) سرانجام جاهلان قاصر 504
- ج) عدل الهی 504
- ب) عصمت 504
- ه) مقایسۀ ائمّه با انبیا 505
- و) ولایت 505
- ز) امام زمان علیه السلام 506
- ح) وظیفۀ منتظران 507
- ک) جهان آخرت 508
- ی) شفاعت 508
- ط) رجعت 508
- 4- بیت المال 509
- 5- بیمه 510
- 6- تبلیغ دین 510
- 7- تراست و کارتل 512
- 8- تقلّب 513
- 9- تکدّیگری 514
- 10- جبران خسارت 516
- 11- حقوق 517
- الف) حقّ الطبع 517
- ب) کپیرایت 520
- ج) حقّ الاختراع 521
- د) حقّ همسایه 522
- ه) حقوق والدین 524
- و) حقّ فرزند 525
- ز) حقّ الناس 525
- ح) حقّ المارّه 526
- 12- حکومت اسلامی 527
- ط) حقّ ارتفاق 527
- 13- خرافات 534
- 14- دعاها 540
- 15- دعانویسی 541
- 16- رؤیا 543
- الف و ب) اطّلاعرسانی و اطّلاعرسانان 544
- 17- رسانهها 544
- ج) جرایم مطبوعاتی 557
- د) فیلمها 560
- ه) فیلمها و تبلیغ کالا 565
- و) نابود کردن فیلمهای فاسد 566
- ز) فیلمها و طنزها 567
- 18- سؤالات سیاسی 570
- 19- صدقه 572
- 20- صلۀ رحم 574
- 22- عید الزهراء 575
- 21- طیّ الارض 575
- 23- فراگیری فلسفه و علوم غریبه 576
- 24- قرآن مجید 577
- 25- کاروانهای عروسی 580
- 26- کنوانسیون محو اشکال تبعیض علیه زنان 581
- 27- گروههای منحرف 582
- الف) قاچاق 584
- 28- گناهان 584
- ب) خودکشی 585
- ج) حقیر شمردن گناه 586
- ه) سوء ظنّ 587
- و) آشکار کردن گناه 587
- ز) هجرت از محیط گناه 587
- د) اهانت 587
- 29- مراسم ولادت امام هفتم علیه السلام 588
- ح) توبۀ از گناه 588
- 30- مسائل عمومی مشاغل 590
- 31- مشاغل خاصّ 595
- الف) شغل روحانیّت 595
- ج) رفتگران 596
- ب) خدمۀ هواپیماها 596
- د) کارکنان کمیتۀ امداد 596
- و) کارمندان مخابرات 597
- ه) طلافروشان 597
- ز) دامپزشک 598
- ح) رانندۀ تاکسی 598
- ی) جاسوسی 599
- ط) معلّمان 599
- 32- نگهداری حیوانات 600
- 33- ورزش 602
- 34- ورزش بانوان 604
جواب: هرگاه این کار برای حفظ جان افراد زنده، یا درمان بیماری مهمّی ضرورت داشته باشد مانعی ندارد. و فرقی میان افراد شناخته شده و غیر آنها نیست.
کالبد شکافی و تشریح
سؤال 1459- امروزه کالبد شکافی دارای اهمیّت فراوانی است، و مراکز مهمّ علمی و پژوهشی در این زمینه مشغول فعالیّت هستند که عمدتاً برای اثبات نسب، کشف جرم، و هر هدف عقلایی دیگر، یا صرفاً به قصد آموزشهای پزشکی، اجسادی را کالبد شکافی می‌نمایند. لطفاً نظر مبارک خود را در مورد جواز، یا عدم جواز این کار مرقوم فرمایید.
جواب: کالبد شکافی ذاتاً جایز نیست، جز در مواردی که هدف مهمّ دینی و اجتماعی بر آن مترتّب شود، که تحت قاعدۀ اهمّ و مهم قرار گیرد.
سؤال 1460- احترام میّت مسلمان در صحنۀ قتل، یا در سالن تشریح، عمدتاً مورد توجّه قرار نمی‌گیرد، و از طرفی، در جهت ارتقای دانش پزشکی، و کشف علمی جرم، و بررسی صحنۀ قتل، و احقاق حق، تشریح ضروری به نظر می‌رسد. در این صورت تکلیف چیست؟
جواب: شرایط سه‌گانۀ جواز تشریح را برای مقاصد پزشکی، در آخر رسالۀ توضیح المسائل نوشته‌ایم.
سؤال 1461- امروزه نظریّۀ پزشکی قانونی به عنوان یکی از طرق مطمئن در مسائل قضائی به شمار می‌رود، و از جمله وظایف آنها تشخیص علّت تامّۀ مرگ است، که در اکثر موارد این کار فقط با کالبد شکافی مقدور است، و با انجام این عمل حقیقت کشف، و احقاق حق می‌گردد. لطفاً نظر مبارک را پیرامون این مسأله بیان فرمایید؟
جواب: هرگاه احقاق حقوق مهمّه متوقّف بر کالبد شکافی باشد مانعی ندارد.
سؤال 1462- در صورتی که قاضی پرونده تشخیص دهد تشریح جهت کشف حقیقت لازم و ضروری است، ولی اولیای دم راضی به تشریح نباشند، یا بعضی راضی باشند